|
Jurisdiksiya va yurisdiksiya turli shakllari7
|
| bet | 8/21 | | Sana | 30.05.2024 | | Hajmi | 78,85 Kb. | | #257799 |
Bog'liq Xazratqulov BaxtiyorJurisdiksiya va yurisdiksiya turli shakllari7.
"Jurisdiksiya" va "yurisdiksiya" termlari huquqiy va hukuki munosabatlar mavzusida keng qoʻllaniladi. Ulardan biri umumiy huquqiy muhitoqqa oid va boshqariq qiladigan davlat organlarini belgilash uchun, ikkinchisi esa hukuki tartibotni qabul etilgan hududda amalga oshirish uchun ishlatiladi.
1. Yurisdiksiya: Bu soʻz qonun va huquqni amalga oshirish huquqining chegaralari yoki xalqaro hududlardagi ixtisoslashganlikni anglatadi. Yurisdiksiya bitta davlat yoki boshqa huquqiy tuzilma tomonidan hukmroniyatni qabul qilgan hududdir. Bunda hududiy yurisdiksiya (territorial jurisdiction), shaxsiy yurisdiksiya (personal jurisdiction), va material yurisdiksiya (subject matter jurisdiction) mavjud bo'lishi mumkin.
- Hududiy yurisdiksiya: Bitta davlatning hududlarida yuzaga kelgan amallar uchun hukmroniyatni qabul qilishi.
- Shaxsiy yurisdiksiya: Bir shaxsning yurisdiksiya ostida boʻlishi, masalan, shu davlatdagi yuridik manzillarga asoslangan.
- Material yurisdiksiya: Konkret huquqiy masalani hal qilish uchun huquqqa ega boʻlishi kerak boʻlgan masalalar hududi.
2. Jurisdiksiya: Bu terim oʻrtacha huquqiy tuzilmalar, masalan, mahkamalar, sud organlari yoki boshqa huquqiy tuzilmalarning mamlakat yoki hududi bilan bogʻliq boʻlishi uchun ishlatiladi. Jurisdiksiya davlat tomonidan belgilangan hududidir.
- Sivil jurisdiksiya: Sivil masalalarni hal qilishga ixtisoslashgan mahkamalar yoki tuzilmalar.
- Jinoyat jurisdiksiya: Jinoyat huquqiy masalalarni hal qilishga ixtisoslashgan organlar.
- Iqtisodiy jurisdiksiya: Iqtisodiy masalalarni hal qilishga ixtisoslashgan tuzilmalar.
Yurisdiksiya va jurisdiksiya, huquqiy tuzilmalar va davlat organlari tomonidan huquqiy munosabatlar tartibida va amalga oshirishda juda muhim rollarni oʻynaydi. Huquqiy munosabatlar yuridik hodisalar, muammo va muzokaralar uchun maʼlum bir hukmroniyat ostiga otlatilishi kerak boʻlgan hududlarni belgilashga yordam beradi.
|
| |
