|
Laboratoriya ishi transformatorlarni parallel ishlatish
|
| bet | 1/2 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 95,5 Kb. | | #229895 |
Bog'liq 2-MAVZU TAJRIBA
2-LABORATORIYA ISHI
TRANSFORMATORLARNI PARALLEL ISHLATISH.
Ishdan maqsad: Transformatorlarni parallel ishga tushirishni laboratoriya stendida sinash.
Qisqacha nazariy ma’lumot. Transformatorlar parallel ishlaganda ularning birlamchi chulg‘ami umumiy tok manbaidan yoki elektr tarmog‘idan energiya oladi va ikkilamchi chulg‘amlari umumiy iste’molchini energiya bilan ta’minlaydi.
Transformatorlar parallel ishlaganda iste’molchilarga beriladigan quvvatning eng katta qiymati ayrim transformatorlarning nominal quvvatlari yig‘indisi bilan aniqlanadi, boshqacha aytganda ularning nominal quvvatlari o‘zaro qo‘shiladi. Agar biror korxona podstansiyasida oldin bitta transformator o‘rnatilgan bo‘lsa, vaqt o‘tishi bilan korxona kengaytirilib yangi sexlar quriladi. Bunda korxonaning umumiy iste’molchilarini elektr energiyasi bilan ta’minlash uchun bitta transformatorning quvvati yetmay qoladi. Bunday sharoitda ishlab turgan transformatorga parallel qilib ikkinchi transformator ulanadi va iste’molchilar yetarli energiya bilan ta’minlanadi.
Quvvati o‘zgarib turadigan korxona podstansiyasida bir nechta transformatorlarning parallel ishlashi elektr energiyasining iste’molchilar orasida tejamli taqsimlanishini va turli hollarda energiya bilan uzluksiz ta’minlashni yaxshilaydi. Parallel ishlab turgan transformatorlardan birortasi ishdan chiqib qolsa, iste’molchilar elektr energiyasiz qolmaydi, ishlab turgan transformatorlar iste’molchilarni yetarli energiya bilan ta’minlaydi. Energiya iste’mol qilish kamaygan vaqtlarda ba’zi transformatorlar elektr tarmog‘idan uzib qo‘yiladi. Iste’molchilar quvvatiga qarab parallel ishlaydigan transformatorlar quvvatini aniqlash va ularni ratsional ishlatish elektr energiyasi bilan ta’minlashning foydali ish koeffitsientini oshiradi.
Parallel ulangan transformatorlar salt ishlaganda ham ularning chulg‘amlaridan tenglashtiruvchi toklar o‘tmasligi lozim; yuklama bilan ishlayotgan transformatorlarda esa iste’molchilarning quvvati transformatorlarning nominal quvvatlariga proporsional taqsimlanishi lozim. Bularga erishish uchun transformatorlar parallel ulanayotganda quyidagi asosiy shartlar bajarilishi talab qilinadi:
1. Parallel ulanadigan transformatorning birlamchi chulg‘amining nominal kuchlanishi ishlab turgan transformatorlarning birlamchi nominal kuchlanishiga teng bo‘lishi kerak; transformatsiya koeffitsienti ham teng bo‘lishi lozim:
Bunda transformatorlarning ikkilamchi kuchlanishlari ham o‘zaro teng bo‘ladi. Agar ushbu shart bajarilmasa, hatto ular salt ishlaganda ham tarnsformatorlarning chulg‘amlaridan tenglashtiruvchi tok o‘ta boshlaydi. Bu tokning qiymati quyidagicha aniqlanadi:
bu yerda - kuchlanishlar farqi; va - transformatorlarning qisqa tutashuv qarshiliklari.
2. Parallel ulanadigan va ishlab turgan transformatorlar chulg‘amlarining ulanish gruhlari bir xil bo‘lishi lozim. Bu shart bajarilganda transformatorlarning ikkilamchi chulg‘am faza kuchlanishlari (yoki EYuKlari) ning vektorlari bir fazada bo‘ladi. Agarda ushbu shart bajarilmasa, ularning ikkilamchi kuchlanishlari o‘zaro ma’lum burchakka siljiganligi natijasida kuchlanishlar farqi vujudga keladi va transformatorlar zanjirida tenglashtiruvchi tok o‘ta boshlaydi. Bu tok ularning nominal tokidan bir necha marta katta bo‘lishi mumkin.
3. Parallel ulanayotgan va ishlab turgan transformatorlarning qisqa tutashuv kuchlanishlari o‘zaro teng bo‘lishi lozim, ya’ni:
Parallel ishlab turgan transformatorlar orasida yuklama toklari ularning qisqa tutashuv kuchlanishlariga teskari proporsional ravishda taqsimlanadi. Agar bu shart bajarilmasa, kuchlanishlari teng bo‘lmasa ularda yuklama quvvati qisqa tutashuv kuchlanishlariga teskari proporsional bo‘ladi. Natijada parallel ulangan transformatorlarning nominal quvvatlari teng bo‘lganda ham, ularda yuklama quvvati barobar taqsimlanmaydi. Bunda qisqa tutashuv kuchlanishining qiymati kichik transformator yuklamasi nominal qiymatidan katta bo‘ladi. Agar bu transformator nominal yuklama bilan ishlasa, boshqa transformatorlarning yuklanishi nominal qiymatdan kichik bo‘ladi. Bunda ba’zi transformatorlarning nominal quvvatidan to‘la foydalanish mumkin bo‘lmay qoladi.
4.1-jadval.
|
| |
