Lecture №6. Optoelectronic diodes. 6-ma’ruza: optoelektronika diodlari. Reja

Download 375,31 Kb. Pdf ko'rish
bet	2/6
Sana	05.01.2024
Hajmi	375,31 Kb.
	#130932

1 2 3 4 5 6

Bog'liq
Lecture №6
Proyektiv metodika seminar ishlanma, 1639723204, SSD 1 OOAD lec, 24.4.44-dars. ona tili“Kitobdo‘konida”rasmiasosidakichikhikoyatuzish.118-120-mashqlar 2021-04-14 17 03 38, Kurs Loyihasi Elektr yuritma Elamonova Momojon, 21423, 1. Germaniya tarixiy maktablarining o`ziga xos xususiyatlari, 2.1-mavzu, Mavzu Bardoshli parollarni generatsiyalash dasturini ishlab chi, 2-top, Harry Potter and Goblet of Firemm, P-n o`tishning ulanishi reja p -n o‘tishning hosil bo‘lishi-fayllar.org, Musiqiy ta`limning tamoyillari maqsad va vazifalari

Yorug‘lik diodi – bu elektr energiyasini nokogerent yorug‘lik nuriga
aylantiradigan, bitta p-n o‘tishga ega bo‘lgan yarim o‘tkazgichli asbob. Yorug‘lik
nuri elektron – kovak juftlarining rekombinatsiyasi natijasida yuzaga keladi.
Rekombinatsiya, p-n o‘tish to‘g‘ri ulanganda kuzatiladi. Rekombinatsiya doim
ham nurlatuvchi bo‘lavermaydi va to‘g‘ri zonali yarim o‘tkazgichlarda, jumladan
galliy arsenidida sodir bo‘ladi. Bunday yarim o‘tkazgichlar spesifik xona
diagrammasiga ega bo‘ladilar.
Nurlanayotgan yorug‘lik to‘lqin uzunligi

kvant energiyasi bilan
aniqlanadi. U esa nurlanuvchi rekombinatsiyada yarim o‘tkazgichning
ta’qiqlangan zona kengligiga deyarli teng bo‘ladi. Galliy arsenididan
tayyorlangan yorug‘lik diodlari uchun

= 0,9-1,4 mkm. Qizil, sariq va yashil
rang nurlatuvchi diodlar galliy fosfati, siyoxrang nurlatuvchi diodlar esa–
kremniy karbidi asosida yasaladilar va x.z.
Yorug‘lik diodining energetik xarakteristikasi bo‘lib kvant chiqishi
(effektivligi) hisoblanadi. U zanjir bo‘ylab o‘tayotgan har bir elektronga
yorug‘lik diodi chiqishida qancha yorug‘lik kvanti mos kelishini ko‘rsatadi.
Zamonaviy yorug‘lik diodlari uchun kvant chiqishi 0,01-0,04 ni, ikki va uch
yarim o‘tkazgichli birikmalardan yasalgan geteroo‘tishli yorug‘lik diodlarida esa
ancha katta (0,3 gacha) bo‘ladi. Lekin doim birdan kichik bo‘ladi. Volt – amper
xarakteristikasi oddiy diodniki kabi eksponensial bog‘liqlik bilan ifodalanadi.
Yorug‘lik diodi 10
-7
-10
-9
s da qayta ulanadi, ya’ni yuqori tezlikda ishlovchi
yorug‘lik manbai hisoblanadi.

Yorug‘lik diodlari optik aloqa liniyalari, indikator qurilmalar, optoparalar
va x.z.larda qo‘llaniladi.
Optoelektron juftlik, yoki optopara, konstruktiv jihatdan optik muhitda
bog‘langan yorug‘lik nurlatuvchi va foto qabul qilgichdan tashkil topgan.
Yorug‘lik nurlatuvchi va foto qabul qilgich orasidagi to‘g‘ri optik aloqa barcha
turdagi elektr aloqalarni bartaraf etadi.
Optronlar. Kirish elektr signali ta’sirida yorug‘lik diodi yorug‘lik
nurlatadi, foto qabul qilgich (fotodiod, fotorezistor va x.z.) esa yorug‘lik
ta’sirida tok generatsiyalaydi.
a)

b)

v)

g)
2-rasm. Fotodiodlar.
2-rasmda yorug‘lik diodi va fotodiod (a), fototranzistor (b), fototiristor (v),
fotorezistor (g) dan tashkil topgan optoparalar keltirilgan. Optoparalar raqamli
va impuls qurilmalar, analog signallarni uzatish qurilmalari, yuqori voltli
manbalarni kontaktsiz boshqarish avtomatik tizimlari va boshqalarda ajratuvchi
element sifatida qo‘llaniladi.

Download 375,31 Kb.

1 2 3 4 5 6

Download 375,31 Kb.

Pdf ko'rish