|
Litiy va uning birikmalari Litiyning kimyoviy va fizik xossalari Litiy LI
|
| bet | 2/4 | | Sana | 18.12.2023 | | Hajmi | 26,66 Kb. | | #122865 |
Bog'liq Litiy va uning birikmalariYadro energitikasida
6Li va 7Li izotoplari turli xil yadro xususiyatlariga ega (termil neytron yutish, reaktsiya mahsulotlari) va ularning qo’llanilish doirasi har xil. Litiy gafiat maxsus emal tarkibiga kiradi, yuqori aktiv yadroviy tutush uchun ishlatildi.
Gazlarni quritish
Yuqori gigroskopik bromid LiBr va litiy xlorid LiCl havo va boshqa gazlarni quritish uchun ishlatiladi.
Tibbiyotda
Litiy tuzlari normotik va boshqa shifobaxsh xususiyatlarga ega. Shuning uchun ular tibbiyotda qo’llaniladi.
Moylash materiallari
Litiy stearat («litiy sovun») mashinalar va mexanizmlarning qisimlarini moylash uchun ishlatiladiga moylarni quyuqlashtiruvchi vosita sifatida ishlatiladi. Masalan: Litol, CIATIM-201.
O’z-o’zidan ishlaydigan apparatlardagi kislorodni qayta tiklash
Litiy gidroksid LiOH, Li2O2 peroksid havoni karbonat angidriddan tozalash uchun ishlatiladi.
2Li2O2 + 2CO2 → 2Li2CO3 + O2
Silikat sanoatida
Litiy va uning birikmalari silikat sanoatida shishaning maxsus turlarini ishlab chiqarish va chinni mahsulotlarini qoplash uchun keng qo’llaniladi.
Boshqa sohalarda qo’lanishi
Litiy aralashmalari to’qimachilik sanoatida (matoni sayqallash), oziq-ovqat (konservalash) va farmatsevtika ( kosmetika ishlab chiqarish ) sohasida qo’llaniladi.
Narxlar
2007-yil oxiri 2008 yil boshida litiy metall narxi (99% sofligi) kg uchun 6,3-6,6 dollarni tashkil etdi. 2018 yilda narx 1 kg uchun 16,5 dollarni tashkil etdi.
Tabiatda tarqalishi
Litiy geokimyoviy xususiyatlarga ko’ra kaliy, rubidiy va seziyni o’z ichiga olgan katta litofil elementlariga tegishlidir. Yuqori konsentratsiyasi qobig’idagi litiyning miqdori 21 g/ t, dengiz suvida-0,17 mg / l.
Litiy asosiy minerallar — lepidolit KLi1,5Al1,5[Si3AlO10](F, OH)2, piroksen spodumen — LiAl[Si2O6]. Litiy mustaqil minerallar hosil qilmasa, u keng tarqalgan tog ‘ hosil qiluvchi minerallarda kaliy o’rnini izomorfik ravishda almashtiradi. Litiy konlari Chili , Boliviya ( Salar de Uyuni – dunyodagi eng yirik), AQSh , Argentina , Kongo , Xitoy ( Chabier Tsaka ko’li ), Braziliya , Serbiya , Avstraliyada ma’lum. Rossiyada zaxiralarning 50% dan ortig’i Murmansk viloyatining noyob metall konlarida to’plangan.
|
| |
