olishi lozim bo'lgan. Har bir askar ikki ot, har o ‘n kishi o'zi
biian birga bir hiyma (chodir), ikki soyabon, bir bei. o‘roq, arra.
Tabar, yuz dona igna, arqon, charm mesh, qozon olgan.
XIX asr boshida, Napoleon urushlari davrida logistikaga zaxira
lami rejalashtirish, tashish va qo'shin ta’minotini boshqarish to'g‘-
risidagi fan sifatida qaralardi.
Sankt-Peterburgda 1850-yilda nashr etilgan «harbiy ensiklo-
pedik leksikon»iga asosan Rossiyada XIX asr o'rtalarida
logistika
deb qo'shinlarning dushman yaqinida ham, o'zagida ham harakat-
lanishini boshqarish va ulaming frontorti ta ’minotini tashkil etish
san’ati tushunilardi.
Harbiy logistikaning rivojlanishida yangi bosqich ikkinchi jahon
urushi davomida vujudga keldi, bunda logistik qarashlar janglami
tayyorlash va rejalashtirishda keng qo‘llanila boshladi.
XX asrning 50-yillarida moddiy oqimlarni boshqarish masalalari
harbiy logistikada qoMlaniladigan uslublar yordamida hal etilishi
mumkinligi tan olindi.
XX asrning 70-villari boshida turii
mamlakatlar iqtisodiyotida
logistik qarashlar keng qo‘llanila boshladi.
Asta-sekin logistika va logistik boshqaruv tushunchalari turii
shakllarga ega bo‘ldi va ishlab chiqarish hamda tovar almashi-
nuvining turii xil tarmoqlariga kirib bordi.
Bugungi kunda logistikaga moddiy oqim larni boshqarish
sifatida qaraladi. O z davrida Sharq bilan G ‘arbni boglab turgan
Buyuk Ipak Yo‘li orqaii bo‘ladigan turii xil tovar almashinuvi
hamda savdo-sotiq jarayonlarida logistika
elementlarini yaqqoi
ko‘rish mumkin.
Logistika tushunchasini tasniflashda bir nechta qarashlar
mavjud. Ulaming ko‘pchiligi bu tushunchani moddiy oqim va
axborot oqimi bilan bog‘lashadi.
Logistikaning barcha tasniflarini ikkita guruhga ajratish
mumkin.
Ulardan biri logistikani xo'jalik faoliyatining bir yo‘nalishi
sifatida tushuntiradi, u ishlab chiqarish va tovar almashinuvi
sohalarida moddiy va axborot oqimlarini boshqarishdan iborat.
Ikkinchisi — logistikani ilmiy yo‘nalish sifatida o'rganadi,
u moddiy
8
va axborot oqim larining sam aradodigini oshirishning yangi
imkoniyatiarini qidirish bilan to
Adabivotlarda logistikaga xo'jalik yuritishning ilmiy-amaliy
yoMialishi sifatida yondashish keng tarqalmoqda. Bu yondashish
ishlab chiqarish va tovar almashinuvi sohalarida moddiy va axborot
oqimlarini samarali boshqarishdan iborat.
Rossiyada 1995-yiida nashr etilgan logistika bo'yicha
ilmiy
kig'atda logistikaga quyidagicha tasnif berilgan:
«Logistika — ishlab chiqarish korxonasigacha xomashyo va
materiallarni yetkazib berish, xomashyo, materiallarni. yarim-
tayyor mahsulotlarni
qayta ishlash, tayyor mahsulotni iste’mol-
chigacha yetkazib berish hamda zarur m a’lumotni qayta ishlash,
saqlash v a jo ‘natish jarayonida bajariladigan tashish, saqlash hamda
boshqa moddiy va nomoddiy operatsiyalami boshqarish va nazorat
qilish to ‘g‘risidagi fandir»1.
Yuqoridagilami umumlashtirib logistikaga qisqaroq tasnif berish
mumkin.
Logistika — moddiy va axborot oqimlarini, ularning birinchi
manbayidan to oxirgi iste’molc-higacha boMgan harakatini bosh
qarish, nazorat qilish, rejalashtirish va tashkil etish to ‘g‘risidagi
fandir.
Logistikani o‘rganish obyekti moddiy va unga tegishli moliya
viy, axborot oqimlaridir.
