2- LABORATORIYA ISHI MAVZU: OG‘IRLIK KVADRANTLARINING ASOSIY METROLOGIK XUSUSIYATINI O‘RGANISH. Ishdan maqsad: Og‘irlik kvadrantlarining asosiy metrologik xususiyatini
o‘rganish
. to’g’risida ko’nikma va malakalarni shakillantirish
Nazariy ma’lumotlar KV ko‘rinishidagi og‘irlik kvadrantlari (KV-16, KV-4, 1, KV-15, KV-30
va KV-50) dub va to‘qimachilik sanoat korxonalaridagi to‘qimachilik
materiallaridan olingan namunalarning og‘irligini aniqlash uchun qo‘llaniladi.
Sodda shkalali og‘irlik asboblariga ta’lluqli kvadrant bo‘lib, u bir dastakli
shayinga ega bo‘lib, shayinning chap tomoniga ko‘rsatkich, o‘ng tomoniga esa
namunalar massasini aniqlash uchun ilgak qo‘yilgan. Shayinning o‘qi tayanchga
mahkamlangan.
Shkala yoyi qo‘zg‘almas qilib qotirilgan tikka ustunga tayanch bilan
mahkamlangan. Shayinning chapgi tayanchiga qo‘llash qurilmasi (tutqich)
joylashtirilgan.
Kvadrantning shayiniga tekis prujina-amortizator mahkamlangan bo‘lib,
ilgakdan Yuklarni olayotgan vaqtda ehtiyot bo‘lish shartdir.
Kvadrant shkalasidagi ko‘rsatish qiymati ikki oraliq aniqligida berilgan.
Birinchi oraliqdan ikkinchi bir oraliqqa o‘tish davrida, shayinning chap
tomonidan ilgakka qo‘shimcha kerakli miqdordagi Yuk osilib, keyingi oraliqni
ko‘rish mumkin. Olingan namunaning massasini aniqlash uchun shayinning o‘ng
tomonidagi ilgakka namuna osilib tutqichdan bo‘shatiladi. KV-50 kvadrantda esa
194
x namuna ilgakka joylashtiriladi, undan so‘ng shayin tutqichdan bo‘shatiladi.
Ko‘rsatkich to‘xtab bo‘lgandan keyin, natijalar shkaladan yozib olinadi.
Og‘irlik kvadrantlarining asosiy ko‘rsatkichlari quyidagi 7-chi jadval
ko‘rinishida bo‘lishi kerak.
