JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS
http://www.newjournal.org/ Volume–18_Issue-2_December_2022
96
MAHALLIY XOM-ASHYOLAR ASOSIDA OLOVBARDOSH VA
MUSTAHKAM POLIMER-BETON ASOSLI KOMPOZITSION
QURULISH MATERIALLARINI YARATISH
Bozorov Subhon Esanovich
Annotatsiya: Ushbu maqolada mahalliy xom-ashyolar asosida olovbardosh va
mustahkam polimer-beton asosli kompositsion materiallar hamda ikkilamchi
termoplast polimerlar asosidagi polimerkeramik kompazitsion materiallarning
xossalari, tarkibi, olish texnologiyasi
va bugungi kundagi istiqboli, ularni
mashinasozlikda va qurilish soxasida keng qo’llashni istiqbollari xaqida ma`lumotlar
va muammolar yechimlari ko`rsatilib o`tilgan.
Kalit so‘zlar: kompozit,
material, ikkilamchi termoplast termoplast,
termoreaktiv, plasmassa, to’ldirilmagan termoplastlar,
keramika, to’ldiruvchilar,
matritsa, asos, bog’lovchi.
KIRISH
Polimer kompozit materiallar (PKM) tobora keng tarqalmoqda va rivojlanib
bormoqda, unda polimer sof shaklda yoki polimer bog'lovchi matritsa vazifasini
bajaradi. Polimer asosidagi kompozitsiyani
plastifikatorlar,
stabilizatorlar,
erituvchilar va boshqalar kabi turli xil qo'shimchalar qo'shilishi bilan tushuniladi.
[1]. PKM ning bunday tuzilishi turli xil polimer turlari va ulardan olingan
kompozitsion materiallarni etkazib beradigan xususiyatlar,
shuningdek, nisbatan
oddiy qayta ishlash texnologiyasi va yaxshi bog'lanish qobiliyati bilan izohlanadi.
ADABIYOTLAR SHARHI
Hozirda keng tarqalgan PKM guruhi mineral dispersiyali va chiqindi
to`ldiruvchili moddalar yordamida olingan materiallarni o'z ichiga oladi. Ko'pincha
bu materiallar umumiy holda polimerbetonlar deb ataladi, ammo, ushbu maqola
mualliflari ushbu guruhda quyidagi PCM lar mavjud deb farqlaydilar.[2]
1.
Polimerbetonlar (beton+polimerler, plastobetonlar,
mineral toshlari,
sun'iy toshlar), unda termoreaktiv qatronlar bog'lovchi sifatida ishlatiladi, asosan fenol-
formaldegid, epoksi, karbamid formaldegid, to'yinmagan polyester va furan, va
to`ldiruvchi sifatida shag'al (granit yoki bazalt), shag'al,
mineral un, granit chiplari,
kvarts qumi, grafit kukuni va boshqalar ishlatiladi.
2.
Polimersement - Epoksid, poliester va karbamid formaldegid qatronlar,
polivinilasetat va boshqalar: portlandsement va kvars qumi va polimer majburiy
qo'shilishi bilan uning navlari asosida qurilish aralashmasi bo'lgan polimercement
(qum-beton) materialidir.
