MAKTABGACHA
YOSHDAGI
BOLALAR
UCHUN
O'YIN
TEXNOLOGIYALARI.
ИГРОВЫЕ ТЕХНОЛОГИИ ДЛЯ ДОШКОЛЬНИКОВ.
GAME TECHNOLOGIES FOR PRESCHOOL CHILDREN.
Gapparova Zilola
JDPI 1-bosqich magistranti
Annotatsiya
O’yin inson o’zligining namoyon bo’lishi, uning takomillashuv usulidir. O’yin
kattalar hayotida muayyan o’rin tutar ekan, u bolalar uchun alohida ahamiyatga egadir.
Uni «bolalikning hamrohi» deb atash qabul qilingan. U maktabgacha yoshdagi bolalar
hayotining asosiy mazmunini tashkil etadi. Mehnat va ta`lim bilan uzviy aloqada
bo’lgan holda yetakchi faoliyat sifatida namoyon bo’ladi.
Аннотация
Игра – это способ самовыражения, самосовершенствования. В то время как
игра занимает особое место в жизни взрослых, она особенно важна для детей.
Его принято называть «спутником детства». Это основное содержание жизни
дошкольников. Это ведущая деятельность в тесной связи с работой и учебой.
Annotation
The game is a way of self-expression, self-improvement. While play has a special
place in the lives of adults, it is especially important for children. It is customary to call
him the "companion of childhood." This is the main content of the life of preschoolers.
This is a leading activity in close connection with work and study.
Kalit so’zlar: O'yin, texnologiya, asosiy component,
bola, harakat, idrok etadi.
Ключевые слова: игра, технология, ключевой компонент, ребенок,
действие, восприятие.
Keywords: Game, technology, key component, child, action, perception.
Zamonaviy jamiyat taraqqiyoti pedagogik innovatsiyalar tajribasini, psixologik-
pedagogik tadqiqotlar natijalarini umumlashtirish va tizimlashtirishni talab qiladi.
Ushbu muammoni hal qilish yo'llaridan biri bolalar bilan o'quv ishlarini tashkil
etishning texnologik yondashuvidir.
O’yin inson o’zligining namoyon bo’lishi, uning takomillashuv usulidir. O’yin
kattalar hayotida muayyan o’rin tutar ekan, u bolalar uchun alohida ahamiyatga
egadir. Uni «bolalikning hamrohi» deb atash qabul qilingan. U maktabgacha
yoshdagi bolalar hayotining asosiy mazmunini tashkil etadi. Mehnat va ta`lim bilan
uzviy aloqada bo’lgan holda yetakchi faoliyat sifatida namoyon bo’ladi. Bola
shug’ulanadigan ko’pchilik jiddiy ishlar o’yin shaklida bo’ladi. O’yinda shaxsdagi
barcha mavjud jihatlar ishga tushadi: bola harakat qiladi, gapiradi, idrok etadi,
o’ylaydi. O’yin tarbiyaning muhim vositasi sifatida namoyon bo’ladi.
O'yin texnologiyasining asosiy maqsadi maktabgacha ta'lim muassasasining
faoliyat ko'rsatish shartlariga va bolalarning rivojlanish darajasiga qarab faoliyat
ko'nikmalari va ko'nikmalarini shakllantirish uchun to'liq motivatsion asosni
yaratishdir.
Uning vazifalari:
1. Bolaning o'z faoliyati orqali bilim va ko'nikmalarni egallashga ongli ehtiyoj,
motivatsiyaning yuqori darajasiga erishish.
2. Bolalar faoliyatini faollashtiradigan va uning samaradorligini oshiradigan
vositalarni tanlang.
Ammo har qanday pedagogik texnologiya singari, o'yin ham quyidagi talablarga
javob berishi kerak:
1. Texnologik sxema – texnologik jarayonning mantiqiy jihatdan o‘zaro
bog‘langan funksional elementlarga bo‘lingan tavsifi.
2. Ilmiy asos – ta’lim maqsadlariga erishishning ma’lum ilmiy kontseptsiyasiga
tayanish.
3. Mustahkamlik - texnologiya mantiqiy, barcha qismlarning o'zaro bog'liqligi,
butunligi bo'lishi kerak.
4. Boshqariladiganlik - natijalarni to'g'rilash uchun maqsadni belgilash, o'quv
jarayonini rejalashtirish, bosqichma-bosqich diagnostika, turli xil vositalar va usullarni
qo'llash imkoniyati taxmin qilinadi.
5. Samaradorlik - o'qitishning ma'lum standartiga erishishni kafolatlashi, natijalar
bo'yicha samarali va xarajatlar bo'yicha optimal bo'lishi kerak.
6. Reproduktivlik - boshqa ta'lim muassasalarida qo'llanilishi.
O'yin pedagogik texnologiyasi - pedagogik jarayonni turli xil pedagogik o'yinlar
shaklida tashkil etish. Bu o'qituvchining izchil faoliyati:
O'yinlarni tanlash, ishlab chiqish, tayyorlash;
Bolalarni o'yin faoliyatiga jalb qilish;
O'yinning o'zini amalga oshirish;
O'yin faoliyati natijalarini sarhisob qilish.
O'yin texnologiyasidagi pedagogik o'yinning asosiy xususiyati aniq belgilangan
o'quv maqsadi va ta'lim va kognitiv yo'nalish bilan tavsiflangan tegishli pedagogik
natijalardir.
Pedagogik o'yinlarning turlari juda xilma-xildir. Ular farq qilishi mumkin:
1. Faoliyat turi bo'yicha - motorli, intellektual, psixologik, kasbiy yo'nalish va
boshqalar;
2. Pedagogik jarayonning tabiatiga ko'ra - o'qitish, tarbiyalash, nazorat qilish,
kognitiv, tarbiyaviy, rivojlantiruvchi, diagnostik.
3. O'yin texnikasining tabiatiga ko'ra - qoidalar bilan o'yinlar; o'yin davomida
belgilangan qoidalar bilan o'yinlar, o'yinlar; qoidalarning bir qismi o'yin shartlari bilan
belgilanadigan va uning borishiga qarab o'rnatiladigan o'yinlar.
5. O'yin jihozlari uchun - ish stoli, kompyuter, teatr, rol o'ynash, rejissyorlik va
boshqalar.
O'yin texnologiyasining asosiy komponenti o'qituvchi va bolalar o'rtasidagi
to'g'ridan-to'g'ri va tizimli aloqadir.
Uning ma'nosi:
O'quvchilarni faollashtiradi;
Kognitiv qiziqishni oshiradi;
Hissiy ko'tarilishni keltirib chiqaradi;
Ijodkorlikni rivojlantirishga yordam beradi;
O'yinning aniq tuzilgan shartlari tufayli mashg'ulotlar vaqtini maksimal darajada
jamlaydi;
O'qituvchiga materialni o'zlashtirish darajasiga qarab o'yin vazifalarini
murakkablashtirish yoki soddalashtirish orqali o'yin harakatlarining strategiyasi va
taktikasini o'zgartirishga imkon beradi.
O'yin darslari juda jonli, hissiy jihatdan qulay psixologik muhitda, xayrixohlik,
erkinlik, tenglik muhitida, passiv bolalarning izolyatsiyasi yo'qligida. O'yin
texnologiyalari bolalarning erkin bo'lishiga yordam beradi, o'ziga ishonch paydo
bo'ladi. X, maktabgacha yoshdagi bolalar haqiqiy hayot sharoitlariga yaqin o'yin
sharoitida harakat qilib, har qanday murakkablikdagi materialni osonroq o'rganadilar.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. Kasatkina E.I. Maktabgacha yoshdagi bolaning hayotida o'ynang. - M.,
2010 yil.
2. Kasatkina E. I. Maktabgacha ta'lim muassasalarining o'quv jarayonida
o'yin texnologiyalari. //DOW boshqaruvi. - 2012. - 5-son.
| 