Ma’lumotlar bazasini
ishlab chiqish bosqichlari
Talablarni tahlil qilish:
Rejalashtirish
Tizimni aniqlash
Ma’lumotlar bazasini
loyihalash:
Mantiqiy model
Fizik model
Amalga oshirish:
Ma’lumotni
konvertatsiya
qilish va yuklash
Testlash
1.1-rasm. Ma’lumotlar bazasini ishlab chiqish bosqichlari
4-ma’ruza. Ma’lumotlar bazasini rеjalashtirish, loyihalashlash va administratorlash.
Ma’lumotlar bazasini loyihalash. Ma’lumotlar bazasini loyihalash nima uchun kerak, degan
tabiiy savol paydo bo’ladi. Masalan, OTM talabalarining dars jadvalini ko’rib chiqaylik. Jadvalda,
ehtimol, talabaning identifikatsiya raqami va F.I.SH,
guruh kodi, guruh tavsifi,
dars vaqti, fan
o’qituvchisi F.I.SH, dars vaqti va auditoriya raqami mavjud. Talaba ongida ushbu turli xil
ma’lumotlar elementlari bitta birlikni tashkil qiladi. Agar OTM fakulteti o’z talabalarning jadvalini
qayd
qilishni istasa, tashqi foydalanuvchi jadval ma’lumotlarini saqlash uchun elektron jadval
yaratishi mumkin. Agar talaba ish stoli ma’lumotlar bazasi doirasiga kirishga imkon bersa ham, u
dars jadvaliga bo’lgan nuqtai nazarini aks ettiruvchi bitta jadvaldan tashkil topgan tuzilmani yaratishi
mumkin. Bu turdagi tor doiradagi ma’lumotni ikki o’lchovli jadval
tuzilmasiga tarjima qilish
ma’lumotlar bazasini loyihalashda sust tanlov hisoblanadi.
Ma’lumotlar bazasini loyihalash deganda ma’lumotlar bazasi tuzilishini
loyihalashtirishga
qaratilgan, tashqi foydalanuvchi ma’lumotlarini saqlash va boshqarish uchun ishlatiladigan harakatlar
tushuniladi.
Ma’lumotlar bazasini loyihalash - bu ma’lumotlarni boshqarish
tizimini loyihalashtirish,
ishlab chiqish, amalga oshirish va xizmat ko’rsatishni osonlashtiradigan jarayonlar to’plami. To’g’ri
ishlab chiqilgan ma’lumotlar bazasini saqlash oson, ma’lumotlarning
izchilligini yaxshilaydi va
diskni saqlash joyi nuqtai nazaridan iqtisodiy jihatdan samarali.
Ma’lumotlar bazasini loyihalashning asosiy vazifalari taklif etilayotgan ma’lumotlar bazasi
tizimining
mantiqiy va
fizik loyihalash modellarini ishlab chiqarishdir.
Mantiqiy model ma’lumotlar talablariga va fizik mulohazalardan
mustaqil ravishda
saqlanadigan ma’lumotlarga e’tiborni qaratadi. Ma’lumot qanday saqlanishi yoki qayerda saqlanishi,
qay tarzda, bu bilan bog’liq emas.
Ma’lumotlarning fizik loyihasi modeli ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari (MBBT) kabi
apparat vositalari va dasturiy ta’minot tizimlaridan foydalangan holda ma’lumotlar bazasining
mantiqiy loyihasini fizik muhitga tarjima qilishni o’z ichiga oladi.
Ma’lumotlar bazasini ishlab chiqish davrida bir qator bosqichlar mavjud bo’lib, ular
ma’lumotlar bazasi tizimini ishlab chiqishda kuzatiladi (1-rasm).
