|
Mantiq algebrasining asosiy tushunchalari reja: I. Kirish II. Nazariy qism III. Amaliy qism IV. Mavzu bo'yisha 5 ta test
|
| bet | 3/3 | | Sana | 07.01.2024 | | Hajmi | 86,51 Kb. | | #131430 |
Bog'liq Mantiq algebrasining asosiy tushunchalari reja I. Kirish II. Na-fayllar.orgA
|
B
|
AB
| |
0
|
0
|
0
| |
0
|
1
|
1
| |
1
|
0
|
1
| |
1
|
1
|
1
|
MISOL: A=”100110012=9916” , B=”Akademik litseyda yakshanba dam olish kuni”
AB=?
YECHISH: A=rost, B=rost ikkala qiymat ham rost qiymatni olgani uchun. Ifodaning qiymati ham rost bo’ladi.
Inversiya – mantiqiy inkor amali.
Berilgan A mulohazaning qiymati rost bo’lganda yolg’on, yolg’on bo’lganda esa rost qiymatni oluvchi ifoda.
Belgilanishi: , “ Emas” , “Not”
Implikatsiya – Kelib chiqish amali.
Berilgan A va B soda mulohazalar uchun bo’lsa, , yoki bo’lsa, mantiqiy amalni bajarish amali.
Belgilanishi: , “ imp”
A
|
B
|
AB
| |
0
|
0
|
1
| |
0
|
1
|
1
| |
1
|
0
|
0
| |
1
|
1
|
1
|
MISOL: A=1, B=0. A (AB)=?
YECHISH: A=rost, B=yolg’on
1. AB=10=1;
2. A=1=0;
3.A (AB)=01=1
Ekvivalentlik
Berilgan A va B soda mulohazalarning har ikkisi ham rost yoki har ikkisi ham yo’lgon qiymatni qabul qilgandagina rost qiymatni oluvchi mantiqiy ifoda.
Belgilanishi: , “ eqv”
A
|
B
|
AB
| |
0
|
0
|
1
| |
0
|
1
|
0
| |
1
|
0
|
0
| |
1
|
1
|
1
|
MISOL: A=0, B=1. A(AB)=?
YECHISH: B=rost, A=yolg’on
1. AB = 01 =0;
2. A=0=1;
3.A(AB)=1 0=0
Xor – o’xshashlikni mantiqiy inkor qilish amali.
Berilgan A va B soda mulohazalarning har ikkisi ham rost yoki har ikkisi ham yo’lgon qiymatni qabul qilganda yolg’on, aks holda rost qiymatni oluvchi mantiqiy ifoda.
Belgilanishi: , “ xor”
A
|
B
|
AB
| |
0
|
0
|
0
| |
0
|
1
|
1
| |
1
|
0
|
1
| |
1
|
1
|
0
|
MISOL: A=1, B=1. (AB)=?
YECHISH: B=rost, A=yolg’on
1. AB = 11 =1;
2. = =0;
3. (AB)=1
III. AMALIY QISM
10-Variant
9) ¬x ∨ ¬y ∨ z=S;
x
|
y
|
z
|
¬x
|
¬y
|
¬X v ¬y
|
¬X v ¬y v z
| |
0
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
|
1
| |
0
|
0
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
| |
0
|
1
|
0
|
1
|
0
|
1
|
1
| |
0
|
1
|
1
|
1
|
0
|
1
|
1
| |
1
|
0
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
| |
1
|
0
|
1
|
0
|
1
|
1
|
1
| |
1
|
1
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
| |
1
|
1
|
1
|
0
|
0
|
0
|
1
|
MANTIQIY SXEMA:
10) x ∨ ¬y ∨ ¬z;
x
|
y
|
z
|
¬y
|
¬z
|
X v ¬y
|
X v ¬y v ¬z
| |
0
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
|
1
| |
0
|
0
|
1
|
1
|
0
|
1
|
1
| |
0
|
1
|
0
|
0
|
1
|
0
|
1
| |
0
|
1
|
1
|
0
|
0
|
0
|
0
| |
1
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
|
1
| |
1
|
0
|
1
|
1
|
0
|
1
|
1
| |
1
|
1
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
| |
1
|
1
|
1
|
0
|
0
|
1
|
1
|
MANTIQIY SXEMA:
11) ¬x ∨ y ∨ ¬z;
x
|
y
|
z
|
¬x
|
¬z
|
¬X v y
|
¬X v y v ¬z
| |
0
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
|
1
| |
0
|
0
|
1
|
1
|
0
|
1
|
1
| |
0
|
1
|
0
|
1
|
1
|
1
|
1
| |
0
|
1
|
1
|
1
|
0
|
1
|
1
| |
1
|
0
|
0
|
0
|
1
|
0
|
1
| |
1
|
0
|
1
|
0
|
0
|
0
|
0
| |
1
|
1
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
| |
1
|
1
|
1
|
0
|
0
|
1
|
1
|
MANTIQIY SXEMA:
12) ¬x ∨ ¬y ∨ ¬z.
x
|
y
|
z
|
¬x
|
¬y
|
¬z
|
¬X v ¬y
|
¬X v ¬y v ¬z
| |
0
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
| |
0
|
0
|
1
|
1
|
1
|
0
|
1
|
1
| |
0
|
1
|
0
|
1
|
0
|
1
|
1
|
1
| |
0
|
1
|
1
|
1
|
0
|
0
|
1
|
1
| |
1
|
0
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
|
1
| |
1
|
0
|
1
|
0
|
1
|
0
|
1
|
1
| |
1
|
1
|
0
|
0
|
0
|
1
|
0
|
1
| |
1
|
1
|
1
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
MANTIQIY SXEMA:
IV. MAVZU BO'YISHA 5 TA TEST
1.
A) 1 B) 3 C) 2 D) 4
2. bo’lsa,
A) (1,0,0) B) (0,1,0) C) (0,0,1) D) (0,1,1)
3. Berilgan A mulohazaning qiymati rost bo’lganda yolg’on , yolg’on bo’lganda rost qiymatni oluvchi ifoda nima deb ataladi?
A) B) C)
D)
4.
A)” B) C)
D) “OR”, “EMAS”
5. mantiqiy amali nechta rost qiymat qaytaradi?
A) 3
B) 5
C) 2
D) 1
V. XULOSA
Xulosa o’rnida shuni takidlash kerakki, mantiqiy amallar, mantiqiy operatsiyalar - berilgan hadlari va natijasi mulohaza (fikr) dan iborat amallar. Berilgan hadlar soniga qarab Mantiqiy amallar bir oʻrinli, ikki oʻrinli va h.k. deb yuritiladi. Insonlar kundalik hayotda o’zaro muloqot qilish uchun turli mulohazalardan foydalanishadi. Ma’lumki, mulohaza – narsa yoki hodisalarning xususiyatini anglatuvchi darak gapdir. Boshqacha aytganda, mulohaza – rost yoki yolg’onligi haqida so’z yuritish mumkin bo’lgan darak gap. Ikkilik kodda yozilgan mashina soʻzlari ustida Mantiqiy amallar mos razryadlar boʻyicha bajarilib matn shakliga aylantiriladi va maʼlumot koʻrinishida chiqish qurilmasiga beriladi. Mantiq-informatsion mashina tez ishlashi, "xotira" hajmining kattaligi bilan oddiy hisoblash mashinalaridan farq qiladi. Mantiq-informatsion mashina natijalarini ishlash, adabiyot topishni avtomatlashtirish, sanoat, qishloq xoʻjaligi va transportga oid statistik maʼlumotlarni, davolash muassasalarida bemorlarni kuzatishdan olingan natijalarni, meteorologik, seysmologik stansiyalardan, Yer sunʼiy yoʻldoshlaridan olingan maʼlumotni ishlash va tarjima ishlarida qoʻllaniladi.
Yana shuni ham ta’kidlash kerakki, mulohazalar sodda va murakkab bo‘lishi mumkin. Biror shart yoki usul bilan bog‘lanmagan hamda faqat bir holatni ifodalovchi mulohazalar sodda mulohazalar deyiladi. Sodda mulohazalar ustida amallar bajarib, murakkab mulohazalarni hosil qilish mumkin. Odatda murakkab mulohazalar sodda mulohazalardan “VA”, “YОKI” kabi bog‘lovchilar, “EMAS” shaklidagi ko‘makchilar yordamida tuziladi.
VI. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR VA INTERNET SAYTLARI
1. wikipedia.org
2. library.ziyonet.uz
3. hozir.org
4. tami.uz
http://fayllar.org
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Mantiq algebrasining asosiy tushunchalari reja: I. Kirish II. Nazariy qism III. Amaliy qism IV. Mavzu bo'yisha 5 ta test
|
