|
Mantiqiy amallar va ifodalar
|
| bet | 3/6 | | Sana | 09.12.2023 | | Hajmi | 5,53 Mb. | | #114208 |
Bog'liq 4-ma\'ruza IRT 2023-2024 464041, 1-Mavzu Axborotni kodlash turlari, wepik-hadis-ilmi-in-the-context-of-islam-insights-and-implications-2023121616305123x5 Ikkita sodda mulohazaning “va” bog‘lovchisi orqali bog‘lanishidan hosil bo‘lgan yangi mulohazaga sodda mulohazalar ko‘paytmasi dеyiladi.
Ikkita A va B sodda mulohaza bir paytda rost bo‘lgandagina rost bo‘ladigan yangi (murakkab) mulohazani hosil qilish amali konyunksiya (lot. conjunctio – bog‘layman) – mantiqiy ko‘paytirish amali deb ataladi.
Mantiqiy ko‘paytirishni ifodalaydigan
quyidagi jadvalga
rostlik jadvali deyiladi:
A
|
B
|
A & B
|
0
|
0
|
0
|
0
|
1
|
0
|
1
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
|
A va B, A and B, A∧B, A·B, A∩B, A&B ko‘rinishlardan biri orqali mulohazalar konyunksiyasi bеlgilanadi.
Ikkita sodda mulohazaning “yoki” bog‘lovchisi orqali bog‘lanishidan hosil bo‘lgan yangi mulohazaga
sodda mulohazalar yig‘indisi
dеyiladi.
Ikkita A va B sodda mulohazaning kamida bittasi rost bo‘lganda rost, qolgan holatlarda “yolg‘on” bo‘ladigan yangi (murakkab) mulohazani hosil qilish amali
dizyunksiya
(lot. disjunctio – farqlayman,
mantiqiy qo‘shish amali
deb
ajrataman) –
ataladi.
A yoki B, A or B, A ∨ B, A + B, A U B ko‘rinishlardan biri orqali ikkita A va B mulohaza konyunksiyasi bеlgilanadi.
A
|
B
|
A ∨ B
|
0
|
0
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
|
0
|
1
|
1
|
1
|
1
|
“emas”
Bеrilgаn А mulоhаzаga shaklidagi
to‘liqsiz fe’lni qo‘shish orqali hosil qilingan
yangi mulohazaga
sodda mulohazaning
inkori
dеyiladi.
A mulohazani qiymati rost bo‘lganda yolg‘on,
yolg‘on bo‘lganda rost qiymatga
inversiya
o‘zgartira oladigan amalga (lot.
inversio – to‘ntaraman) –
mantiqiy inkor
amali
deyiladi.
A emas, not A, ⏋A, Ā ko‘rinishlardan biri orqali A mulohazaning inversiyasi bеlgilanadi.
|
| |
