|
M. a. 343-yildan eʼtiboran Makedoniya podshohi Filipp taklifi bilan shahzoda Aleksandrga murabbiylik qildi
|
| bet | 2/6 | | Sana | 09.12.2023 | | Hajmi | 5,53 Mb. | | #114208 |
Bog'liq 4-ma\'ruza IRT 2023-2024M. a. 343-yildan eʼtiboran Makedoniya podshohi Filipp taklifi bilan shahzoda Aleksandrga murabbiylik qildi. oʻzining Likey maktabini tashkil qildi. Aleksandr vafotidan soʻng, 323-yilda xudosizlikda ayblanib, Evbeya Xalqidasiga qochishga majbur boʻldi va umrining oxirigacha shu yerda yashadi. Mantiq (logika) atamasi qadimgi yunoncha λογικος – “fikrlash ilmi” atamasiga mos keladi va “so‘z”, “fikr”, “mulohaza”, “nutq”, “aql” degan ma’nolarni anglatib, bilish jarayoni bilan uzviy bog‘liqdir. Mantiqning o‘rganish obyektini tafakkur tashkil etadi.
Formal mantiq statik
voqelikga oid bo‘lib,
tafakkur strukturasini
fikrning aniq mazmuni
va taraqqiyotidan
chetlashgan
nisbatan
holda,
mustaqil
ravishda o‘rganadi.
Dialektik mantiq dinamik
oid bo‘lib, uning
va shakli
voqelikga tafakkurni mazmuni yaxlitligi
va rivojlanishi
orqali o‘rganadi.
Matematik tafakkurni usullar
mantiq matematik yordamida
tadqiq etadi. U hozirgi zamon matematikasining
muhim yo‘nalishlaridan
biri hisoblanadi
TAFAKKUR SHAKLLARI
1 Tushuncha
|
2
|
Mulohaza
|
3
|
Xulosa
|
obyekt va
| |
obyekt va
| |
tafakkurning bir
|
xodisalarning
| |
xodisalarning
| |
yoki bir necha
|
asosiy
| |
belgilari, xususiyatlari
| |
hukmlardan yangi
|
xususiyatlari,
| |
va ular o‘rtasidagi
| |
hukm chiqarish
|
umumiy va muhim
| |
munosabatlar haqida
| |
mumkin bo‘lgan
|
belgilarini yaxlit
| |
tasdiqlangan yoki rad
| |
asosiy mantiqiy
|
holda ifodalovchi
| |
etilgan fikrlash shakli.
| |
shakli.
|
fikrlash shakli.
| | | | | MULOHAZALAR
Sodda mulohazalar Murakkab mulohazalar
qismlarga ajratilmaydigan, biror shart yoki usul bilan bog‘lanmagan hamda faqat bitta holatni ifodalaydigan mulohazalardir.
sodda mulohazalar ustida amallar bajarib, ya’ni “va”, “yoki” kabi bog‘lovchilar, “emas” shaklidagi to‘liqsiz fe’llar yordamida hosil qilingan mulohazalardir.
Mulohazalar narsa yoki obyektlarning xususiyatlarini, tushunchalar o‘rtasidagi munosabatlarni haqqoniy (to‘g‘ri) aks ettirsa, rost, aksincha, haqiqatga zid, noto‘g‘ri bayon qilsa, yolg‘on mulohaza bo‘ladi.
Mulohazaning qiymati deganda, biz uning rost yoki yolg‘onligini tushunishimiz kerak.
Mantiqiy o‘zgaruvchi deganda, istalgan mulohazani anglatuvchi, “rost” yoki “yolg‘on” mantiqiy qiymatni qabul qilishi mumkin bo‘lgan o‘zgaruvchilar tushuniladi.
Qulaylik uchun “rost” yoki “yolg‘on” mantiqiy qiymatlarni belgilash usullarini keltirib o‘tamiz:
Rost
|
Yolg’on
|
R
|
Y
|
Ha
|
Yo‘q
|
True
|
False
|
T
|
F
|
1
|
0
|
|
| |
