|
Ma’lumot shinalari (Data Bus)
|
| bet | 14/33 | | Sana | 10.06.2024 | | Hajmi | 47,08 Kb. | | #262342 |
Bog'liq Mantiqiy operatsiyalarni bajaruvchi buyruqlar qaysilar 20-79Ma’lumot shinalari (Data Bus): Protsessor va xotira o‘rtasida ma'lumot almashish uchun ishlatiladi.
Manzil shinalari (Address Bus): Xotira bo‘yicha ma’lumot manzilini belgilaydi.
Boshqaruv shinalari (Control Bus): Ma’lumot almashishni va dastur bajarishni boshqarish uchun ishlatiladi.
41. Tizim shinasi nima va u qanday vazifalarni bajaradi?
Tizim shinasi (system bus) kompyuter tizimining asosiy kommunikatsiya o‘rni bo‘lib, protsessor, xotira, kiritish-chiqarish qurilmalari, va boshqa asosiy qurilmalar o‘rtasidagi ma’lumot almashishni ta’minlaydi. Ushbu shinallar ma'lumot, manzil, va boshqaruv shinalari to'plamidan iborat bo'lib, kompyuter tizimining barcha qurilmalari o'rtasidagi ma’lumot almashishni amalga oshiradi.
Tizim shinasi asosan quyidagi vazifalarni bajaradi:
Ma'lumot almashish: Protsessor, xotira, va kiritish-chiqarish qurilmalari o'rtasidagi ma'lumot almashishni ta'minlash.
Manzil lavozimlari: Ma'lumotlar yozish va o‘qish uchun ma'lumot manzillarini ko'rsatish.
Boshqaruv sinyallari: Kompyuter tizimining boshqaruv operatsiyalarini amalga oshirish uchun boshqaruv sinyallarini uzatish.
Shinalar arxitekturasi kompyuter tizimining tarkibiy qismini yig‘ib olish va ma’lumotlar almashishini ta’minlash uchun mo‘ljallangan. Ushbu arxitektura paydo bo‘lgan birinchi kompyuterlarda, qurilmalar birlashtirilishini ta'minlash uchun ishlatilgan. Keyinroq, kompyuterlar katta raqamli birlashtirilgan loyihalarga aylanishga boshladi va tizim shinasi kabi kommunikatsiya vositasini o‘rtasiga joylashtirish uchun standartizatsiyadan o‘tdi.
Tizim shinasi tarixiy ravishda kompyuter arxitekturasining asosiy qismi bo‘ldi va uning rivojlanishida katta o‘tkazmalar bo‘ldi. Bu rivojlanish asosan shinallar darajalarining ko‘payishi va kompyuterlarning funktsional o‘zgarishlari bilan bog‘liq edi.
|
| |
