Mehnat haqidagi qonunlar Kodeksi ishdagi zararli vaziyatlarni bartaraf qilish, baxtsizlik hodisalarning oldini olish va ish o‘rinlarni sanitariya-gigienik jihatdan ko‘ngildagidek bo‘lishi uchun barcha zarur choralarni ko‘rishini ma’muriyat zimmasiga yuklanadi.
Detalini tayyorlash ilg‘or texnologiyasini ishlab chiqish jarayonida: metall qirqish, kesish, parmalash, ochish, terish dastgohlaridan iborat, bundan tashqari:
standart va maxsus metall qirqish asboblar va moslamalar;
tayyor detallarni va zagatovkalarni uzatib berish uchun konveyerlar;
chirindilarni olib chiqish uchun transportyorlar;
yuklarni ko‘tarib tashish uchun kran-balkalar.
Jarayonda detal dastgohdan ikkinchi dastgohga qo‘l yoki maxsus qurilma orqali uzatib beriladi.
Tayanch detaliga ishlov berish jarayoni GOST123-002-85 bo‘yicha ishchilar mehnatini xavfsizlik sharoitlarini inobatga olgan holda tuzilgan texnologik jarayon metall qirqish dastgohlaridan iborat bo‘lgan ishlab chiqarish tizimidir.
Dastgohlar moslanib kerakli kesuvchi asboblar bilan ta’minlangan. Bu dastgohlar universal va yarim avtomatikdir. Jarayonda detal bitta dastgohdan ikkinchi dastgohga qo‘l yoki maxsus qurilmada uzatib beriladi. Bo‘limda mavjud bo‘lgan xavfli moddalar SNiP – 93 normativlar bilan me’yorlangan.
Ishchi joylarni yaxshilash uchun bo‘limda issiq va sovuq suv,ichimlik suvi,dam olish joylari ko‘zda tutilgan.
Texnologik jarayonni mexanizatsiyalashdan va avtomatizatsiyalashdan texnologik jarayonni mexanizatsiyalashgan va avtomatizatsiyalashgan mehnat sharoitini engilashtiradi. Mehnat sig‘imi va yordamchi vaqt ham kamayadi. SHuning uchun zagatovka sexda va tashqaridan elektro karralar yordamida tashiladi. Osma kran yordamida dastgoxlar montaj va demontaj qilinadi.
Qo‘lanilgan moslamalar iloji boricha mexanizatsiyalangan. Og‘ir yuk va dastgohlarni ko‘chirish uchun kranbalka qo‘laniladi.
Korxonada bir nechta zararli va havfli omillar mavjud. Zararli omillar birinchi mexanik ishlov berishdagi, ya’ni kesib ishlashdagi ajraladigan chang, tovush, vibratsiyadir. CHang odamning organizmiga kirib nafas olish yo‘larini kasallantiradi va ko‘z pardasini ishdan chiqaradi. Vibratsiya, ya’ni tebranish tufayli professional kasalliklar paydo bo‘ladi. CHiqadigan tovush odamning miyasiga ta’sir etib uni charchatadi va ma’lum kasalliklarni kelib chiqishiga sabab bo‘ladi.SHularni inobatga olgan xolda sexda ventiliyasiya va tabiiy yorug‘lik bilan taminlangan,xavfli zo‘nalarni barchasi atrofi o‘ralgan.Ishlab chiqarish uchastkasi asosiy va qo‘shimcha korpuslardan iborat.
Asosiy korpus-temir-beton yig‘ma konstruksiyadan iborat,yonib portlash xavfliligi bo‘yicha “D” kategoriyaga kiradi. Korxonada ishchilarga maxsus kiyimlar, qo‘lqoplar, kaskalar va achkilar beriladi.
Bo‘limda o‘tish va transport
Bo‘limda o‘tish va transportda o‘tish yo‘llari xam mavjud, ular me’yorga qaraganda, yo‘llar – 2000 mm, o‘tish joylari va dastgoxdan 800 - 1200 mm teng bo‘lishlari shart. Ularni soni texnologik jarayon katta - kichikligiga qarab olinadi. Odamni o‘lchovi 800 mm olinadi. Odam va stanok orasidagi masofa 1500 mm qilinib olinadi.
Ishlab chiqarish joyidagi yoritilish tizimi- YOritilganlik normalariga mos holatda korxona uchun yoritish tiziminiva tabiy va su’niy yoritilish oldinadi.
Loyixalanayotgan bo‘limda tabiy va suniy yorug‘lik ko‘zda tutilgan.
Tabiiy yoritilish oynak va fonarlar orqali bajariladi, TYOK me’yori 0,1-10% olinadi. Suniy yoritilish esa gazorazryadli lampalar orqali amalga oshiriladi. Bu lyuminessentli lampalardir. Normal ish sharoitini ta’minlash uchun SNiP-4-79dan foydalanib xisob kitob qilinaldi.Bo‘limda talab etilgan meyoriy yorug‘lik o‘rtachani E-300lk.ga teng.Gigienik talablarga asosan bita ishlovchiga ma’lum inshoatni xajmi va maydoni belgilanadi. SHuning uchun har bir ishchiga KMK bo‘yicha 20 m2 maydon va 80 m3 bino hajmi ajratilgan.
En = 300 lk – yoritilish bo‘lishi kerak.
S = 62 m2 - yoritish maydoni
K=1,6- koeffitsenti
bu erda:
- proletni eni va uzunligi. Npr = N-hc-hpm=8,6-0,1-0,8=7,7m -bino balandligi;
Fl-nur oqimi; n = 0,41= koeffitsenti:
; lampa (16 yoritkich)
Lyuminissentli yoritgichlar shaxmat tartibida joylashgan bo‘ladi. Avariya xolatini oldini olish uchun elektr yo‘llariga avariya holdagi yoritilish ko‘zda tutilishi kerak.
SNiP11-4-79 bo‘yicha loyixalanayotgan inshoatni tabiiy yoritilganligi, yoritish tizimi va tabiiy yoritilganlik koeffitsentini tanlash.Bo‘limni tabiiy yorug‘lik uchun binoning ma’lum joylarida yoritish priyomlari mavjud. YOritilganlik tabiiy yoritilganlik koeffitsenti bilan ta’riflanadi. Bu «S» koeffitsentini SNiP-4-71 bo‘yicha 0,9 deb qabul qilamiz.
Bo‘limda yorug‘lik o‘tkazadigan qabul maydonini quyidagicha topamiz.
bu erda:
Sn-bo‘lim polini maydoni;m2
Ln-me’yorlangan qiymat; KLO
K3-zapas koeffitsenti.
P0-oynaklar yorug‘lik tasnifi
T0-yorug‘lik o‘tkazuvchanlik koeffitsenti.
| 