| 4. Iqtisodiy qism
Bajarilgan ishlar turi boyicha ishchi o’rinlarini hisoblash va ularni yuklanganligini aniqlash
1.1. Payvandlash ish o’rinlarini hisoblash va ularni yuklanganligini aniqlash.
Ppay==.6 dona
Bu yerda: Ppay-xisobiy payvandlash ish o’rinlari(dona):
B-yillik ishlab chiqarish rejasi(dona): B=1000 dona
Tdona -bitta payvand uzelini payvandlash uchun ketgan vaqt (soat) T=3 soat
Fg- yillik ish vaqti fondi (soat): Fg=Fn*k
Bu yerda Fn-ikki smenali ish rejimida bitta ish o’rnining nominal ishlash vaqti (soat):K-ish o’rinlarini ta’mirlash uchun to’xtashlarni xisobga oluvchi koffisient (0.95-0.97 oralig’ida olinadi)
Fn=(1*8.2*(365-104-8)-6*1)=2074 soat
Bu yerda 1- smenalar soni, 8 soat -smenaning davomiyligi, 365-yillik kalendar kunlar, dam olish kunlari 104 kun, yillik bayram kunlari 8 kun , yillik bayram oldi kunlari 6kun, bayram oldi kunlarini ish smenalarini ish soatlarini qisqarishi 1 kun.
Fg=2074*0.95=1970 soat
1.2. Ish o’rinlarini yuklanganligini aniqlash
Iyuk=
Pq.pay=yillik rejani bajarish uchun talab etilgan ish o’rni(qabul qilingan)
2.1. Yig’ish ish o’rinlarini xisoblash va ularni yuklanganligini aniqlash
Pyig’=
Bu yerda: Pyig’-xisobiy payvandlash ish o’rinlari(dona); B-yillik ishlab chiqarish rejasi(dona): B=1000 dona; Tdona -bitta payvand uzelini yig’ish uchun ketgan vaqt (soat)T=5 soat; Fg- yillik ish vaqti fondi (soat): Fg=Fn*k
Bu yerda Fn-ikki smenali ish rejimida bitta ish o’rnining nominal ishlash vaqti (soat):K-ish o’rinlarini ta’mirlash uchun to’xtashlarni xisobga oluvchi koffisient (0.95-0.97 oralig’ida olinadi)
2.2 Ish o’rinlarini yuklanganligini aniqlash
Iyuk==1.35
Pq.yig’- yillik rejani bajarish uchun talab etilgan ish o’rni(qabul qilingan)
3.1 Tozalash ish o’rinlarini xisoblash va ularni yuklanganligini aniqlash
Ptoz’==1.1 dona
Bu yerda: Ptoz’-xisobiy tozalash ish o’rinlari(dona); B-yillik ishlab chiqarish rejasi(dona): B=1000 dona; Tdona -bitta payvand uzelini tozalash uchun ketgan vaqt (soat)T=2 soat; Fg- yillik ish vaqti fondi (soat): Fg=Fn*kb
Bu yerda Fn-ikki smenali ish rejimida bitta ish o’rnining nominal ishlash vaqti (soat):K-ish o’rinlarini ta’mirlash uchun to’xtashlarni xisobga oluvchi koffisient (0.95-0.97 oralig’ida olinadi)
3.2. Ish o’rinlarini yuklanganligini aniqlash
Iyuk=
Pq.toz=yillik rejani bajarish uchun talab etilgan ish o’rni(qabul qilingan)
4.Asosiy fondlar tannarxi xisobi
4.1. Ishlab chiqarish binolari tannarxini xisoblash
Binoning asosiy ishlab chiqarish maydoni yuzasi quyidagi formula bilan aniqlanadi
SAm.pay=Ssm*Pq.pay=15*4=60 m2
SAm.yig=Ssm* Pq.yig=20*3=60 m2
SAm.toz =Ssm* Pq.toz=10*3=30 m2
SAm= SAm.pay+ SAm.yig+ SAm.toz=60+60+30=150 m2
SAm.pay-payvandlash asosiy ishlab chiqarish maydoni yuzasi
SAm.yig-yig’ish asosiy ishlab chiqarish maydoni yuzasi
SAm.toz-tozalash asosiy ishlab chiqarish maydoni yuzasi
SAm.-umumiy asosiy ishlab chiqarish maydoni yuzasi
Ssm.-solishtirma maydon (ishchi o’rinlarini joylashish planiga asosan)
Ichki sexlardagi o’tish yo’laklari va yo’llar maydoni
Syor=
Bu yerda –Syor yordamchi maydonlar, n-asosiy maydonga nisbatan yordamchi maydonlarning foizlardagi ulushi
Umumiy ishlab chiqarish maydoni
Sum=Sam+Syor=150+60=210 m2
Binoning xajmi quyidagi formula bilan anilanadi
V=Sum*H=210*6=1260 m3
Bu yerda-V binoning xajmi m3 H-binoning balandligi m
Binoning tannarxi quyidagi formula bilan aniqlanadi
Cbin=V*Ck=1260*200000=252000000
Bu yerda Cbin-binoning tannarxi so’m; Ck –bir m3 binoning tannarxi 200000 so’m
Buyumni tayyorlash vaqt normalari va tannarxi ma’lumotlari qaytnomasi
1-jadval
№
|
Ishchilar turi
|
Korxonadagi xolat bo’yicha
|
Loyihadagi holat bo’yicha
|
Ish razryadi
|
Vaqt normasi soat
|
1 soatlik ish haqi, so’m
|
Ish razryadi
|
Vaqt normasi soat
|
1 soatlik ish haqi, so’m
|
1
|
Payvandchi
|
4
|
8
|
4000
|
4
|
8
|
3400
|
2
|
Yig’uvchi
|
4
|
8
|
4000
|
4
|
8
|
3400
|
3
|
Tozalovchi
|
3
|
8
|
4000
|
3
|
8
|
3400
|
4.1. Texnologik jixozlarni tannarxi
2-jadval
№
|
Jixozlar nomi
|
Jixoz markasi
|
Qabul qilingan jixozlar soni
|
Jixoz tannarxi
|
Tashish va o’rnatish ishlari xarajatlari 10 %
|
O’rnatilgan jixozlarning to’liq narxi
|
Amartizasiya ajratmalari
|
Yillik amartizasiya ajratmasi som
|
Bitta jixozning
|
Hamma jixozning
|
Korxona xolati bo’yicha
|
1
|
Payvandlash jixozlari
|
TSK-500
|
5
|
980000
|
4900000
|
490000
|
5390000
|
15%
|
800000
|
2
|
Yig’ish jixozlari
|
KM37
|
1
|
700000.
|
700000
|
70000
|
770000
|
8%
|
61000
|
3
|
Tozalash jixozlari
|
|
4
|
450000
|
1800000
|
180000
|
1980000
|
10%
|
198000
|
Loyiha holati bo’yicha
|
1
|
Payvandlash jixozlari
|
TSK 500
|
4
|
980000
|
3920000
|
392000
|
4312000
|
15%
|
646000
|
2
|
Yig’ish jixozlari
|
Maxsus moslama
(Kontavatel)
|
2
|
250000
|
500000
|
50000
|
550000
|
8%
|
44000
|
3
|
Tozalash jixozlari
|
|
3
|
450000
|
1350000
|
135000
|
1485000
|
10%
|
148500
|
Ishlab chiqarish jixozlari tannarxi
Ishlab chiqarish jixozlari tannarxi texnologik jixozlarining tannarxi 1-2% ulushi miqdorida olinadi
Cish==
Cish-ishlab chiqarish jixozlari tannarxi Ctex-2-jadvaldan olinadi
4.5 Asosiy fondlar tannarxi va yillik amartizatsiya ajratmalari
3-jadval
№
|
Asosiy fondlar nomi
|
Asosiy fondlar balans narxi
|
Amartizatsiya ajratmalari normasi%
|
Amartizatsiya ajratmalari yillik tannarxi
|
Korxonada
|
Loyihada
|
korxonada
|
loyihada
|
1
|
Bino
|
285000000
|
252000000
|
5
|
14250000
|
12600000
|
2
|
Texnologik jixozlar
|
8140000
|
6347000
|
15
|
1221000
|
952000
|
3
|
Yuk ko’tarish va tushirish jixozlari
|
1200000
|
1200000
|
8
|
96000
|
96000
|
4
|
Extiyot qismlar
|
900000
|
750000
|
15
|
135000
|
112500
|
5
|
Ishlab chiqarish jixozlari
|
2100000
|
1950000
|
15
|
315000
|
292500
|
|
Hammasi
|
297340000
|
262247000
|
|
16017000
|
14053000
|
Asosiy ishchilar sonini aniqlash
5.1 Injener texniklar sonini aniqlash
Injener texniklar soni asosiy ishchilar sonidan kelib chiqib 10% miqdorida olinadi
5.2. Texnik xizmat ko’rsatish hodimlar sonini aniqlash
Texnik xizmat ko’rsatish hodimlari soni umumiy ishlab chiqarish maydoni va jixozlari sonidan kelib chiqib aniqlanadi
4-jadval
№
|
Ishchilarning nomlanishi
|
1-smena
|
Xammasi
|
1
|
Asosiy ishchilar
|
20
|
20
|
a)
|
Payvandchi
|
8
|
8
|
b)
|
Yiguvchi
|
8
|
8
|
v)
|
Tozalovchi
|
4
|
4
|
2
|
Injener texnik xodimlar
|
2
|
2
|
3
|
Texnik xizmat ko’rsatish xodimlari
|
4
|
4
|
a)
|
Elektrik
|
1
|
1
|
b)
|
Chilangar
|
2
|
2
|
v)
|
Tozalovchi
|
1
|
1
|
|
Hammasi
|
26
|
26
|
6. texnologik tannarxni hisoblash
6.1 Bitta buyum uchun asosiy materiallarning sarf xarajatlari hisobi
5-jadval
Material markasi
|
Bitta buyum ogirligi kg
|
Chiqindilar
|
1 kg mini narxi so’m
|
Bitta buyum uchun tannarx so’m
|
Chiqindilarni chiqarib tashlab buyum uchun tannarx
|
Toza
|
Qora
|
%
|
Og’irligi
|
Metall
|
Chiqindi
|
Metall
|
Chiqindi
|
|
St3
|
45
|
46
|
2
|
1
|
850
|
350
|
39100
|
700
|
38400
|
Sch18
|
45
|
60
|
25
|
15
|
600
|
250
|
36000
|
3750
|
32250
|
Hammasi
|
90
|
106
|
27
|
16
|
1450
|
600
|
75100
|
4450
|
70650
|
6.2 Payvandlash materiallari sarf xarajatlari sarfi
6.2.1 Elektrodlar sarfini hisoblash
Qel=qel*Lchok=0.16*11.16=1.8 kg
Lchok-payvand choki uzunligi; Qel-bitta payvand chok uchun elektrod sarfi kg
qel-payvand chokining bir turi uchun 1 m chokka elektrodlar solishtirma sarfi kg
qel=Kp*meri.m=0.4*0.4=0.16
K-elektrodni erigan metal miqdoriga sarfi
Meri.m-erigan metallning xisobiy miqdori
Kp=Kk*Kyoq*Kq=0.95*0.87*0.006=0.005
Kk-kuyishlarni hisobga oluvchi koffisient
Kyoq-metall yo’qotishlarini xisobga oluvchi kof
Kyoq==1/(1-0.985)=0.87
Φ-metallni sochrashlar parlashlar va oqsidlanishlar hisobiga yoqotishlarini hisobga oluvchi kof
Kq-elektrod qoplamasini hisobga oluvchi kof
Kq=
Mel-elektrod og’irligi, Mm.o-metall o’zak og’irligi, Lq-elektrod qoplama qoplangan qismi uzunligi, Me.m-erigan metal miqdori
Me.m=ρ*Fe,m*0.01=7.8*4*0.001=0.031 g
Ρ-erigan metal zichligi, Fem-erigan metal yuzasi
6-jadval
№
|
Ishchilarning nomlanishi
|
Soni
|
Oylik maoshi
|
Qosh.ish haqi
|
Xammasi
|
Barcha ishchilarga tolanadigan ish haqi fondi
|
1
|
Asosiy ishchilar
|
20
|
|
|
|
|
a)
|
Payvandchi
|
8
|
850000
|
120000
|
970000
|
7760000
|
b)
|
Yiguvchi
|
8
|
700000
|
90000
|
790000
|
6320000
|
v)
|
Tozalovchi
|
4
|
550000
|
75000
|
625000
|
2500000
|
2
|
Injener texnik xodimlar
|
2
|
1100000
|
220000
|
1320000
|
2640000
|
3
|
Texnik xizmat ko’rsatish xodimlari
|
4
|
|
|
|
|
a)
|
Elektrik
|
1
|
680000
|
85000
|
765000
|
765000
|
b)
|
Chilangar
|
2
|
650000
|
80000
|
730000
|
1460000
|
v)
|
Tozalovchi
|
1
|
550000
|
75000
|
625000
|
625000
|
|
Hammasi
|
26
|
|
|
|
22070000
|
8.Jixozlarni ishlatish va saqlash uchun sarf xarajatlar hisobi
8.1 Yoyli payvandlashda sarflanadigan elektr energiya sarfi
Ae=A1*Lchok=0.34*11.16=3.8 kVt
A1-1 m chok uchun elektr energiyasining solishtirma sarfi
A1=
Wyoy-quvvati η- fik, Vpay-pay tezligi
Wyoy=0.001*Uyoy*Ipay=0.001*17.5*135=2.4
Ce=Ae*Ck=3.8*194.85=740.4
Ck-1 kvt soat elektr energiyasini ishlab chiqarish uchun tannarxi 194.85 so’m
Yillik iqtisodiy samarani aniqlash
Eyil=(Ck-Cl)*N=(86400-70650)*1000=15750000
Bu yerda Eyil-yillik iqtisodiy samara
Ck-buyumni korxonada tayyorlash tannarxi
Cl- buyumni loyihada tayyorlash tannarxi
Buyumni loyiha boyicha va korxonada tayyorlashni texnik iqtisodiy ko’rsatkichlari
10-jadval
№
|
Ko’rsatkichlar
|
O’lchov birligi
|
Taqqoslash variantlari miqdori
|
Ko’rsatkichlarning
O’zgarishi (+) yoki (-)
|
korxonada
|
Loyihada
|
1
|
Yillik reja
|
Dona
|
1000
|
1000
|
|
2
|
Yillik rejani baj.ish xajmi
|
Norma soat
|
2110
|
1970
|
140
|
3
|
Jixozlar soni
|
Dona
|
10
|
9
|
1
|
4
|
Jixozlarning yuklanganlik darajasi
|
%
|
40
|
40
|
|
5
|
Jixozlar quvvati
|
Kvt
|
110
|
90
|
20
|
6
|
Ishlab chiqarish maydoni
|
M2
|
240
|
210
|
30
|
7
|
Asosiy fond amortizatsiya ajratmalari
|
So’m
|
16017000
|
14053000
|
1964000
|
8
|
Asosiy ishchilar soni
|
Dona
|
28
|
26
|
2
|
9
|
Payvandlash materiallari xarajatlar
|
so’m
|
23600000
|
2360000
|
|
10
|
Texnologik ekektr energiyaga sarf xarajatlar
|
So’m
|
6850000
|
5720000
|
1130000
|
11
|
Asosiy ishchilarga oylik maosh
|
So’m
|
24150000
|
22070000
|
20800000
|
12
|
Yillik tayyor maxsulotlar tannarxi
|
So’m
|
864000000
|
706500000
|
1575000
|
13
|
Bitta ishlab chiqaruvchi xisobiga ishlab chiqarilagan mahsulot
|
So’m
|
3085714
|
2717307
|
368407
|
14
|
Shartli iqtisodiy samara
|
So’m
|
94800000
|
110550000
|
15750000
|
| 