|
Mavzu: 1 O‘zgarmas tok qonunlari. Metal, vaukum va gazlardagi elektr toki
|
| bet | 8/16 | | Sana | 06.12.2023 | | Hajmi | 62,16 Kb. | | #112480 |
Bog'liq Mavzu 1 O‘zgarmas tok qonunlari. Metal, vaukum va gazlardagi el-fayllar.org Kiberhujum-dasturiy hujum, xurshidbek, mikro 1, koreya alifbosi, Tarmoq mustaqil ish (wecompress.com), 3-deadline, 5-DETLINE, ТМ удалёнка Узбекистан, 2. YER OSTI SUVLARINING GLOBAL MUAMMOLARI, 3- Mavzu Reja, eurobond1, Jamiyatning ijtimoiy siyosiy va ma naviy tizimi, 4- Laboratoriya, Áyyemgi Egipet temasın oqıtıwda qalıń hám jińishke usılınan paydalanıwQattiq jism — moddaning shakli turgʻun agregat holati. Bu holatda modda atomlarining issiqlik harakati ularning blaq bu yerda unaqa savolga javob yoq muvozanat vaziyatlari atrofida kichik tebranishlaridan iborat boʻladi. Kristall va amorf Q j.lar mavjud. Kristallarda atomlarning muvozanat vaziyatlari fazoda davriy joylashadi. Amorf jismlard a atomlar tartibsiz joylashgan nuqtalar atrofida tebranadi. Qattiq jismning turgʻun (eng kichik ichki energiyali) holati kristall holatdir. Termodinamik nuqtai nazardan amorf jism metaturgʻun holatda boʻladi va vaqt oʻtishi bilan kristallanishi kerak. Tabiatdagi barcha moddalar (suyuq geliydan tashqari) atm. bosimida va T>0 K trada qotadi. Qattiq jism xossalarini uning atommolekulyar tuzilishini va zarralari harakatini bilgan holda tushuntirish mumkin. Qj.ning makroskopik xususiyatlari haqidagi maʼlumotlarni toʻplash va tartiblashtirish 17-asrdan boshlangan. Qattiq jismga mexanik kuch, yorugʻlik, elektr va magnit maydon va h.k.ning taʼsirini ifodalovchi bir qator empirik qonunlar ochildi:
Guk qonuni (1660), Dyulong va Pti qonuni (1918), Om qonuni (1826), Videman — Frans qonuni (1835) va boshqalar Qattiq jism atomlar, molekulalar va ionlardan tuziladi. Qattiq jismning tuzilishi atomlar orasidagi taʼsir kuchiga bogʻliq. Bir xil atomlarning oʻzi turli strukturalarni hosil qilishi mumkin (kul rang va oq qalay, grafit va olmos va h.k.)
Klapeyron-Mendeleyev tenglamasi — berilgan t massali gazning holatini tavsiflaydigan bosim r, hajm Kva temperatura Torasidagi bogʻlanishni ifodalovchi holat tenglamasi:
Klapeyron-Mendeleyev tenglamasi — berilgan t massali gazning holatini tavsiflaydigan bosim r, hajm Kva temperatura Torasidagi bogʻlanishni ifodalovchi holat tenglamasi:
pV=BT, bunda V — berilgan gaz massasi uchun oʻzgarmas kattalik. Bu tenglamani 1834-yilda B. Klapeyron topgan. Tenglamalardagi V ning bir molga toʻgʻri keladigan qiymatini R bilan belgilansa, bir mol uchun pV—RT tenglama hosil boʻladi. Buni 1875-yilda D. I. Mendeleyev topgan.Shu sababli u K. — Klapeyron-mendeleyev tenglamasi deb ataladi. Suyuqlikning harakteri. Muvozanat tenglamasi. Suyuqlik va gazlar o`zlarining hususiyatlari bo`yicha qattiq jismlardan tubdan farq qiladi. Suyuqlikning egallagan xajmi o`zgarmas kattalikdan iborat bo`lib, suyuqlik o`ziga hos tayinli shaklga ega emas, u o`zi turgan idish shaklini oladi.
|
| |
