Mavzu: Benzinning oktan sonini oshirishda Izomerlanish jarayoni Reja

Metamerizm

Metamerizm

Izomeriyaning bu turi funktsional guruhning har bir tomonida turli xil alkil zanjirlarining mavjudligi tufayli yuzaga keladi. Bu izomeriyaning noyob turi bo’lib, odatda alkil guruhlari bilan o’ralgan ikki valentli atom (oltingugurt yoki kislorod kabi) bo’lgan molekulalar bilan chegaralanadi. Misol: C4H10O etoksietan (C2H5OC2H5) va metoksi-propan (CH3OC3H7 ) sifatida ifodalanishi mumkin. Tautomerizm Murakkab tautomeri faqat protonlar va elektronlarning holatida farq qiladigan birikmaning izomerini anglatadi. Odatda, birikmaning tautomerlari birgalikda muvozanatda bo’ladi va oson almashinadi. Bu molekulyar proton almashinuvi orqali sodir bo’ladi. Bu hodisaning muhim misoli keto-enol tautomerizmidir. Halqa-zanjir izomeriyasi Halqa zanjirli izomerizmda izomerlardan biri ochiq zanjirli tuzilishga ega, ikkinchisi esa halqali tuzilishga ega. Ular odatda har xil miqdordagi pi bog’larini o’z ichiga oladi. Ushbu turdagi izomeriyaning namunasini C3H6 da kuzatish mumkin. Quyida tasvirlanganidek, propen va siklopropan hosil bo’lgan izomerlardir.

Benzinning oktan soni

Oktan soni — karbyuratorli yoki injektor ichki yonuv dvigateli yonilğilarining detonatsiyaga turğunligini ifodalaydigan koʻrsatkich. Yonilğining Oktan soni etalon yonilği aralashmasiga taqqoslab aniqlanadi. Etalon yonilgi sifatida izooktan (2, 2, 4-uch metilpentan) va geptan aralashmasi qabul qilingan. Izooktanning detonatsiyaga turgʻunligi 100, normal geptanniki nol deb olingan. Etalon yonilgʻi aralashmasidagi izooktanning foizlardagi miqdori sinaladigan yonilgʻining Oktan sonini belgilaydi. Yonilgining Oktan soni qancha katta boʻlsa, detonatsiyaga moyilligi shuncha kichik boʻladi. Avtomobillarda Oktan soni 66—98 ga teng benzin, siqish darajasi yuqori boʻlgan dvigatellarda Oktan soni yuqori ben-zinlar ishlatiladi.

Benzin turlari: AI-80, AI-92, AI-95

Benzin turlari: AI-80, AI-92, AI-95

Boshqa transport vositalari kabi avtomobilga ham yoqilgʻi zarur. Hozirda bu maqsadlarda benzin, dizel (solyarka), metan, propan va boshqa bir nechta yoqilgʻi turlari ishlatiladi. Ulardan eng keng tarqalgani bu — benzin. Uning yuqori yonuvchanligi uni avtomobil, motosikl hamda yuk mashinalarini harakatga keltirish uchun ideal tanlovdir. Boshqariladigan yonish orqali u kimyoviy energiyani mexanik energiyaga aylantiradi va harakat uchun zarur boʻlgan quvvatni hosil qiladi. Ushbu maqolada benzin nimadan olinishi, uning nomidagi 80, 92, 95, 98 raqamlari nimani anglatishi va oktan soni haqida soʻz boradi.