Mavzu: Benzinning oktan sonini oshirishda Izomerlanish jarayoni Reja

Mavzu: Benzinning oktan sonini oshirishda Izomerlanish jarayoni

Reja:

• 1. Organik kimyoda izomeriya
• 2. Benzinning oktan soni
• 3. Benzinning oktan sonini oshirishda katalitik kreking

Organik kimyoda izomeriya

Izomeriya – bu bir nechta birikmalar bir xil kimyoviy formulaga ega, ammo kimyoviy tuzilishlari har xil bo’lgan hodisa.

Kimyoviy formulalari bir xil bo’lgan, ammo xossalari va molekulasidagi atomlarning joylashishi jihatidan farq qiladigan kimyoviy birikmalar izomerlar deyiladi. Shuning uchun izomeriya ko’rsatadigan birikmalar izomerlar deb ataladi.

Strukturaviy izomeriya

• Strukturaviy izomeriya

Strukturaviy izomeriya odatda konstitutsiyaviy izomeriya deb ataladi. Ushbu izomerlarning molekulalaridagi funktsional guruhlar va atomlar turli yo’llar bilan bog’langan. Turli xil strukturaviy izomerlarga turli xil IUPAC nomlari beriladi, chunki ular bir xil funktsional guruhni o’z ichiga olishi yoki bo’lmasligi mumkin. Zanjir izomeriyasi Skelet izomeriyasi deb ham ataladi. Ushbu izomerlarning tarkibiy qismlari turli xil tarmoqlanib ketgan tuzilmalarni ko’rsatadi. Odatda, zanjir izomerlari uglerodning shoxlanishida farqlanadi Zanjir izomeriyasiga misol quyida tasvirlangan C5 H12 birikmasida kuzatilishi mumkin.

Pozitsion izomeriya

Pozitsion izomeriya

Funktsional guruhlar yoki o’rnini bosuvchi atomlarning pozitsiyalari yoki joylashuvi bo’yicha farqlanadi. Odatda, bu izomeriya funktsional guruhlarning uglerod zanjiridagi turli uglerod atomlariga biriktirilishini o’z ichiga oladi. Ushbu turdagi izomeriyaga misol C3H7Cl formulasiga ega bo’lgan birikmalarda kuzatilishi mumkin.

Funktsional izomeriya

Funktsional guruh izomeriyasi deb ham ataladi. Nomidan ko’rinib turibdiki, bu bir xil kimyoviy formulaga ega, ammo ularga turli funktsional guruhlarga ega bo’lgan birikmalarni o’z ichiga oladi. Funktsional izomeriyaga misol C3H6O birikmasida kuzatilishi mumkin.