|
Мавзу: Фалсафа фанининг предмети, ма=сади, вазифалари ва муаммолари
|
| bet | 34/139 | | Sana | 29.01.2024 | | Hajmi | 1,89 Mb. | | #148083 |
Bog'liq Мавзу Фалсафа фанининг предмети, ма=сади, вазифалари ва муаммол 2.Tavhid (arabcha — yakkaxudolik) — umumiy maʼnoda — yakkaxudolik haqidagi taʼlimot (qarang. Vahdoniyat). Sharʼiy istilohda esa, Tavhid — Islom dinida Allohga shirk(sherik) keltirishning turli yoki barcha koʻrinishlaridan voz kechish va Allohning birligiga eʼtiqod qilish demakdir.
“Tavhid” biron narsani yagonalikni nisbat berish, undan ko‘plikni inkor etishni bildiradi. Shar’iy istilohda tavhid Allohga shirk keltirishdan yiroq yurish, zotida, ismlarida, sifatlarida, ishlarida, hukmlarida U Zotning sherigi yo‘qligiga iqror bo‘lishdir.
Quyidagi oyatlar tavhidga misoldir:
1."Bunga sabab Allohning O‘zigina Haq ekani, Uni qo‘yib (mushriklar) duo-iltijo qilayotgan (butlar) esa botil ekani, Allohning O‘zigina Yuksak, Buyuk Zotligidir"(Haj surasi, 62-oyat).
2. „Bas, (ey Muhammad sollallohu alayhi va sallam,) hech qanday iloh yo‘q, magar Allohgina borligini biling…“(Muhammad surasi, 19-oyat).
3. „Alloh — hech qanday iloh yo‘q, faqat Uning O‘zi bordir. U tirik va abadiy turuvchidir“(Baqara surasi, 255-oyat).
Tavhid bu Allohni ibodatda yagona qilish yaʼni ibodatni faqatgina yagona Allohga qilish, qaysiki maʼnoda, Alloh bu dunyoni oʻsha (ibodat) uchun yaratdi.
Islom dini 5 „asos“ yoki „ustun“ (arkon ad-din al-islomiy)ga ega:
1) Kalimai shahodat;
2) Namoz oʻqish;
3) Roʻza tutish;
4) Zakot berish;
5) imkoniyat topilsa haj qilish.
Birinchi ustun: Shahodat (Imon keltirish)Islomning birinchi ustuni shahodatdir, yaʼni imonning tasdigʻidir. Shahodatning ikki qismi bor: "Allohdan o'zga iloh yo'q" va “Muhammad Allohning rasulidir". Bu odatda arab tilida oʻqiladi: lā ʾilāha ʾillah-llāhu muhammadun rasulu-lloh „Allohdan oʻzga iloh yoʻq (va) Muhammad Allohning rasulidir“. Musulmon boʻlish va Islomni qabul qilish uchun uni aytish kerak.
Shahodatning birinchi qismi Allohdan o'zga iloh yo'qligini e'lon qilish orqali iymonning asosiy birligini targ'ib qiladi. Tavhid, yaʼni „Allohdan oʻzga iloh yoʻq“ deb taʼkidlanadigan ibodat islom dinining asosiy tarkibiy qismidir. Shahodatning ikkinchi qismi Xudoning asosiy inoyatini ko'rsatadi. Bu ibodat Muhammadni oxirgi paygʻambar deb eʼlon qiladi va uni barcha musulmonlar uchun to'g'ri hayot tarzining asosiy namunasi sifatida ko'rsatadi. Muhammad Qur’onning yoʻl-yoʻriqlarini oʻzi qabul qilgan va hozirda butun tarix davomida musulmon jamoasining qolgan qismi uchun ushbu yoʻl-yoʻriqning tashuvchisi hisoblanadi.[15]. Shahodat yangi tugʻilgan chaqaloqqa aytilgan birinchi va oʻlim toʻshagida yotgan odamga aytilgan oxirgi gap bo'ladi[16].
|
| |
