|
Mavzu: Individual rivojlanish davomida immun reaksiyalarning rivojlanishi
|
Sana | 18.05.2024 | Hajmi | 401,29 Kb. | | #243270 |
Bog'liq Fiziologiya Individual rivojlanish yoki ontogenez tiriklikning eng muhum xususiyatlaridan biridir. Ontogenez tushunchasi - Individual rivojlanish yoki ontogenez tiriklikning eng muhum xususiyatlaridan biridir. Ontogenez tushunchasi
- 1866-yilga E. Gekkel tomonidan fanga kiritilgan bir hujayralilarda ontogenez ularning hosil bo’lishidan boshlanib bo’linishi yoki o’limi bilan tugallanadi. Ko’p hujayralilarda ontogenez zigota hosil bo’lishidan boshlanib o’lim bilan tugallanadi.
Ontogenezning uchta tipi mavjud: - Ontogenezning uchta tipi mavjud:
- 1. Lichinkali. 2.lichinkasiz. 3. Ona qornida rivojlanish.
- Lichinkali ontogenez. Tuxum hujayrada oziq modda kam bo’lgan organizmlarda kuzatiladi. Ularning lichikkasi yetuk shaklidan o’z tuzulishi bilan farq qiladi.
- Lichinkasiz ontogenez.Tuxumda oziq moddalar ko’p bo’lgan organizmlara kuzatiladi, yosh organizmlar O’z tuzulishiga ko’ra yetuk organizmlarga ancha o’xshaydi.
- Ona qornida rivojlanish odam va yuqori sutemizuvchilarda kuzatiladi.
Ontogenezning ikkita asosiy davri mavjud. - Ontogenezning ikkita asosiy davri mavjud.
- 1. Embiriona davr 2. Post embriona davr.
- Post embrional rivojlanish tuxum qoyib ko’payuvchilarda xomilaning tuxum qobiqlaridan chiqishidan , Ona qornida rivojlanuvchi organizmlarda esa tug’ulishidan boshlanib, uning o’limigacha davom etadi. Bu davrda organizm tashqi muhit bilan bevosita aloqada bo’ladi, o’sadi, hujayralar, to’qimalar, azolar iqtisoshlashadi,umri tugagan yoki jarohatlangan to’qimalar qayta tiklanadi va organizmning qarishi asta sekin kuzatiladi.
Mitoz sikli deb hujayraning bo’linishga tayyorgarlik davri hamda mitoz bosqichlarini davom etishiga aytiladi - Mitoz sikli deb hujayraning bo’linishga tayyorgarlik davri hamda mitoz bosqichlarini davom etishiga aytiladi
- Metafaza — xromosomalarning spirallanishi davom etadi. Xromosomalar ekvator tekisligi tomon harakatlana boshlaydi.
- Ontogenezning davrlari
- Amfibiyalarning lichinkalik bosqichi — itbaliqdir O’pka va ikkita qon aylanish doirasi rivojlanadi. Itbaliq bir qator belgilari (yon chiziq, yurak tuzilishi, qon aylanish sistemasi, jabra yoriqlari) bilan baliqlarga o’xshab ketadi.
Post embrionalar rivojlanishining ikki turi malum - Post embrionalar rivojlanishining ikki turi malum
- 1. Bilvosta (no to’g’ri) rivojlanish.
- 2. Bevosita (tog’ri) rivojlanish.
- Organizm indivitual rivojlanishiga tashqi muhit omillarining tasiri kattadir. Tashqi muhit omillarinig tasiri homila davrida ham, undan keyingi davrda ham kuzatiladi.
- Odam homilasining rivojlanishiga zara ko’rsatuvchi omillarga alkogol, tamaki tarkibidagi nikotin, Giyohvant moddalari kiradi. Bu moddalar insonning faqat sog’ligiga zara yetkazibgina qolmasdan balki Jinsiy hujayralarning xromosomalari, genlarida mutatsiyalarida sabab bo’lishi ham mumkin.
Immun sistemasi organizmni kasalliklardan himoya qiluvchi biologik jarayonlar tarmogʻidir. U viruslardan tortib parazit chuvalchanglarga qadar turli xil patogenlar, shuningdek, saraton hujayralari, hatto yogʻoch qirindilarigacha taniydi, ularga immunologik javob qaytaradi va ularni organizm sogʻlom toʻqimalaridan ajratib turadi - Immun sistemasi organizmni kasalliklardan himoya qiluvchi biologik jarayonlar tarmogʻidir. U viruslardan tortib parazit chuvalchanglarga qadar turli xil patogenlar, shuningdek, saraton hujayralari, hatto yogʻoch qirindilarigacha taniydi, ularga immunologik javob qaytaradi va ularni organizm sogʻlom toʻqimalaridan ajratib turadi
Deyarli barcha organizmlar qaysidir bir turdagi immunitetga ega. Bakteriyalar virusli infeksiyalardan himoya qiluvchi fermentlar koʻrinishidagi rudimentar immunitetga ega. Boshqa sodda immun mexanizmlari qadimgi oʻsimliklar va hayvonlarda rivojlangan va ularning zamonaviy avlodlarigacha saqlanib kelmoqda. Ushbu mexanizmlar fagotsitoz, defensin deb ataladigan antimikrob peptidlar va komplement tizimini oʻz ichiga oladi. - Deyarli barcha organizmlar qaysidir bir turdagi immunitetga ega. Bakteriyalar virusli infeksiyalardan himoya qiluvchi fermentlar koʻrinishidagi rudimentar immunitetga ega. Boshqa sodda immun mexanizmlari qadimgi oʻsimliklar va hayvonlarda rivojlangan va ularning zamonaviy avlodlarigacha saqlanib kelmoqda. Ushbu mexanizmlar fagotsitoz, defensin deb ataladigan antimikrob peptidlar va komplement tizimini oʻz ichiga oladi.
Immun sistemasining tarkibiy qismlari
Tugʻma immun sistemasi
tugʻma immun sistemasi Adaptiv immun sistemasi
Tugʻma immun sistemasi
Javob spetsifik emas
Toʻqnashuv darhol maksimal javobga olib keladi
Gumoral va hujayra komponentlar
Immunologik xotira yoʻq
Hayotning deyarli barcha shakllarida uchraydi
tugʻma immun sistemasi Adaptiv immun sistemasi
Patogen va antigenga mos javob
Toʻqnashuv darhol maksimal javobga olib keladi
Gumoral va hujayra komponentlar
Toʻqnashuv immunologik xotiraga olib keladi
Faqat jagʻli umurtqalilarda uchraydi
|
| |