Mavzu: Informatika fani bo’yicha asosiy tushunchalar. Zamonaviy ehmlarning arxitekturasi. Kompyuterning asosiy va qo’shimcha qurilmalari. Reja

Sichqoncha

• Sichqoncha- kompyuterga axborotlarni kiritishning koordinatali qurilmalari hisoblanadi. Ular klaviaturaning o‘rnini to‘laligicha almashtira olmaydi. Bu qurilmalar asosan ikki yoki uchta boshqaruv tugmachasiga egadir.

• Sichqoncha

Chop etish qurilmalari

• Printer - ma’lumotlarni qog‘ozga chiqaruvchi qurilma. Barcha printerlar matnli ma’lumotlarni, ko‘pchiligi esa rasm va grafik ma’lumotlarni rangli ko‘rinishda qog‘ozga chiqaradi.
• Printerlarning quyidagi turlari mavjud:
• matritsali
• purkovchi
• lazerli

• matritsali

• lazerli

• purkovchi

Ma’lumotlarni raqamli ko‘rinishga o‘giruvchi vositalar

• Skaner - kompyuterga matn, rasm, slayd, fotosurat ko‘rinishida ifodalangan tasvirlar va boshqa grafik axborotlarni avtomatik ravishda kiritishga mo‘ljallangan qurilmadir.

Internetga bog‘lanish vositalari

• Modem - telefon tarmog‘i orqali kompyuter bilan aloqa qilish imkonini beruvchi qurilmadir.

Ma’lumot tashuvchi vositalar

• Kompakt disk yurituvchilarining quyidagi turlari mavjud:
• CD-RW – kompakt disklarni o‘qish va ularga ma’lumotlar yozish qurilmasi
• DVD-RW – DVD disklarni o‘qish va ularga ma’lumotlar yozish qurilmasi
• Ma’lumot tashuvchi disklarning turlari:
• CD - katta hajmdagi ma’lumotlarni saqlashga mo‘ljallangan disk
• DVD - katta hajmdagi multimedia ma’lumotlarni saqlashga mo‘ljallangan disk

• CD va DVD qurilmasi

• CD va DVD disklari

Multimedia vositalari

• Multimedia vositalari yordamida axborotlarni matnli, tasvirli, tovushli va animatsiyali ko‘rinishda namoyish etish mumkin.
• Multimedia vositalari bu:
• nutqli axborotni kiritish-chiqarish qurilmalari (mikrofon, kuchaytirgichlar, tovush kolonkalari);
• Animatsion va video -ma’lumotlarni kiritish va chiqarish qurilmalari (videokameralar, videoproyektor va ekranlar)
• tovushli va video ma’lumotlarni saqlovchi optik disklar

• Flesh (ingl. flash – qisqa xabar) juda katta hajmdagi axborotni o‘z ichiga sig‘dira oladigan yarim o‘tkazgichli xotira. Hozirgi kunda flesh xotiralarning hajmi 64 Gb gacha bo‘lgan axborotni o‘ziga sig‘dira oladigan turlari mavjud. Ma’lumot yozish tezligi 6700 kbayt/sek gacha yetadi. Ma’lumot o‘qish tezligi esa 18000 kbayt/sek gacha boradi.

• Plotter (ingl. plotter – grafik printer) - katta hajmdagi chizmalarni chop qilishga mo‘ljallangan qurilma.
• Plotter yordamida o‘lchami 300 x 300 sm bo‘lgan chizmalarni ham chop etish mumkin. Plotterlar 2 xil bo‘ladi:
• Barabanli
• Planshetli
• Barabanli plotterlar rulonli qog‘ozga,
• Planshetli plotterlar varaqli qog‘ozga chiqaradi.