Mavzu: Kompyuter xotirasi ierarxiyasi va ularni tashkillashtirish asoslari

Xotiraning ierarxik strukturasi

• Kompyuterlarda ma`lumotlarni saqlash bilan bog`liq muammolarni oldini olish uchun xotiraning ierarxik strukturasi ishlab chiqilgan.
• Ierarxiyaning yuqori qismida protsessorning registri joylashgan. Bu registrlarga kirish qolgan xotira birliklariga nisbatan tez hisoblanadi.
• Undan keyingi dajarada Kesh-xotira joylashgan, bugungi kunda kesh-xotira 32 Kbaytdan bir necha Mbaytgacha yetadi.
• Keyingi darajada kompyuterning asosiy xotirasi joylashgan bo`lib, bugungi kunda 1 Gbaytdan boshlanadi (lekin amaliyotda deyarli ishlatilmaydi).
• Keyingi darajada ma`lumotlarni uzoq muddat saqlashga mo`ljallangan HDD – qattiq magnitli disk (yoki SSD) qurilmalari joylashgan.
• Quyi darajada esa lentali saqlovchilar, optik disklar va boshqa qurilmalar joylashadi.

Xotiraning ierarxik strukturasi

Ierarxiyaning yuqorisidan pastga qarab harakatlanganda (xotiraning) 3 ta parametrlar o`zgaradi. Birinchidan:

Xotiraga kirish vaqti ortadi

• Masalan, registrlarga kirish uchun bir necha nanosekund talab etilsa, asosiy xotiraga kirish uchun esa ber necha o’nlab nanosekundlar talab etiladi.
• Undan so`ng kirish vaqti sezilarli darajada ortadi: masalan, magnit disklarga kirish vaqti registrlarga kirish vaqtiga nisbatan yuzlab marta sekin hisoblanadi.
• Optik disklar va lentali tashuvchilarga kirish vaqtini sekundlarda o`lchash mumkin.

Xotiraning ierarxik strukturasi

Ierarxiyaning yuqorisidan pastga qarab harakatlanganda (xotiraning) 3 ta parametrlar o`zgaradi. Ikkinchidan:

Xotira hajmi ortadi

Eng samarali holatda registrlar 128 bayt ma`lumotni sig`dirishi mumkin, kesh-xotira esa o`nlab megabaytni, asosiy xotira – gigabayt va magnit disklar terabayt hajmdagi ma`lumotlarni sig`dira olishi mumkin