|
MALUMOTLARNI QIDIRISH USULINING ALGORITMLARI VA ULARNING SAMARADORLIGI
|
| bet | 2/4 | | Sana | 23.11.2023 | | Hajmi | 0,85 Mb. | | #103778 |
Bog'liq malumotlar tuzilma 11-sinf-kimyo-javoblari, tafakkur, Mavzu Bioinformatika va biomexanika ma’lumotlar bazasini tashki-fayllar.org, Qatorlar ----, Malumotlar bazasi, nazorat-savollariMALUMOTLARNI QIDIRISH USULINING ALGORITMLARI VA ULARNING SAMARADORLIGI
Ma’lumki, axborot texnologiyalari jadal suratlar bilan EXMda ma’lumotlarni qayta ishlashda qidiruv asosiy amallardan biri bo’lib hisoblanadi. Uning vazifasi berilgan argument bo’yicha massiv ma’lumotlari ichidan mazkur argumentga mos ma’lumotlarni topishdan iborat. Ixtiyoriy ma’lumotlar majmuasi jadval yoki fayl deb ataladi. Ixtiyoriy ma’lumot (yoki tuzilma elementi) boshqa ma’lumotdan biror bir belgisi orqali farq qiladi. Mazkur belgi kalit deb ataladi. Kalit noyob bo’lishi, ya’ni mazkur kalitga ega ma’lumot jadvalda yagona bo’lishi mumkin. Bunday noyob kalitga boshlang’ich (birinchi) kalit deyiladi
Ikkinchi kalit bir jadvalda takrorlansada u orqali xam qidiruvni amalga oshirish mumkin. Ma’lumotlar kalitini bir joyga yig’ish (boshqa jadvalga) yoki yozuv sifatida ifodalab bitta maydonga kalitlarni yozish mumkin. Agar kalitlar ma’lumotlar jadvalidan ajratib olinib alohida fayl sifatida saqlansa, u holda bunday kalitlar tashqi kalitlar deyiladi. Aks holda, ya’ni yozuvning bir maydoni sifatida jadvalda saqlansa ichki kalit deyiladi.
Kalitni berilgan argument bilan mosligini aniqlovchi algoritmga berilgan argument bo’yicha qidiruv deb ataladi. Qidiruv algoritmi vazifasi kerakli ma’lumotni jadvalda topish yoki yo’qligi aniqlashdan iboratdir. Agar kerakli ma’lumot yo’q bo’lsa, u holda ikkita ishni amalga oshirish mumkin:
Chiziqli yoki ketma-ket qidiruv (Linear search)
Izoh: algoritmdan ixtiyoriy tartibda joylashgan maʼlumotlar jadvalida foydalanish mumkin.
ALGORITM G’OYASI:
Ma’lumotlarning birinchi elementidan oxirgi ementiga qadar ketma-ket qarab chiqiladi va har qadamda element qidirilayotgan kalit bilan taqqoslanadi. Agar element kalitga mos bo’lsa jarayon to’xtatiladi. Agar oxirgi element ko’rib chiqilganda jarayon to’xtatilmagan bo’lsa u xolatda ma’lumot topilmaganligini anglatadi.
Binar yoki oraliqni teng ikkiga bo’lish orqali qidiruv (Binary search)
Binar yoki oraliqni teng ikkiga bo’lish orqali qidiruv (Binary search)
int linearSearch(int arr[], int n, int kalit){
for(int i = 0; i,n;i++){
if(arr[i] == kalit){
return i;
}
}
return -1;
}
Linearni qidiruv algoritmi, ma'lum bir qiymatni topish uchun ro'yxatni boshidan boshlab oxirigacha qarab qidiruvni bajaruvchi odatiy algoritmdir. Qidiruvni bajarish jarayoni quyidagicha:
- Boshlang'ich holatda, maqsad qidirilayotgan qiymat ro'yxatning boshida joylashgan.
- Har bir elementni keyingi element bilan solishtirib borish.
- Agar solishtirilayotgan qiymat topilmasa, qidiruv tugaydi.
- Agar solishtirilayotgan qiymat topilsa, indeksi qaytariladi va qidiruv tugaydi.
|
| |
