|
Mavzu: rdb dastgohlarida dasturlash asoslari
|
| Sana | 23.12.2023 | | Hajmi | 21.03 Kb. | | #127595 |
Bog'liq cnc fundamenal ZDIT2805, 12 mavzu Chinni xamir (loy va plastilin) bilan ishlash texnolog
Mavzu:RDB dastgohlarida dasturlash asoslari.
RDB (Raqamli dastur bilan boshqariladigan dastgaohlar) dastgohlarini dasturlash, dastgohlarning harakatini boshqarish va ishlab chiqarish jarayonini avtomatlashtirish uchun ko'rsatmalar yozishni o'z ichiga oladi. RDB dasturchilari RDB mashinalari uchun ko'rsatmalar yozadilar, bu erda kompyuter dastgohga ulanadi, shuningdek, bu mukammal tizim, shu sababli elektr drayvlari va sensorlari mavjud. Ushbu kompyuter mashina o'qining harakatini boshqaradi. RDB ishlab chiqarish jarayonida yuqori darajada ishlaydi va avtomatlashtirish va moslashuvchanlikni yaxshilaydi. RDB dastgohlarida dasturlashning ba'zi asoslari:
1.G-kod: G-kod RDB ishlov berishda ishlatiladigan eng keng tarqalgan dasturlash tilidir. U asbobning joylashishi, tezligi, shpindel tezligi va sovutish suvini boshqarish kabi mashina harakatlarini boshqaradigan bir qator buyruqlardan iborat. Har bir buyruq "G" harfi bilan boshlanadi va undan keyin raqamli kod keladi. Funksiyalar va texnologik nuqtai nazardan qaraganda ham G kodlar dastgohlar uchun tayyorlanadigan boshqaruv dasturining 90% qismini tashkil etadi va boshqaruv dasturlari kadrlari strukturaviy tuzilishi va harakatlar ketma-ketligini belgilovchi standart buyruqlarni hosil qiladi.
RDB tizimlari uchun G kod 1960-yillarda RDB dastgohlar uchun dasturlash tili sifatida tuzilgan, 980-yillarda ishlab chiqish yakuniga yetgan va RS247D ko’rinishida tuzilgan standartga aytiladi. Keyinroq esa ISO 6983-1:1982 standarti paydo bo’ldi. Bu standart Sobiq Ittifoq hududida ГОСТ 20999-83 ko‘rinishida qayta ishlab chiqildi va ISO-7bit nomini oldi.
G kodning buyruq va bajarilishdagi o‘ziga xosliklari. G kod buyruqlar tizimi qat’iy tuzilgan funkisonal diapazonga ega:
asosiy funksiyaga bog‘liq bo‘lgan chizig’i va aylana bo‘ylab harakatlari;
dastgoh ishchi organlarining ishlov berishdagi ketma-ketliklarga qat’iy amal qilishi, masalan, parmalash, frezalash kabi;
kesuvchi asbob va ishlov berish tekisliklarini tayinlash orqali pozitsiyalash koordinatalarini boshqarish imkoni.
Boshqaruv dasturi standart holda kadr raqami, mos keluvchi G va M kodlar, hamda ushbu buyruqlar uchun munosib keluvchi qiymatlar kiritiladi. Boshqaruv dasturida tartib raqamidan keyin kelgan miqdorlar keskichning tugallangan harakatini bildiradi. Qayd etish kerakki G kodlardan to‘laligicha foydalanish uchun M kodlar ham zarur. Misol uchun M kodlarni qo‘llamay turib, keskichni avtomatik alamshtirish mumkin emas.
2.CAD/CAM dasturiy ta'minoti: RDB dastgohlari uchun asboblar yo'llarini yaratish va yaratish uchun kompyuter quvvatli dizayn (CAD) va kompyuter yordamida ishlab chiqarish (CAM) dasturlari qo'llaniladi. CAD dasturi qism yoki komponentni loyihalash uchun ishlatiladi, CAM dasturi esa dizaynni RDB mashinasi tushunadigan ko'rsatmalar to'plamiga (G-kod) aylantirishga yordam beradi.
3.Texnolog darajasidagi dasturlash. RDB dastgohi texnologi ishlov berish dasturini mashinaga yuklash uchun G-kodda buyruqlar va kadrlar ketma-ketligini yozishga qodir. Agar dasturiy kompilyatorlardan foydalanilsa dastur tuzish yetarlicha osonlashadi.
4.Tizimli darajadagi dasturlash. Bu ishlab chiqarish korxonasi uchun umumiy bo‘lgan loyihalash, modellash, ishlov berishga tayyorlash, ishlov berish uchun boshqaruv dasturini tayyorlash va ishlab chiqarishni nazorat qilish tizimidir. Bunga ishlab chiqarishga DPA tipidagi tizimlarni joriy etish orqali erishiladi, ular vazifani belgilashdan tortib, har bir jarayon va natijalarni kuzatishgacha bo'lgan barcha funktsiyalarni birlashtirish va avtomatlashtirishga, tanlangan mezonlar to'plami asosida ma'lumotlarni to'plash va tahlil qilishga imkon beradi.
Bular RDB mashinalarini dasturlashning ba'zi asoslari. Ammo shuni ta'kidlash o’tishimiz kerakki, RDB mashinalarini dasturlash murakkab bo'lishi mumkin va ishlov berish tamoyillari, asboblar va materiallarni yaxshi tushunishni talab qiladi. RDB dasturlash bo'yicha malakali bo'lish uchun tegishli ta'lim va amaliyotni olish tavsiya etiladi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
Steve Krar, Arthur Gill “Computer Numerical Control Programming Basics” Machinery’s handbook, 200Madison Avenue,New York,NY
A.S. Payvin, O.A. Chikova ”RDB dastgohlari uchun dasturlash asoslari” o‘quv qo‘llanma, Yekaterinburg 2015, 526-527-b.
|
| |
