4
Аннотация
Korxonalarda va byudjet tashkilotlarida energiya
tejash siyosatini amalga
oshirish uchun energiya resurslaridan foydalanish samaradorligini oshirish orqali
ishlab chiqarish barqarorligini ta'minlaydigan maqsadga muvofiq energiya auditi
talab qilinadi. Shu bilan birga, energiya tejash masalalari to'g'ridan-to'g'ri qabul
qilingan choralarning iqtisodiy ekspertizasi bilan bog'liq.
O'quv qo'llanmada energiya auditi usullari, zamonaviy o'lchov vositalaridan
foydalanish, korxonada energiya sarfi bo'yicha yakuniy hisobotni tuzish
muhokama qilingan.
Shuningdek, elektr va issiqlik ta'minoti,
shamollatish va yoritish, nasos
stantsiyalaridagi energiya tekshiruvlari uchun siqilgan havo tizimidagi tashkiliy-
texnik tadbirlar ko'rib chiqildi.
Аннотация
Для проведения политики энергосбережения в предприятиях и
бюджетных
организациях
требуется
целенаправленное
проведение
энергетического аудита, что обеспечит стабильность производства через
повышение эффективности использования энергетических ресурсов. При
этом вопросы энергосбережения напрямую связаны с экономической
экспертизой проводимых мероприятий.
В учебно-методическом пособии рассмотрены
методики проведения
энергоаудита, применению
современных
измерительных
приборов,
подготовки
итоговой
отчетности
потребления
энергоресурсов
на
предприятии.
Также рассмотрены организационно-технические мероприятия в
системах электро- и теплоснабжения, вентиляции и освещения, сжатого
воздуха, проведения энергоаудита на насосных станциях.
Annotation
To carry out the energy saving policy at
enterprises and budgetary
organizations, a purposeful energy audit is required, which will ensure the stability
of production through an increase in the efficiency of the use of energy resources.
At the same time, the issues of energy conservation are directly related to the
economic expertise of the activities carried out.
The training manual discusses the methods of energy audit, the use of modern
measuring instruments, the preparation of the final reporting of energy
consumption at the enterprise.
Also considered are the organizational and technical measures in the systems
of electricity and heat supply, ventilation and
lighting, compressed air for energy
audits at pumping stations.
5
KIRISH
Energiya auditi - bu korxonada energiya resurslaridan foydalanish
samaradorligini aniqlashga qaratilgan tadbirlar kompleksi. Bu texnologik ishlab
chiqarish va iqtisodiy iste'molda energiya tejash imkoniyatlarini baholashda, buni
amalga oshirishning eng samarali usullarini ishlab chiqishda yordam beradigan
o'zaro bog'liq bo'lgan texnik,
tashkiliy, iqtisodiy chora-tadbirlar kompleksidan
iborat. Ushbu zamonaviy texnik maslahat sohasi so'nggi 25 yil ichida
rasmiylashtirgan, O'zbekistonda amaliy energiya auditi tajribasi atigi 7-8 iylda
bu’lyapti.
Elektr va issiqlik energiyasini ishlab chiqarish va tarqatish tizimlarini
optimallashtirish va energiya resurslaridan foydalanish energiya tejashga
yo'naltirilgan bo'lishi kerak. Shu bilan birga energiya
va suv balanslarini sozlash
sanoat va qishloq xo'jaligida ishlab chiqarish tekhnik-iqtisodiy ko'rsatkichlari
kutarilishi
nuqtai
nazaridan
korxonaning
rivojlantirish
istiqbollarini
takommilashtiradi.
Xarajatlarni hisobga olish asosida korxonalarning faoliyati va energetik
uskunalarning ishlashiga uchun yoqilg'i, suv, elektr energiyasidan foydalanish
yondashuvlarni qayta ko'rib chiqishni talab qiladi.
Energiya auditorlari uchun katta miqdordagi energiya resurslari qayerda,
qancha miqdorda, qayerda va nima uchun sarf qilinishini aniqlash uchun energiya
uskunalarini ishlatish, hisoblash va ekspluatatsiya tamoyillarini bilish zarur. Shu
bilan birga, texnologik birliklar, issiqlik energiyasi
va boshqa resurslardan
foydalanish jarayonida hosil bo'lgan ikkilamchi zaxiralaridan foydalanish
usullarini izlash kerak. Energiya iste'mol qilish samaradorligini oshirish noyob
xususiyatlarga ega bo'lgan energiya manbalari hisobiga amalga oshirilishi kerak:
bular qayta tiklanadigan, ekologik jihatdan toza va Yer atmosferasida katta
miqdordagi parnik gazlarining chiqishiga olib kelmasligi kerak.
O'zbekiston Respublikasi fuqarolari har kuni mamlakat energetika majmuasi
muammolari bilan uchrashadilar. Jamiyat mavjud resurslardan tejamkorlik bilan
foydalanishni o'rganmagan va jamiyat bu muammoga
aloqador barcha tuzilmalar
faoliyatida ularning kelishmovchiligi, muhandislikning ushbu yangi sohasi
bo'yicha mutaxassislarning etishmasligi, hamma narsadan tashqari, talab
qiladiganligi sababli tegishli
muvofiqlashtirishga ega emas, ularni ilmiy izlanish
ko'nikmalariga ega bo'lish talab qiladi.
Energiya auditining asosiy vazifasi respublika korxonalarida energiya tejash
bo'yicha chora-tadbirlarni amalga oshirishni asosiydir. Bu ishlab chiqarish,
transport va iqtisodiy ehtiyojlarning barcha tarmoqlarida o'ziga xos energiya sarfini
sezilarli darajada kamaytirishni ta'minlaydi.
