Актуальные проблемы цифровой экономики в развитии общества
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
321
Raqamli iqtisodiyot ikki xil turli tushunchalarni
ifodalash uchun
ishlatiladi. Birinchidan, raqamli iqtisodiyot – bu rivojlanishning zamonaviy
bosqichi hisoblanib, u ijodiy mehnat va axborot ne’matlarining ustuvor o‘rni
bilan tavsiflanadi.
Ikkinchidan, raqamli iqtisodiyot – bu o‘ziga xos tushuncha
bo‘lib, uning o‘rganish obyekti axborotlashgan jamiyat hisoblanadi. Bugungi
shiddat bilan rivojlanayotgan global iqtisodiyot sharoitida raqamli iqtisodiyot
o‘z rivojlanishining boshlang‘ich davrida bo‘lib,
zamonamizning raqamli
axborot bosqichiga butunlay o‘tishi atiga bir necha yilni tashkil etadi.[3]
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA
XXI asr boshi raqamli texnologiyalarning jadal rivojlanishi, axborot
makonidagi inqilob va iqtisodiyotning globallashuvining
tezlashishi bilan
tavsiflanadi. Borgan sari zamonaviy raqamli texnologiyalarga asoslangan
ijtimoiy tuzilmalar va munosabatlarning murakkablashuvi maʼlumotlar
oqimining eksponensial oʻsishiga sabab boʻlishi asosiy quroli raqamli (axborot)
texnologiyalari boʻlgan yangi turdagi iqtisodiyotni shakllantirish zarurligini
taʼkidlamoqda. Aynan shu turdagi iqtisodiyot zamonaviy adabiyotlarda "raqamli
iqtisodiyot" deb nomlanadi. [9]
Raqamli iqtisodiyotni ko'plab xorijiy olimlar, jumladan D.Bell, F.Veber
va D.Bode, F.Machlup, A.Ris, A.Tofler, X.Xanamari va D.Vada, K.Arrow
o'rganishgan. Birinchi marta "raqamli iqtisodiyot" tushunchasi 1995
yilda
Massachusets universitetida amerikalik kompyuter olimi Nikolas Negroponte
tomonidan qo'llanilgan. Biroq, Nikolay Negroponte aniq ta'rif bermadi, bu
tushunchani ko'proq majoziy ifoda sifatida ishlatdi, ammo ilmiy ta'rif emas.
Bugungi kunga qadar barcha oliy o‘quv yurtlari o‘qituvchilarning o‘z
kurslarini yaratish uchun zarur kompetensiyalarni shakllantirish jarayonida
yetarli darajada ilmiy, uslubiy va texnik yordam ko‘rsatmagan. V.B. Klepikov
ta'kidlaganidek, "O'quv jarayonida axborot texnologiyalaridan
foydalanish hali
ham tasodifiy tanlash yo'li bilan, sinov va xatoliklarga asoslangan holda amalga
oshiriladi, bu ta'lim faoliyatida AKTdan foydalanishning tizimli darajasiga
erishishga imkon bermaydi". Hozirgi vaqtda universitetlar o'qituvchilarning
kompetentsiyalarini raqamli ta'lim muhiti talablariga moslashtirish muammosini
hal qilishlari kerak. Universitetning elektron ta'lim muhitida o'qituvchining
