Raqamli iqtisodiyotning jamiyatni rivojlanishidagi dolzarb muammolari
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
322
samarali faoliyati bu jarayonda davriy ravishda rasmiylashtirilgan malaka
oshirish sifatida zarur kompetentsiyalarni shakllantirish bilan ta'minlanadi.
NATIJALAR
Raqamli iqtisodiyotni rivojlanishi bilan hayotning turli sohalarida raqamli
vositalardan foydalanish odatiy amaliyotga aylanib bormoqda. Raqamlashtirish
ham ta’lim jarayoniga ta’sir qiladi. Mashg‘ulotlarda yangi texnologiyalar,
jumladan, mobil texnologiyalar avvalgidan ko‘ra ko‘proq qo‘llanilmoqda. Oliy
taʼlim muassasalarida tahsil olayotgan avlod o'z muammolarini hal qilish uchun
raqamli vositalardan ko'proq foydalanadi[4].
Ta’lim jarayonida bevosita yoki bilvosita foydalaniladigan bir qancha
axborot tizimlari mavjud. Ko'pincha bunday tizimlar o'quv jarayonini
yengillashtirish, tushuntirilgan materialni vizualizatsiya qilish, test jarayonlari
yoki imtihonlarni soddalashtirish uchun ishlatiladi. Bunday tizimlarga misollar:
masofaviy Modool va Hemins dasturlari. Bu platformalarda o'quv jarayonini
tashkil etish tizimlari, o'quv jarayonini tijorat mahsuloti shaklida boshqarishning
raqamli modulli tizimlari yoki ma'lum ta'lim muassasalarida ishlab chiqilgan.
MUHOKAMA
Hozirda raqamli iqtisodiyot kabi yo‘nalish dolzarb muhokama mavzusi
hisoblanadi. O‘tgan yillar davomida mamlakatimizda turmush darajasini
yuksaltirish, hayotimizni soddalashtirish uchun turli sharoitlar rivojlanib, turli
shart-sharoitlar yaratildi. Yangi imkoniyatlarni ochadi. Raqamli iqtisodiyot bu
barcha ma'lumotlarni raqamli shaklda ko'rsatishdir. Bu sizga tashkilotlar bo'ylab
tuzilgan ko'rsatkichlar va yozuvlar bo'ylab tezda harakat qilish imkonini beradi.
Bundan tashqari, ma'lum ma'lumotlarni, statistik ma'lumotlarni va hokazolarni
raqamli ravishda topish osonroq.Birinchidan, Internet bizning hayotimizda
paydo bo'ldi. Shu bilan birga, odamlar u yoki bu ma'lumotlarni topishlari
mumkin .
Ta'limda axborot texnologiyalaridan foydalanishning quyidagi pedagogik
maqsadlari mavjud:
1. Zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini qo‘llash orqali
o‘quv jarayonining barcha bosqichlari intensivligini oshirish. Boshqacha
aytganda, ta’lim jarayonining samaradorligi va sifati va bilish faoliyati
Актуальные проблемы цифровой экономики в развитии общества
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
323
faolligining ortishi, fanlararo aloqalarning chuqurlashishi kuzatiladi. Axborot
hajmining ko'payishi, uni qidirishni optimallashtirishni ta'kidlash muhimdir. [5,
p. 63]
2. Talaba shaxsini rivojlantirish, shaxsni yangi turdagi jamiyatda qulay
hayotga tayyorlash. Ta'limda AKTdan foydalanish orqali fikrlash va muloqot
qobiliyatlarining har xil turlarini rivojlantirish amalga oshiriladi. Kompyuter
grafikasi, multimedia texnologiyalaridan foydalanish orqali estetik tarbiyani
alohida ta'kidlash joiz. Raqamli iqtisodiyotni shakllantirish sharoitida axborot
madaniyatini shakllantirish, katta hajmdagi axborotni qayta ishlash ko‘nikma va
malakalarini, shuningdek, vazifalar va vaziyatlarni modellashtirish bilan bog‘liq
kompetensiyalarni egallash muhim ahamiyatga ega; [7, b. 137]
3. Jamiyatning ijtimoiy buyurtmasini bajarish ustida ishlash. Yangi
iqtisodiy tartibning shakllanishi kadrlarga bo'lgan ehtiyojning o'zgarishini
belgilaydi. Aynan o‘quv jarayonida AKTdan foydalanish savodli shaxs,
kompyuter vositalaridan foydalanuvchini tayyorlashga xizmat qiladi;
4. Pedagogik faoliyatni axborot-metodik ta'minlashni takomillashtirish.
AKT o'qituvchilar va talabalarning axborot-metodik ta'minotini, shuningdek,
kompyuter kommunikatsiyalari asosida muloqot va hamkorlik imkoniyatlarini
sezilarli darajada kengaytirishi mumkin;
5. O'quv ma'lumotlarini taqdim etish qobiliyatini oshirish. Rang, grafik,
ovoz, videotexnologiyaning barcha zamonaviy vositalaridan foydalanish o‘quv
jarayonini amalga oshirishda real vaziyatni qayta tiklash imkonini beradi;
Talabalarning o'quv jarayoniga motivatsiyasini oshirish. Zamonaviy avlod
yoshligidan hayotning ko'plab sohalarini raqamlashtirish sharoitida. Turli xil
elektron qurilmalardan foydalanish ular uchun kundalik hodisadir. Binobarin,
o‘qitishda AKT vositalarining mavjudligi zamonaviy o‘qituvchining zamon
bilan hamnafas bo‘lishidan dalolat beradi, bu esa o‘quvchilar uchun motivatsiya
hisoblanadi. AKT o'quvchilarni o'quv jarayoniga jalb qiladi, ularning
qobiliyatlarini
maksimal
darajada
ochib
berishga,
aqliy
faoliyatni
faollashtirishga yordam beradi; [6, b. 76]
6. Talabalar faoliyati ustidan nazoratni kuchaytirish. AKT o'quv
jarayonini boshqarishda moslashuvchanlikni ta'minlagan holda o'quvchilar
faoliyati ustidan nazoratni sifat jihatidan o'zgartirish imkonini beradi. Shunday
Raqamli iqtisodiyotning jamiyatni rivojlanishidagi dolzarb muammolari
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
324
qilib, shunday xulosaga kelish mumkinki, AKTning ta'lim jarayoniga jalb
etilishi o'quvchilar shaxsiga ijobiy ta'sir ko'rsatadi, shuningdek, o'qituvchi uchun
yanada qulay sharoitlar yaratadi. Raqamli iqtisodiyotni rivojlantirishning asosiy
manbai axborot texnologiyalari bilan ishlash bo‘yicha tayyorlangan
mutaxassislardir.[8]
|
