1.6.8-rasm. Ishchi darcha
So’ng “Съёмка” menyusining “Съёмка” bandiga kirib “Съёмка точек”
qatori tanlanadi. Xosil bo’lgan oynada bo’sh kataklar ma’lumotlar bilan to’ldirib
chiqiladi. (1.6.8-rasm) Masalan: Имя точки: 1
Код: (bo’sh qoldiriladi)
- 39 -
Высота отражателя: 1,500 м
Nur qaytargich dastlabki xarakterli nuqtaga olib boriladi. Ko’rish trubasi
orqali prizmaning markazi topiladi. Quyi o’ng burchakda “Начать” tugmasi hosil
bo’ladi va bosiladi. Shu bilan nuqta ma’lumotlari mikroprotsessorda aniqlanib, 2-
3 soniya ichida masofa, gorizontal va vertikal burchaklar haqidagi ma’lumotlarni
ekranga chiqaradi (1.6.8-rasm). “Начать” tugmasining o’rnida “сохранить”
tugmasi xosil bo’ladi va bosilib, xotiraga olinadi. Keyingi nuqta ma’lumotlari
avtomatik ravishda taxeometr tomonidan tuztiladi. Vizir va ko’rish trubasi orqali
prizma topilib yana “Начать” tugmasi bosiladi. Shu tariqa joyga qarab bir qancha
nuqtalarda ushbu jarayon takrorlanadi. Vizual nuqtalar xotiraga olingach
navbatdagi ko’chish nuqtasi topiladi (dastlabki talablar asosida) va vaqtichalik
belgi bilan tasvirlanib, ST3 nomi bilan yuqori aniqlikda o’lchanadi.
Mazkur stansiyadagi syomka ishlari yakuniga yetgach, “выход” tugmasi
bilan loyihadan chiqib ketiladi. Treger shtativdan mahkamlovchi vintni yechish
orqali ajratiladi, shtativ ham yig’iladi va navbatdagi stansiyaga yo’l olinadi.
1.6.9-rasm. “Установка на станции” darchasi
O’rnatilgan bazani ko’chirish: Topografik syomkani bajarishda eng muhim
bo’g’in bu stansiyani ko’chirish hisoblanadi. Chunki, syomkaning qo’pol
hatoliklari shu yerda bajarilishi mumkin. Agar ko’chish jarayonida xatoga yo’l
qo’yilsa, barcha jarayon bekor bo’lishi hamda, ishlar boshdan boshlanishi kerak.
Amalni bexato bajarish quyidagicha bajarilmog’i lozim: eng avvalo, syomkaning
- 40 -
1-2-3-bosqichlari ketma-ketlikda bajariladi. So’ng, hududning kuzatish doirasi
keng va dastlabki stansiyaga ko’rinuvchi nuqta tanlanadi. Ushbu nuqta
ob’yektning boshqa tomonida, relyefning kuzatish imkoni mavjud yerda bo’lishi
mumkin. Ma’qul deb topilgan nuqtaga vaqtinchalik (mustahkam) belgi qo’yiladi.
Belgining ustiga nur qaytargich imkon darajasida tekis (vertikal tik xolatda) tutib
turish kerak. Taxeometr ko’rish trubasida ko’chiluvchi nuqtada turgan nur
qaytargich nishonga olinadi va s’yomka qilinishi kerak bo’lgan nuqta nomi
kiritiladi.
Taxeometr xotirasiga olingan STn nuqtasiga taxeometrni olib borib,
o’rnatiladi va nuqtaga o’rnatiladi. Uskuna gorizontal xolatga keltiriladi. Uskunada
amaldagi loyiha (проект) tanlanadi hamda “установка на станции” bandiga
kiriladi. U yerda dastlab, “имя станции” qatori tanlanadi, so’ng, nuqtaning nomi
ro’yxatdan qidirib topiladi (ko’chish nuqtasi eng oxirida s’yomka qilingan bo’lsa
ro’yxatning oxirida joylashadi). Shu nuqta tanlanadi va “имя задней точки”
bandiga o’tiladi. Keyingi bandda yana majud nuqtalar ro’yxatiga kiriladi, avvalgi
bekat nomi tanlanadi (STn-1) va nur qytargich oldingi bekat ustiga joylashtiriladi.
Taxeometr nur qaytargichni nishonga olinadi hamda “Начать” tugmasi bosiladi.
2-3 soniya ichida taxeometr ma’lumotlarni xotirasiga saqlaydi va mavjud xatolik
qiymatini ko’rsatib beradi. Xatolik qiymati 5” dan kam bo’lgan taqdirda “запись”
tugmasi bosiladi va “установка на станции” yakunlanadi. Keyin “Съёмка”
menyusining “Съёмка” bandiga kirib “Съёмка точек” qatori tanlanadi. Jarayon
davom ettiriladi. Shu ketma-ketlikda n ta ko’chish bajariladi. Ko’chishlar soni
cheklanmagan, biroq, yodda tutish joizki, yakunda birinchi stansiyaga bo’glagan
xolda ish yakunlansa xatolik miqdori juda kichik bo’ladi.
|
