|
-rasm. Mineral o’gitlarning tarkibiy tuzilish
|
| bet | 3/10 | | Sana | 13.01.2024 | | Hajmi | 0,96 Mb. | | #136575 |
Bog'liq Meniral o\'gitlarni sinflanishi, parametrlari, texnologiyasi va matematik
Azotli o‘g‘itlar
Azotli o‘g‘itlar-turli kimyoviy birikmalarda azot bo‘lgan o‘g‘itlar . Ularning ishlab chiqarilishi havo va vodorodning molekulyar azotidan sintetik ammiak ishlab chiqarishga asoslangan. Vodorodning manbai - tabiiy gaz, koks pechi va neft gazlari. Bu jarayon sezilarli energiya sarfini talab qiladi. 1 tonna azot ishlab chiqarish uchun 4 tonna neftni qayta ishlashga teng energiya sarflanadi.
Azotli o‘g‘itlar tarkibidagi azot shakli va agregatsiya holatiga qarab quyidagilarga bo‘linadi:
Nitrat - nitrat shaklida azotli o‘g‘itlar (NO3 -). Bularga kaltsiy va natriy nitrat kiradi. Nitratli o‘g‘itlar barcha ekinlar uchun, barcha tuproq va iqlim zonalarida qo‘llaniladi.
Ammoniy - ammoniy shaklida azot o‘z ichiga olgan o‘g‘itlar (NH 4 + ). Bularga ammoniy sulfat, ammoniy-natriy sulfat, ammoniy xlorid kiradi. Ammoniyli o‘g‘itlardan foydalanish ularning fiziologik kislotaligi bilan cheklangan. Uni yo‘q qilish uchun tuproqni ohaklash qo‘llaniladi.
Ammiakli selitra (Ammiak nitrat) - nitrat va ammoniy shakllarida azotni o‘z ichiga olgan o‘g‘itlar (NO 3 - va NH 4 + ). Bularga ammoniy (ammiak) nitrat , ammoniy sulfat, ohak-ammiakli selitra kiradi. Bu har qanday ekinlar ostida va barcha tuproqlarda turli xil qo‘llash usullarida foydalanish uchun tavsiya etilgan universal o‘g‘itlardir.
Amid (karbamid) -organik birikma shaklida azot o‘z ichiga olgan o‘g‘it- karbamid CO (NH 2) 2. Tarkibida 46% azot bor. Yuqori bosim va haroratda ammiak va karbonat angidrid (CO2) sintezi natijasida olinadi .
Suyuq ammiakli o‘g‘itlar - nitrat va (yoki) ammoniy shaklida azotni o‘z ichiga olgan suyuq shakldagi azotli o‘g‘itlar. Bularga suvsiz ammiak, ammiakli suv, karbamid-ammiakli selitra (UAN) kiradi. Suyuq ammiakli o‘g‘itlar o‘simliklar tomonidan yaxshi so‘riladi. Ularning ishlab chiqarilishi qattiq o‘g‘itlarga qaraganda ancha arzon. Suyuq ammiak tarkibidagi azot birligining narxi eng arzon qattiq azotli o‘g‘it - ammiakli selitraga qaraganda 35% past.
|
| |
