Elektr ta’minoti tizimini montaji va ishlatilishi

Yerga ulovchi qurilmalarni montaji. Kabel liniyalari (KL) ularning tavsiflari va qo‘llanilish oblasti KL ni yotqizish turlari. Kabel liniyalarni transheyada va kabel inshoatlarida yotqizish. Kuchlanish 35 kV gacha qog‘oz izolyatsiyali bo‘lgan kuch KL oxirlariga ishlov berish va mufta qilish. O’chirgichlarga hozirgi zamon talablari. 1000 V gacha bo‘lgan sex elektr tarmoqlari.

1. 
   Mirziyoev SH.M. Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining lavozimiga kirishish tantanali marosimiga bag‘ishlangan Oliy Majlis palatalarining qo‘shma majlisidagi nutqi. –T.: “O‘zbekiston” NMIU, 2016. – 56 b.
   
2. 
   Mirziyoev SH.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilinganining 24 yilligiga bag‘ishlangan tantanali marosimdagi ma’ruza 2016 yil 7 dekabr. – T.: “O‘zbekiston” NMIU, 2016. –48 b.
   
3. 
   Mirziyoev SH.M. Buyuk kelajagimizni mard va oliyjanob xalqimiz bilan birga quramiz. - T.: “O‘zbekiston” NMIU, 2017. – 488 b.
   
4. 
   Elektrotexnicheskiy spravochnik: T.Z. Proizvodstvo, peredacha i raspredelenie elektricheskoy energii. /Pod obod. red. professorov MEI. –M.: Izdatelstvo MEI, 2004, 964 s.
   
5. 
   Qodirov T.M., Alimov X.A. «Sanoat korxonalarining elektr ta’minoti» O‘quv qo‘llanma, Toshkent, 2006 y.
   
6. 
   Blok V.M.-Elektricheskie seti i sisteme-M. «Vesshaya shkola», 1986g.
   
7. 
   Karimov X.G. Rasulov A.N. Elektr tarmoqlari va sistemalari. 1 qisim Toshkent 1996 g. 165 bet.
   
8. 
   G‘oyibov T.SH. Elektr tarmoqlari va tizimlari. Misol va masalalar to‘plami. O‘quv qo‘llanma.-T: ToshDTU, 2006.
   
9. 
   Xoshimov F.A., Taslimov A.D. Energiya tejamkorligi asoslari. O‘quv qo‘llanma. – T.: Voris, 2014.
   
10. 
    Karimov X.G., Rasulov A.N., Taslimov A.D. Elektr tarmoqlari va tizimlari. O‘quv qo‘llanma. – T.: Tafakkur qanoti, 2015.
    
11. 
    Saidxodjaev A.G. Energiya tejamkorlik asoslari. Darslik. – T.: Lesson press, 2015.
    
12. 
    Saidxodjaev A.G. Energetika tekshiruvi (auditi) usullari va jihozlari. – T.: Noshirlik yog‘dusi, 2015.
    
13. 
    Taslimov A.D., Rasulov A.N., Mamarasulova F.S., Raxmonov I.U. Elektr tarmoqlari va tizimlari fanidan amaliy mashg‘ulotlar uchun uslubiy qo‘llanma. – T.: ToshDTU, 2014.
    
14. 
    Taslimov A.D., Rismuxamedov D.A., Raxmonov I.U. Elektr ta’minoti tizimida energiya nazorati va hisobi fanidan laboratoriya ishlari uchun uslubiy qo‘llanma. – T.: ToshDTU, 2014.
    
15. 
    Raxmonov I.U. Elektr ta’minoti asoslari fanidan amaliy mashg‘ulotlarni bajarish uchun uslubiy qo‘llanma.– T.: ToshDTU, 2015.
    
16. 
    Hoshimov O.O., Imomnazarov A.T. Elektroomexanik qurilma va majmualarning elementlari. Toshkent: O‘AJBNT Markazi, 2004.
    
17. 
    Hoshimov O.O., Imomnazarov A.T. Elektroomexanik tizimlarda energiya tejamkorlik. Toshkent: O‘AJBNT Markazi, 2004.
    
18. 
    Imomnazarov A.T. Ekektromexanik tizimlarning elementlari. Toshkent: «Ta’lim», 2009.
    
19. 
    Anximyuk V.L., Ilьin O.P. Proektirovanie sistem avtomaticheskogo upravleniya elektroprivodami. Minsk: Vis. shk. 2009.
    
20. 
    Rekus G.G. Elektrooborudovanie proizvodstv. M.: 2007.
    
21. 
    Imomnazarov A.T. Sanoat korxonalari va fuqarolik binolarining elektr jihozlari. Toshkent: “ILM ZIYO”, 2006.
    
22. 
    Ortiqov T.J. Elektromexanik tizizmlar. Toshkent: Turon iqboli», 2006.
    
23. 
    Imomnazarov A.T. Sanoat korxonalarining elektr jihozlari. Toshkent: SHARQ, 2005.
    
24. 
    Rismuxamedov D.A., Karimov R.CH., To‘ychiev F.N. Sanoat korxonalarining elektr ta’minoti fanidan amaliy mashg‘ulotlarni bajarish uchun uslubiy qo‘rsatma. .– T.: ToshDTU, 2015.
    
25. 
    Berdiyev U.T., Pirmatov N.B. Elektromexanika. –T.: Shams – Asa. 2014 y. 392 b.
    
26. 
    Pirmatov N.B., Mustafakulova G.N., Mahmadiev G‘.M. «Elektr mashinalari» kursidan «Asinxron motorlarni loyihalash». O‘quv qo‘llanma. -T.: ToshDTU, 2013. –95 b.
    
27. 
    Salimov J.S., Pirmatov N.B. Elektr mashinalari. Darslik.-T.: O’zbekiston faylasuflari milliy jamiyati nashriyoti, 2011. – 408 b.
    
28. 
    Ibrohimov U. Elektr mashinalari. O‘quv qo‘llanma. – T.:O‘qituvchi, 2001.
    
29. 
    Majidov S. Elektr mashinalari va elektr yuritma. O‘quv qo‘llanma. –T.: O‘qituvchi, “Ziyo-Noshir” KSHK, 2002. – 408 b.
    

SAVOLLAR

1. 
   Elektr iste’molchilarning klassifikatsiyasi va ularning xarakteristikasi (quvat, tok turi, kuchlanish, chastota, elektr energiyasini iste’mol qilish tartibi, yuklamalar nosimmetriyasi, elektr ta’minotidan talab qilinadigan ishonchlilik).
   
2. 
   Sanoat korxonalarida elektr energiyasini qabul qiladigan iste’molchilarining turlari (umumkorxona kuch qurilmalari; yoritish qurilmalari, kompressor, nasos, ventilyator, ko‘tarma qurilmalari; yoritish qurilmalari, o‘zgartirish qurilmalari; ishlab chiqarish dastgohlarining elektr yuritgichlari; elektrotermik; yoy pechlari; elektr payvandlash qurilmalari).
   
3. 
   Kuch transformatorlarini tanlash. Umumiy nizom masalani yechishda texnikaviy va iqtisodiy ko‘rsatkichlar. Transformatorlar sonini aniqlash.
   
4. 
   Kuch transformatorlarining quvvatini iqtisodiy ko‘rsatkichlar asosida aniqlash. Transformatorlarni me’yoriy quvvati.
   
5. 
   Ruxsat etadigan o‘ta yuklanishlar. Transformatorlarni ishlash muddati. Standart quvvatlar shkalasi. Kuch transformatorlarining iqtisodiy ratsional ish rejimini yuklama grafigiga bog‘liqligi.
   
6. 
   O‘tkazgichlar va kabellar o‘zaklarini ko‘ndalang kesimlarini tanlash. o‘tkazgichlar va kabellar o‘zaklarini ko‘ndalang kesimlarini texnik va iqtisodiy ko‘rsatkichlar bo‘yicha tanlash (hisobiy toki tufayli qizish, qisqa tutashuv toki tufayli qizish), o‘tkazgichlar va kabellar o‘zaklarini ko‘ndalang kesimlari kesim yuzlarini Lagranjning interpolyasiya nazariyasi asosida aniqlash.
   
7. 
   Sanoat korxonalari elektr ta’minot tizimida reaktiv quvvat tanqisligani to‘ldirish (komppensatsiyalash). Reaktiv quvvat iste’molchilari. Reaktiv quvvatni kompensatsiyalashni afzalliklari.
   
8. 
   Kompensatsiyalovchi qurilmalar ishlatmasdan reaktiv quvvat iste’molini kamaytirish. Kam yuklangan asinxron yuritkichlarni kichik quvvatlisiga almashtirish.
   
9. 
   Elektr ta’minot tizimida nosinusoidallik mavjud bo‘lganda kompensatsiyalovchi qurilmalarni tanlash. Kompensatsiyalovchi qurilmalarning ish rejimlari. Kondensator batareyalari quvvatini avtomatik boshqarish.
   
10. 
    Elektr sistema va tarmoqlarni klassifikatsiyasi, elektr tarmoq va sistemalarini turlari. Elektr sistema elementlarini nominal kuchlanishlari. Kuchlanishni rostlash tushunchasi.
    
11. 
    Havo liniyalarini ish sharoitlari, ularning tuzilishi, ishlatiladigan materiallarga talablar.
    
12. 
    Kabellarni tuzilishi, ularni o‘tkazish usullari, yuqori kuchlanishli kabellar. Sanoat korxonalarining tok o‘tkazgichlari.
    
13. 
    Elektr tarmoq va elektr yuklamalarini tavsifi, parametrlari va almashtirish sxemalari. Iste’molchilar yuklamalarini tavsifi.
    
14. 
    Yuklamalar grafigi. Elektr tarmog‘iga qo‘yiladigan talablar.
    
15. 
    Elektr uzatuv liniyasini (EUL) parametrlari. Ular nimani ifoda qiladi? Ular asosidagi hodisa va jarayonlar. EUL parametrlariga ta’sir etish imkoniyatlari.
    
16. 
    Parametrlar orasidagi harakterli bog‘lanishlar va EULni almashtiruv sxemalari. Ikki va uch chulg‘amli trnsformatorlar, chulg‘amlari bo‘lingan transformatorlar va avtotransformatorlarning parametrlarini hisoblash va ularni almashtiruv sxemalari.
    
17. 
    Tarmoqlar ish tartibini analiz. Elektr quvvatini kompleks ifodasi. Liniyalardagi quvvat isrofi. Asosiy bog‘lanish va xulosalar.
    
18. 
    Transformatorlaridagi quvvat isroflari. Liniya va transformatorlardagi energiya isrofi. Maksimal yuklamadan foydalanish soatlar soni T_max va maksimal isrof vaqti tushunchalari.
    
19. 
    Kuchlanish pasayishi va yo‘qotilishi. Ochiq zanjirli ta’minlovchi tarmoqlarni uzatuv oxiridagi (boshidagi), ma’lumotlarga ko‘ra ish tartibini hisoblash. To‘rt qutbliklardan foydalanilgan holda EULni hisoblash.
    
20. 
    Elektr tarmoqlar ish tartiblarini hisoblash.
    
21. 
    Elektr tarmoqlar ish tartiblarini hisoblashdagi maqsad va xususiyatlar, asosiy soddalashtirish yo‘llari.
    
22. 
    Ikki tarafdan ta’minlovchi liniya va halqasimon tarmoqlar ish tartibini hisoblash, hisoblarini osonlashtirish imkoniyatlari.
    
23. 
    Rayon elektr tarmoqlari.
    
24. 
    Liniyani zaryad toki va zaryad quvvati. EUL ni vektor diagrammasi.
    
25. 
    Uzunligi katta bo‘lgan EUL ni hisoblash haqida asosiy ma’lumotlar. EULni o‘tkazish qobiliyati haqida tushuncha.
    
26. 
    Elektr yuritma to‘g‘risida tushuncha va ularning zamonaviy ishlab chiqarishdagi o‘rni.
    
27. 
    Elektr yuritmaning harakat tenglamasi. Elektr yuritma mexanikasi. Elektr yuritmaning turg‘un va noturg‘un harakati.
    
28. 
    Elektr yuritmaning boshqariluvchi koordinatalari. O‘zgarmas tok motorlarini ishga tushirish sxemalari va ularning mexanik hamda elektromexanik tavsiflari.
    
29. 
    O‘zgarmas tok motorlarining energetik ish rejimlari. O‘zgarmas tok elektr yuritmalarining tezligini rostlash usullari. O‘zgarmas tok elektr yuritmalarining tormozlash.
    
30. 
    O‘zgarmas tok motorlarining energetik ko‘rsatkichlari va ularni optimallash.
    
31. 
    O‘zgarmas tok motorlarining energiya tejamkor ish rejimlarida boshqarish.
    
32. 
    Asinxron motorlarni ishga tushirish sxemalari va ularning mexanik hamda elektromexanik tavsiflari.
    
33. 
    Asinxron motorlarning tezligini rostlash usullari.
    
34. 
    Asinxron motorlarni tormozlash.
    
35. 
    Asinxron motorlarning energetik ko‘rsatkichlari va ularni optimallash usullari.
    
36. 
    Tezligi rostlanmaydigan asinxron motorlarning energiya tejamkor ish rejimlaori.
    
37. 
    Tezligi chastotani o‘zgartirib boshqariladigan asinxron motorning chastotasini o‘zgartirishning statik momentga bog‘liq optimal boshqarish.
    
38. 
    Sinxron motorlarni ishga tushirish sxemalari va ularni ishga tushirish. Sinxron motorlarnining tezligini rostlash va tormozlash.
    
39. 
    Sinxron motorlarning reaktiv quvvat manbai bo‘lib ishlashi. Faza rotorli asinxron motorning sinxron motor rejimiga o‘tkazib boshqarish. Sinxron motorning energetik ko‘rsatkichlari.
    
40. 
    Elektr yuritmaning turg‘un va noturg‘un ish rejimlaridagi quvvat va energiya isrofi.
    
41. 
    Motorlarning quvvatini hisoblash va tanlash.
    
42. 
    Elektr mashinalarning issiqlik ko‘rsatkichlarini aniqlash. Tanlangan motorlarni qizishi bo‘yicha tekshirish.
    
43. 
    Elektr mashinalarining xalq xo‘jaligida tutgan o‘rni.
    
44. 
    Elektr mashinalarining turlari.
    
45. 
    Transformatorlarning sanoatda tutgan o‘rni va ularning vazifalari.
    
46. 
    Transformatorlarning tuzilishi va ishlash prinsipi.
    
47. 
    Transformatorning asosiy parametrlari va xarakteristikalari.
    
48. 
    Transformatorning ish rejimlari.
    
49. 
    Transformatorning ekvivalent almashtirish sxemalari. Transformatorning asosiy tenglamalari.
    
50. 
    Transformatorlardagi quvvat isroflari va FIK.
    
51. 
    Asinxron mashinalarning tuzilishi va ishlash prinsipi.
    
52. 
    Asinxron motorning asosiy parametrlari va xarakteristikalari.
    
53. 
    Asinxron motorning ish rejimlari. Asinxron motorning ekvivalent almashtirish sxemalari.
    
54. 
    Asinxron motorning asosiy tenglamalari. Asinxron motorning vektor diagrammasi.
    
55. 
    Asinxron motorlarning mexanik va ish xarakteristikalari. Asinxron motorlarni ishga tushirish.
    
56. 
    Asinxron motorning tezligini rostlash usullari. Asinxron generatorlar.
    
57. 
    Asinxron motorlardagi quvvat isroflari va FIK.
    
58. 
    Sinxron mashinalarning tuzilishi va ishlash prinsipi.
    
59. 
    Sinxron motorning asosiy parametrlari va xarakteristikalari.
    
60. 
    Sinxron motorning ish rejimlari. Sinxron motorning asosiy tenglamalari.
    
61. 
    Sinxron motorlarning mexanik va ish xarakteristikalari. Sinxron motorning vektor diagrammasi.
    
62. 
    Sinxron motorlarni ishga tushirish.
    
63. 
    Sinxron motorlardagi quvvat isroflari va FIK. Sinxron kompensator.
    
64. 
    Sinxron generatorning tuzilishi va ishlash prinsipi.
    
65. 
    Sinxron generatorning asosiy parametrlari va xarakteristikalari.
    
66. 
    Sinxron generatorning ish rejimlari. Sinxron generatorning asosiy tenglamalari. Sinxron generatorning vektor diagrammasi.
    
67. 
    Sinxron generatordagi quvvat isroflari va FIK.
    
68. 
    O‘zgarmas tok generatorining tuzilishi va ishlash prinsipi.
    
69. 
    O‘zgarmas tok generatorining qo‘zg‘atilish usuliga qarab turlari. O‘zgarmas tok generatorining asosiy tenglamalari.
    
70. 
    O‘zgarmas tok generatorining xarakteristikalari. O‘zgarmas tok generatoridagi quvvat isroflari va FIK.
    
71. 
    O‘zgarmas tok motorining tuzilishi va ishlash prinsipi.
    
72. 
    O‘zgarmas tok motorining qo‘zg‘atilish usuliga qarab turlari. O‘zgarmas tok motorining asosiy tenglamalari. O‘zgarmas tok motorining xarakteristikalari.
    
73. 
    O‘zgarmas tok motoridagi quvvat isroflari va FIK.
    
74. 
    Asinxron motorlarni ishga tushirishda revers sxemasi.
    
75. 
    Yerga ulovchi qurilmalarni montaji
    
76. 
    Kabel liniyalari (KL) ularning tavsiflari va qo‘llanilish oblasti KL ni yotqizish turlari
    
77. 
    Kabel liniyalarni transheyada va kabel inshoatlarida yotqizish
    
78. 
    Kuchlanish 35 kV gacha qog‘oz izolyasiyali bo‘lgan kuch KL oxirlariga ishlov berish va mufta qilish.
    
79. 
    O’chirgichlarga hozirgi zamon talablari.
    
80. 
    1000 V gacha bo‘lgan sex elektr tarmoqlari.
    
81. 
    Kuchlanishi 1000V dan yuqori kuchlanishli havoda elektr uzatish liniyalarni montaji.
    
82. 
    Transformatorni reviziya qilish va RPN ni o’rnatish, sovutish uchun qurilmaning montaji.
    
83. 
    O‘tkazgichlarni kontaktli bog‘lash, simlarni va trosslarni tamirlash.
    
84. 
    Komplekt taqsimlash qurilmalarining (KTq) va podstansiyalarning montaji.
    
85. 
    Eriydigan saqlagichlar, razryadlagichlar, reaktorlar, kondensatorlar va izolyatorlar.
    
86. 
    Elektr yoritish. Elektr yoritish qurilmalarini montaji bo’yicha asosiy holatldar.
    
87. 
    Ysshindan himoya qurilmalarini montaji.
    
88. 
    Havoda elektr uzatish liniyalarni ekspluatatsiyasi.
    
89. 
    Himoyalarni sxemalarini bu qurilmalarda qo‘llanilishi.
    
90. 
    Bog‘lanishni korroziyadan himoya qilish.
    
91. 
    Yerga ulovchi qurilmalarni ekspluatatsiyaga topshirish va ularni ekspluatatsiya qilish.
    
92. 
    Sanoat korxonalari elektr jihozlarini o`rnatish va sozlashni haqida umumiy tushincha.
    
93. 
    Transformatorlarni montajga tayorlash ishlari, kuchlanishi 110 kV gacha kuch transformatorlari montaji va aktiv qismining reviziyasi.
    
94. 
    Kabellarni estakadada yotqizish.
    
95. 
    KTK montaji. Yuqori kuchlanishli o’chirgichlar.
    
96. 
    Havoda elektr uzatish liniyalar haqida umumiy ma'lumotlar.
    
97. 
    Troleyli shina o‘tkazgichlar montaji.
    
98. 
    Kabel liniyalari. Kabel liniyalarni sanoat korxonalarida va zavod sexlarida ochik yotqizish.
    
99. 
    Magistral shina o‘tkazgichlar (o‘zgarmas va o‘zgaruvchan tokli) shuningdek magistral liniyalarda tok o‘tkazgich kabellarining montaji.
    
100. 
     Elektr korroziya. Elektr korroziyadan ximoya.
     

Вопросы