ELEKTROMAGNIT SARF O‘LCHAGICHLAR




Download 38,72 Kb.
bet7/9
Sana13.01.2024
Hajmi38,72 Kb.
#136531
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
Modda sarfi va miqdorini o‘lchash reja-fayllar.org

4. ELEKTROMAGNIT SARF O‘LCHAGICHLAR 
Elektromagnit (induksion) sarf o‘lchagichlarning ishlash prinsipi tashqi
magnit maydoni ta’sirida elektr tokini o‘tkazuvchi suyuqlik oqimida hosil bo‘lgan
EYUQ ni o‘lchashga asoslangan. Induksion sarf o‘lchagichning sxemasi 4.7-
rasmda ko‘rsatilgan.
Magnitning N va S qutblari orasida magnit maydoni kuch chiziqlari
yo‘nalishiga perpendikulyar ravishda suyuqlik quvuri 1 o‘tadi. Quvurning magnit
maydonidan o‘tadigan qismi nomagnit material (ftoroplast, ebonit va boshqalar)
dan tayyorlanadi. Quvur devorlarida bir-biriga diametral qarama-qarshi yo‘nalgan
o‘lchash eletkrodlari 2 o‘rnatilgan. Magnit maydoni ta’sirida suyuqlikdagi ionlar
harakatga keladi va o‘z zaryadlarini o‘lchash elektrodlariga berib, ularda EYQ
hosil qiladi. Oqim tezligiga mutanosib, EYQ ning qiymati, magnit maydoni
o‘zgarmas bo‘lganda, elektromagnit induksiyasining asosiy tenglamasi orqali
aniqlanadn:
E=B·D·v
ўрт
(4.16)





bu yerda, В —magnit qutblari oraligida hosil bo‘lgan elektr magnit induksiya, Тл; D — 
quvurning ichki diametri (elektrodlar orasidagi masofa), м; v
ўрт
oqimnipg o‘rtacha tezligi, 
м/с. 
Tezlikni Q hajmiy sarf orqali ifodalasak
Q
D
B
E

4

(4.17)
Bu ifodadan o‘zgarmas magnit maydonida EYK ning
qiymati sarfga to‘g‘ri mutanosib ekanligi kelib chiqadi.
Induksion sarf o‘lchagichlar elektr o‘tkazish qobiliyati 10
-3
...
10
-5
см/м dan kam bo‘lmagan suyuqliklarda ishlatiladi.
O‘zgarmas magnit maydonga ega bo‘lgan induksion
sarf o‘lchagichlarning asosiy kamchilgi — magnit
elektrodlarida qutblanish va galvanik EYQning paydo
bo‘lishidadir. Bu kamchiliklar harakatdagi suyuqlikda magnit
maydon tomonidan induksiyalangan EYUQ ni to‘g‘ri o‘lchashga yo‘l qo‘ymaydi
yoki qiyinlashtiradi.
Shuning uchun, o‘zgarmas magnit maydoniga ega bo‘lgan sarf
o‘lchagichlar suyuq metallar, suyuqlikning pulslanuvchi oqimi sarfini o‘lchashda
va qutblanish o‘z ta’sirini ko‘rsatishga ulgurmaydigan qisqa vaqtli o‘lchashlarda
ishlatiladi. Hozir induksion sarf o‘lchagichlarning ko‘pchiligida o‘zgaruvchan
magnit maydonidan foydalaniladi. Agar magnit maydon τ vaqtda f chastota bilan
o‘zgarsa, EYQ quyidagi tenglama orqali aniqlanadi:



f
D
B
Q
E






2
sin
4
max
(4.18)
bu yerda,


f
B
B


2
sin
max
—induksiyaning amplituda qiymati.
O‘zgaruvchan magnit maydonida elektrokimyoviy jarayonlar o‘zgarmas
maydonga qaraganda kamroq ta’sir ko‘rsatadi. O‘zgaruvchan magnit maydonli
induksion sarf o‘lchagichning prinsipial sxemasi 4.8-rasmda ko‘rsatilgan.
Chizmada quyidagi belgilar qabul qilingan: SBEO‘ — o‘zgaruvchan magnit
1
2
3
N
S
4.7–расм.

Download 38,72 Kb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Download 38,72 Kb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



 ELEKTROMAGNIT SARF O‘LCHAGICHLAR

Download 38,72 Kb.