Inson tanasiga elektr tokini ta’siri
Umumiy baxtsiz xodisalar ichida, elektr tokidan
jarohatlanish taxminan 5% tashkil qiladi. Lekin, elektr
jarohatlanish ichida og’ir turli, ayniqsa o’lim bilan
tugaydigan xodisalar 70-75% tashkil qiladi. Elektr
xodisalarni asosiy soni, kuchlanishi 1000V gacha
bo’lgan elektr uskunalarga to’g’ri keladi. Buni sababi
kuchlanishi 1000V gacha bo’lgan elektr uskunalar
keng tarqalgan bo’lib, ularni ishlatadigan xodimlarni
elektr
texnikaviy
tayyorlanishi
past
darajada.
Kuchlanish 1000 V dan ortiq bo’lgan elektr
jarohatlarni soni ancha kam, va ularga xizmat
qiladigan
xodimlar
mahsus
o’rgatilgan
va
tayyorlangan, sababli baxtsiz xodisalar ham deyarli
kam sodir bo’ladi.
Elektr tok ta’siri natijasida inson tanasini
shikastlanishi elektr jarohat deb ataladi. Elektr tokning
xatarligi shuki, inson o’z sezguvchi organlari bilan,
kuchlanishni bor-yo’qligini aniqlamaydi. Odam faqat
elektr
kuchlanish
ostida
qolgandan
keyin
himoyalovchi reaksiyasi kechikib ishga tushadi.
Insonni elektr tokidan jarohatlanishi sabablari
quyidagicha:
-
izolyasiya qilinmagan tok o’tkazuvchi
qismlarga tasodifan tegib ketishi;
- izolyasiyasi lat yegan sababi metal qismlarga
tokni o’tib ketishi;
-
kuchlanish
ostida
qolgan
metalmas
buyumlardan, qadamli kuchlanishdan va elektr yoyi
orqali.
Inson tanasidan o’tayotgan tok: termik,
elektrolitik,
biologik
ta’sirini
va
mehanik
jarohatlanish olishi mumkin.
Termik ta’siri
- teri to’qimasining hujayrasini
qizishidan kuydirishigacha olib kelishi mumkin.
|
