581
Eksport operatsiyalari tahlilida eksport hajmidan olingan natija va
uning rentabelligiga muhim e’tibor beriladi. Buni quyidagi bog‘lanishlar
asosida aniqlashimiz mumkin.
135-jadval
Xo‘jalik yurituvchi subyektning eksport operatsiyalaridan olingan
foydasi va uning o‘zgarishiga ta’sir etuvchi omillar tahlili
Ko‘rsatkichlar
O‘tgan yili Hisobot yili Farqi (+,-)
Mahsulot, ish va xizmatlar eksportidan
olingan tushum, ming so‘m hisobida
100000
120000
+20000
Eksport qilingan mahsulot, ish va
xizmatlar tannarxi, ming so‘m hisobida
85000
95000
+10000
Eksport hajmidan olingan foyda, ming
so‘mda
15000
25000
+10000
Rentabellik darajasi, %
15,0
20,8
+5,8
Korxonada eksport hajmidan olingan foyda summasi o‘tgan yilga
nisbatan 10000 ming so‘mga ortgan. Bu o‘zgarish bevosita eksport
hajmining yoki olingan daromadlar summasining o‘zgarishi hisobiga
hamda eksport qilingan mahsulot, ish va xizmatlar ishlab chiqarish
tannarxining o‘zgarishi hisobiga ro‘y bergan. Buni quyidagi bog‘la-
nishlar orqali topishimiz mumkin.
Agarda korxona eksport operatsiyasidan o‘tgan yil mahsulot, ish va
xizmatlarni ishlab chiqarish tannarxida joriy davr tushumlariga yoki
daromadlariga ega bo‘la olganda korxona qo‘shimcha qancha foydaga
ega bo‘lishi mumkin edi.
Buni quyidagicha aniqlash mumkin, ya’ni mahsulot, ish va
xizmatlar joriy davr eksportidan olingan daromad summasidan ularning
o‘tgan davr bo‘yicha ishlab chiqarish tannarxi chegirilgan holda
12000-85000=35000 ming so‘m.
