|
Operatsion tizim yadrosi arxitekturasining turlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
|
| bet | 2/3 | | Sana | 25.07.2024 | | Hajmi | 1,55 Mb. | | #268555 |
Bog'liq kt 5 Elmurodov Operatsion tizim yadrosi arxitekturasining turlari[tahrir | manbasini tahrirlash] Monolitik yadro[tahrir | manbasini tahrirlash]
Monolitik yadro apparat abstraktsiyalarining boy toʻplamini beradi. Monolitik yadroning barcha qismlari bir xil manzil maydonida ishlaydi . Bu uning yadrosining barcha tarkibiy qismlari bitta dasturning tarkibiy qismlari boʻlgan, umumiy maʼlumotlar tuzilmalaridan foydalanadigan va protseduralarni toʻgʻridan-toʻgʻri chaqirish orqali oʻzaro taʼsir qiladigan operatsion tizimning sxemasi. Monolit yadro — operatsion tizimlarni tashkil qilishning eng qadimgi usuli. UNIX tizimlarining aksariyati monolit yadroli tizimlarga misoldir.
Afzalliklari : Ish tezligi, soddalashtirilgan modullarni ishlab chiqish.[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kamchiliklari: Butun yadro bir xil manzil maydonida ishlaganligi sababli, tarkibiy qismlardan birining ishdan chiqishi butun tizimni buzishi mumkin.
Misollar: anʼanaviy UNIX yadrolari (masalan, BSD), Linux; asosiy MS-DOS, asosiy KolibriOS.
Baʼzi eski monolitik yadrolar, ayniqsa UNIX / Linux tizimlari, apparat oʻzgarganda har doim kompilyatsiya qilishni talab qiladi . Koʻpgina zamonaviy yadrolar ish paytida yadro funktsiyalarining bir qismini bajaradigan modullarni yuklashga imkon beradi . Bunday holda, operatsion tizimning tarkibiy qismlari mustaqil modullar emas, balki protseduralar toʻplami boʻlgan monolit yadro deb nomlangan bitta katta dasturning tarkibiy qismlari boʻlib, ularning har biri har birini chaqirishi mumkin. Barcha protseduralar imtiyozli rejimda ishlaydi.
*Protsessorning tuzilishi va ishlash printsipi haqida qisqacha ma'lumot:*
Protsessor - kompyuterning markaziy ishlov beruvchi qismi bo'lib, ma'lumotlarni qayta ishlash, hisoblash va boshqarish vazifasini bajaradi. U asosiy tuzilishiga ko'ra quyidagi bloklardan iborat:
1. Arifmetik-mantiqiy blok (ALU) - arifmetik va mantiqiy amallarni bajaradi.
2. Boshqaruv bloki (CU) - protsessor ishini boshqaradi, so'rovlarni bajarish ketma-ketligini nazorat qiladi.
3. Registrlar - ma'lumotlarni vaqtinchalik saqlash uchun xizmat qiladi.
4. Ma'lumotlar shina - registrlar, xotira, boshqaruv bloki o'rtasida ma'lumotlarni uzatish uchun xizmat qiluvchi kanal.
5. Manzil shina - xotiradan manzillarni uzatadi.
6. Boshqaruv shina - protsessorning turli bloklari o'rtasidagi boshqaruvni amalga oshiradi.
Protsessor ishlab chiqaruvchi kompaniyaning arxitekturasi va dizayniga bog'liq holda turli xil dizayn va texnologiyalardan foydalanadi. Masalan, Intel, AMD, ARM va boshqalar.
AMD protsessorlari va ularning imkoniyatlari, avzalliklari va kamchiliklari haqida qisqacha ma'lumot:*
AMD (Advanced Micro Devices) - Intel bilan bir qatorda dunyodagi yetakchi protsessor ishlab chiqaruvchilaridan biri. AMD protsessorlari o'z davrida bir qator afzalliklariga ega bo'lgan.
Avzalliklari:
1. Qiymat-sifat nisbati - AMD protsessorlari ko'pincha Intel protsessorlariga nisbatan arzonroq, lekin sifati ham yaxshi.
2. Ko'p yadroli arxitektura - AMD ko'p yadroli protsessorlarni Intel'dan oldin taqdim etdi va ularning soni ko'proq.
3. Energiya tejamkorligi - AMD protsessorlari katta energiya tejamkorligi bilan ajralib turadi.
4. Yaxshi ijro unumdorligi - Keyingi avlod AMD protsessorlari ko'plab dasturlar va o'yinlarda Intel protsessorlari bilan raqobatlasha oladi.
Kamchiliklari:
1. Eski texnologiyalar - AMD ba'zan Intel texnologiyalaridan orqada qoladi.
2Issiqlik ajratish - Yuksak tezlikdagi AMD protsessorlari ko'proq issiq ajratishi mumkin.
3. Driver va dasturiy ta'minotga mos kelmasligi** - Ba'zan AMD protsessorlari uchun driver va dasturiy ta'minot tayyorlanishida kechikishlar bo'ladi.
4. Brend nomining o'rni - Intel ko'proq tanilgan va mashhur brend hisoblanadi.
Umuman olganda, AMD protsessorlari yaxshi qiymat-sifat nisbati, ko'p yadroli arxitekturasi va unumdorligi bilan ajralib turadi, ammo ba'zi kamchiliklarga ham ega.
Grafik protsessor (GPU) va uning asosiy imkoniyatlari haqida qisqacha ma'lumot:*
Grafik protsessor (GPU - Graphics Processing Unit) - kompyuterlarda grafik va vizual ma'lumotlarni qayta ishlashga ixtisoslashgan elektron qurilma. GPU asosan quyidagi vazifalarni bajaradi:
1. Grafik chizmalari va animatsiyalarni tezkor hisoblash- GPU ko'p sonli oddiy protsessor yadrolaridan iborat bo'lib, ma'lumotlarni parallelda qayta ishlash imkonini beradi. Bu esa grafik elementlarni juda tezkor chizish va yangilash imkonini beradi.
2. Video va 3D-grafikani qayta ishlash - GPU videoni tahlil qilish, kinofilm effektlarini qo'llash, 3D-modellarni tezkor chizish kabi vazifalarni bajaradi.
3. Umumiy hisoblashlar - CPU ga qaraganda GPU ko'proq parallel hisoblash imkoniyatlariga ega bo'lganligi sababli, ba'zi murakkab hisob-kitoblar, masalan, sun'iy intellekt, moliyaviy tahlil, molekulyar biologiya kabi sohalar uchun ham qo'llaniladi.
Asosiy imkoniyatlari:
- Katta hajmdagi parallel hisoblash - Ko'p sonli oddiy protsessor yadrolaridan iborat bo'lishi tufayli, GPU ma'lumotlarni katta hajmda parallel ravishda qayta ishlash qobiliyatiga ega.
- Yuqori tezlik - CPU ga qaraganda grafik va vizual ma'lumotlarni juda tez qayta ishlaydi.
- Yuqori aniqlik - Matematik operatsiyalarni bajarish aniqligini yaxshilaydi.
- Keng qo'llanilish doirasi - Hisoblash, grafika, sun'iy intellekt va boshqa sohalar uchun qo'llaniladi.
Zamonaviy kompyuterlar, smartfonlar va turli qurilmalarda grafik protsessorlar asosiy tarkibiy qismi hisoblanadi.
|
| |
