|
Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti samarqand filiali kompyuter injiniringi
|
| bet | 2/4 | | Sana | 22.05.2024 | | Hajmi | 316,37 Kb. | | #250255 |
Bog'liq Akobirshoh kompyuterni tashkil etish-1II. ASOSIY QISM
2.1-Kompyuterning buyruqlari to‘plami arxitektura satx
Kompyuterning buyruqlari to‘plami (ISA) arxitektura satxi (Instruction Set Architecture) aslida kompyuter va uni dasturini ajratishning asosiy qismlaridan biridir. Bu arxitektura satxi, kompyuterda amalga oshiriladigan barcha buyruqlarni jamlab beradi. ISA, dastur jarayonini yaratishda yoki kompyuterda amalga oshirilishi kerak bo'lgan barcha amallarni aniqlab beradi.
ISA, kompyuterda ishlovchi va kerakli amallarni bajarish uchun yozilgan buyruqlar to'plamini tavsiflaydi. Bu buyruqlar kompyuterda ma'lum amalni bajarish uchun kerakli ma'lumotlarni bilan birga bajarilishi lozim bo'lgan ishlar sirlaridir. Kompyuterlarning bir qismi, masalan, "qilingan arifmetik amal" yoki "ma'lumot yuklangan" va hokazolarni bajarish uchun xizmat qiladi.
Arxitektura satxi kompyuterda foydalaniladigan protsessorni (processor) qanday ishlatishni, jismlab berishingiz mumkin. 1-rasm (MIPS Technologiyalari RISC-V ga aylanashi). Agar siz ARM, x86, MIPS, RISC-V kabi arxitektura satxlariga qiziquvchi bo'lsangiz, umumaniga qiziquvchi kompyuter arxitekturasi haqida ko'proq ma'lumot topishingiz mumkin. Bu esa, kompyuterda qo'llaniladigan barcha buyruqlar to'plami, ularga misollar, namunalar va bu buyruqlar orqali kompyuterda qanday operatsiyalar bajarilishi aniq shaklda ta'riflanadi. Natijada, kompyuter arxitekturasi va buyruqlari to'plami (ISA) bilan bog'liq ma'lumotlar osonlik bilan topiladi.
1-rasm (MIPS Technologiyalari RISC-V ga aylanashi).
2.2- Kompyuterning buyruqlari to'plami arxitektura satxi muhim
texnologik yechimlar
Kompyuterning buyruqlari to'plami arxitektura satxini o'rganishda muhim texnologik yechimlar quyidagilar o'z ichiga oladi:
Protsessorlar va Mikrochip'lar: Protsessorlar kompyuterning yoritilish va amal etishini ta'minlaydi. Har bir model xususiy toifada bo'lishi mumkin (masalan, CISC yoki RISC), bunday yechimlar buyuk xotiraga (cache) ega bo'lishi, tezliklari, yonuvlari va arxitekturasi farqli bo'lishi mumkin.
Xotira: Xotira kompyuter ma'lumotlarini saqlash uchun ishlatiladi. Har bir kompyuterda fizik xotira va vazifasiga ko'ra yaxshi yordamchi qurilmalar bo'ladi. Xotira muhim yechimlaridan biri yuqori tezlikda ma'lumotlar o'qish yozish imkoniyatini ta'minlaydi.
|
| |
