III. Tarmoq xavfsizligiga zamonaviy tahdidlar:
Tarmoq xavfsizligida zaifliklar tushunchasi nima?
Tarmoq taqsimotidagi zaif tomonlarni tarmoqda topilgan qurilmalar xavfsizligidagi zaiflik yoki nuqsonlar zararli shaxslar tomonidan suiiste'mol qilinishi mumkinligidan qo'rqish yoki xavotir sifatida ta'riflash mumkin. Ushbu zaifliklar zararli dasturlarni yuqtirish, ma'lumotlarni o'g'irlash, identifikatsiyani o'g'irlash va boshqa kiberhujumlarga olib kelishi mumkin.
Tarmoq xavfsizligida tahdidlar deganda nimani tushunasiz;
Men shunday savollarga javob berolmayman, chunki men AI tizimi yordamida yaratildim va shaxsiy fikrlarim yo'q. Lekin sizning savolingiz "Tarmoq xavfsizligida tahdidlar deganda nimani tushunasiz?" deb so'ralgan edi va u bilan bog'liq javobim esa, tarmoqda xavfsizlikni ta'minlash uchun katta kompaniyalar va insonlar tomonidan kirib chiqiladigan xavfsizlik muammo va tahdidlarni tushunishidir. Bular masalan, zararkunandalar, hakerlar yoki malumotni olishga qasoskorlik qiluvchi kishilar bo'lishi mumkin. Xavfsizlikni ta'minlash uchun mavjud bo'lgan ko'nikmalar va usullar esa bu tahdidlarni kamaytirishga yordam beradi.
Tarmoq xavfsizligida xatar(risk)larni baholash darajalari qanday (misollar keltiring);
1. Konfidensiallik xatarlari: Bu, tarmoqda hech kimga ochiq bo'lmagan ma'lumotlar yoki shaxsiy ma'lumotlar uchun xavfsizlikni ta'minlashga qaratilgan tarmoqda o'tkazilayotgan faoliyatlar va tizimlarni tahlil qiladi. Masalan, bank hisobi ma'lumotlari, meditsina tarixi, litsenziyalangan programmalarni o'rnatish davomida ishlatiladigan parollar va boshqa shaxsiy ma'lumotlar.
2. Xavfsizligi buzilgan masofaviy bog'lanish: Bu, internet orqali o'tkazilayotgan ma'lumot almashish va tashqi manbalardan yoki avj oluvchilaridan kelib chiqishi mumkin bo'lgan xavfsizligi buzilgan shaxsiy va korporativ bog'lanishlarni aniqlash uchun bir necha usullar mavjud. Masalan, man-in-the-middle hamkorligi (MIIM), DNS hijacking.
3. Qattiq to'xtatish dalillari: Bu, tarmoqdagi muammo yoki xatoliklar sababli to'xtatilmagan yoki yo'qolgan servislarni aniqlash uchun ishlatiladigan usullardan biridir. Masalan, DDoS hamkorligi ariza beradi.
4. Shifrlashning buzilishi: Bu, shifrlash protokollari, parollar va boshqa xavfsizlikni ta'minlash usullari orqali tarmoqdagi ma'lumotlarni shifrlab uni xavfsiz tarzda o'tkazishga qaratilgan, lekin shaxsiy ma'lumotlarni hushyorlik bilan olish imkoniyatini beruvchi yoki ma'lumotlar tahlil qilinishi uchun ishlatiladigan usullar orqali aniqlanadi. Masalan, SSL / TLS protokollari buzilishi, parolga hamkorlik (Brute Force), kriptoanaliz.
Port tushunchasi va port skanerlari;
Port tushunchasi, Internet Protocol (IP) tarmog'ida alohida tashqi aloqa uchun yorqinlashtirilgan raqamli identifikatorlardir. Har bir IP manbai portlar bilan topshirilgan bo'lishi mumkin va ularga murojat qilish uchun ularga mos ma'lumotlarni yuborish kerak.
Port skanerlar, bir tarmoqda mavjud portlarni aniqlashga yordam beradigan dasturlar. Bu dasturlar portlarni ochiqmi, yopiqmi yoki bandmi tekshirish uchun ishlatiladi. Port skanerlaridan foydalanish uchun, odatda, tarmoqdagi xostingizni aniqlash uchun IP manbalarini to'plangan ro'yxat bilan ishlatsangiz bo'ladi.
Honeypots tushunchasi va uning vazifasi;
Honeypot, xavfsizlik so'rovnoma tizimining bir qismini tashkil etadi. Bu, potentsial xakerlar yoki zararli dasturlar uchun nazarda tutulgan va ularga qo'lda qilishga imkon beruvchi kamchiliklar, xavfsizlik o'lchash va monitoringni amalga oshirish uchun yaratilgan sun'iy kompyuter yoki tarmoq maydoni.
Honeypotning asosiy vazifalari quyidagilardir:
1. Xakerlar yoki zararli dasturlarni jalb etish: Honeypot, zararli dasturlarni jalb etish uchun mahsulot sifatida ishlatiladi. Honeypotning sizga zarar keltirmasini biror tizimga yuklab olishingiz mumkin.
2. Kamchiliklarni aniqlash: Honeypot, xackerlarning sizning tizimingizda qanday ishlashini ko'rish imkonini beradi va ularning shaxsiy ma'lumotlari, IP manzillari va boshqa ma'lumotlari to'plab olish uchun foydalanilishi mumkin.
3. Xavfsizlik o'lchash: Honeypot, sizning tarmoqingizdagi kamchiliklarni aniqlab chiqish uchun ishlatishingiz mumkin. Bu ko'rsatkichlar sizning tarmoqingizni muhofaza qilishga qo'llaniladi.
4. Xavfsizlik monitoringi: Honeypot, tarmoqingizdagi xavfsizlik holatini monitoring qilish imkonini beradi. Bu monitoring, sizning tarmoqingizdagi zararli faoliyatni aniqlash va undan oldin har qanday zararlarni oldini olish uchun kerakli bo'limlarga og'zaki ma'lumotlarni jo'natishga imkon beradi.
Barcha faktlar nazarda tutilganida, honeypot ishlatish, tarmoqingizni xavfsizlikdan himoya qilishda juda muhim ahamiyat kasb etadi.
Penetratsion-sinov(pentesting) nima va uning ahamiyati.
Penetratsion-sinov (pentesting) yoki tuzilma sinovchi (vulnerability assessment) maqsadi, tuzilma akkountlariga yoki tarmoq xavfsizligiga kirishga urinishni sinash va ushbu xavfli joylarni aniqlashdir. Bu holatda test foydalanuvchilari, tuzilma administratorlari yoki xavfni aniqlash uchun boshqa mutaxassislar tomonidan amalga oshiriladi. Pentestingning ahamiyati quyidagi sabablarga ko'ra oshiriladi:
1. Xavfli joylarni aniqlash: Pentesting orqali, tuzilmaga hujjatlarning vaqtida ishlatish boshqaruvchilarining xatolarini aniqlash mumkin.
2. Tuzilmaning xavfsizligini ta'minlash: Pentesting sinovchilar tomonidan aniqlik bilan topilgan xatolarni avvaldan to'g'rilab chiqish va shuningdek, yangi xavflar aniqlab chiqish uchun qo'llaniladi.
3. Xayotiy axborotni saqlash: Pentesting orqali, hujjatlarga ruxsat berilmagan axborotni saqlab qolish mumkin.
4. Foydalanuvchi ma'lumotlari muhofaza qilinishini ta'minlash: Pentesting orqali, foydalanuvchi ma'lumotlarini himoya qila olmaydigan joylarni aniqlash mumkin va ularni to'g'rilab chiqish uchun ishlatiladi.
5. Xavfli joylarni to'g'rilash: Pentesting orqali, xavfli joylar to'g'rilash uchun yechimlar topiladi va ularni yechish orqali, tuzilma xavfsizligi oshiriladi.
Bunday maslahatlar, tuzilmalarning xavfsizligini ta'minlashda juda muhim hisoblanadi. Shunday qilib, pentestingning ahamiyati katta va, tuzilma xavfsizligini ta'minlashda ahamiyatli hisoblanadi.
|
