|
Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti ma’lumotlar Bazasi fanidan
|
| bet | 16/18 | | Sana | 17.12.2023 | | Hajmi | 1,9 Mb. | | #121256 |
Bog'liq 028-029 -21 STRo‘ (4)Ma'lumotlar Bazasi (Data Tier)
"Ma'lumotlar bazasi" yoki "ma'lumotlar sloyi" (data tier), tizimda saqlangan ma'lumotlarni boshqarish va saqlash uchun mas'ul bo'lgan qismni ifodalaydi. Bu sloy, ma'lumotlar bazasiga murojaat qilish, ma'lumotlarni saqlash, o'zgartirish va olish, ma'lumotlarni so'rovlar orqali izlash va boshqa ma'lumotlar bilan interaksiya qilish uchun mo'ljallangan.
Ma'lumotlar bazasi sloyida quyidagi elementlar bo'lishi mumkin:
Ma'lumotlar Bazasi: Ma'lumotlar bazasi, tizimdagi ma'lumotlarni saqlash uchun ishlatiladi. Bu, ob'ekt, qator yoki yozuvlar shaklida bo'lishi mumkin. Ma'lumotlar bazasi turlari o'zgaruvchanlik ko'rsatadi, masalan, relational (MySQL, PostgreSQL), NoSQL (MongoDB, Cassandra), key-value (Redis) va boshqa turlar mavjud.
Ma'lumotlar Tarqatilmasi (Data Migration): Tizimda ma'lumotlarni boshqa ma'lumotlar bazasiga o'tkazish, o'zgartirish, tarqatish yoki yangilash uchun ishlatiladi. Bu, tizimni yangilash va o'zgartirish jarayonlarida muhim rol o'ynaydi.
Ma'lumotlar Saqlashni Organizatsiyalash (Data Storage Organization): Ma'lumotlar bazasida ma'lumotlarni qanday shaklda saqlash, indekslash, indekslarni qo'shish va boshqa ma'lumotlarni organizatsiyalash uchun kerak bo'lgan barcha komponentlar.
Ma'lumotlar Amaliyoti (Data Operations): Ma'lumotlar bazasiga murojaat qilib ma'lumotlarni o'zgartirish, olish, qo'shish va o'chirish uchun yozuvlar va funksiyalar.
Ma'lumotlar Bazasi Xavfsizligi (Database Security): Ma'lumotlar bazasi uchun xavfsizlikni ta'minlash uchun autentifikatsiya, autorizatsiya, shifrlash (encryption) va boshqa xavfsizlik usullarini o'z ichiga oladi.
Ma'lumotlar Tarqatilmasi va Qidirish (Data Retrieval and Querying): Ma'lumotlarni saqlash va olish jarayonlarini boshqarish uchun so'rovlar yaratish, indekslar yaratish va ma'lumotlarni qidiruvlarga imkon berish.
Ma'lumotlar Ochish va Yo'qish (Data Backup and Recovery): Ma'lumotlarni tanlangan bosqichda ochish va yo'qishni amalga oshirish uchun avtomatlashtirilgan ma'lumotlar yedeklash va tiklashni ta'minlash.
Ma'lumotlar bazasi sloyi, tizimni tashqi ma'lumotlardan boshqarish, ma'lumotlarni saqlash va uni asosiy logika orqali boshqarish uchun muhim bo'lgan bir qismni ifodalaydi. Bu qismining samaradorligi, tizimning umumiy samaradorligi va qat'iylik sifatida juda ahamiyatli.
|
| |
