|
Mavzu: O’zbekistonda tarqalgan tuproqlarni indekslash tartibi bilan ishlash reja
|
| bet | 1/6 | | Sana | 24.05.2023 | | Hajmi | 26.4 Kb. | | #64117 |
Bog'liq MAVZU Elektr stansi, 008 Деж шофер ОДП Ўзбек 2020.1 июль, Dadaizm - Vikipediya, 65, 1.ocr, 01-1-19-сонли хат, geomet 215, sertifikat med institut, 3 tomonlama shartnoma 2023, Robomaktab uz, Majmua nutq o\'stirish 2023-sirtqilar uchun, Ideal-rezyume-formulasi, Savod o\'rgatish darslarida dam olish daqiqalari tashkil etish. R-hozir.org (Автосохраненный), KIRISH
MAVZU: O’ZBEKISTONDA TARQALGAN TUPROQLARNI INDEKSLASH TARTIBI BILAN ISHLASH
REJA:
Tuproqni xaritaga tushirish fanining predmeti, maqsadi va vazifalari. Jahon tajribasi
O‘zbekistonda tuproq xaritashunosligining rivojlanish tarixi.
Tuproq geografiyasi va topografiyasida qonun va qonuniyatlari
Tuproqdan ilmiy asosda to’g’ri foydalanish uchun tuproqning xossasini, xususiyatlarini, ularning tavsifini, agronomik ko’rsatkichlarini tabiiy unumdorligini va ma’lum tabiiy sharoitini hisobga olish zarur.
Tuproqni xaritaga tushirish kursining asosiy vazifasi, yer qobig’ini ma’lum maydonini tekshirishdan va xaritasini tuzishdan, tuproq va tuproq hosil qilish sharoitlarini o’zaro bog’liqligini o’rganishdan, tuproq tiplari, tipchalari va xillarini tarqalish qonuiuyatlarini ochib berishdan hamda shunga asoslangan holda tuproq xaritalarini va xaritogrammalarni tuzishdan iborat.
Tuproqni xaritaga tushirish kursi o’ziga xos maxsus kurs bo’lib, tuproqni dala sharoitida o’rganishda qabul qilingan usullarni ko’rib shiqadi.
Tuproqlarni xaritaga ma’lum mashltabda tushirishda tuproqning barcha xususiyatlari haqida ma’lumot beriladi va morfologik belgilari ifodalanadi.
Bu kursning nazariy qismini o’rganishda amaliy mashg’ulotlarni bajarish katta ahamiyatga ega. Unda tuproq xaritalari va agrotuproq rayonlashtirish xaritalari tuzish, tuproqlarni sifat jixatidan baholash, tuproqlarning agronomik ishlab chiqarish tavsifnomasini berish va har xil kartogrammalar tuzish ishlari amalga oshiriladi.
Tuproq unumdorligini oshirishda qo’llaniladigan tadbirlarda tuproq xaritasi va xaritogramma materiallaridan foydalanish katta ahamiyatga ega.
Tuproqni tabiatda va laboratoriya sharoitida birgalikda o’rganish, tuproq hosil bo’lishidagi, rivojlanishidagi, tarqalishidagi va unumdorligini belgilashdagi kabi murakkab masalalarni hal etishni ta’minlaydi. Bu masalalarni amalga oshirish uchun yuqori malakali mutaxassislarni tayyorlash lozim.
Tuproqni xaritaga tushirish fani tuproqshunoslik yo’nalishidagi bakalavrlarga tuproq xaritalarini tuzish uslublarini, tuproq xaritalarida ilmiy informatik manbani yaratishni, ularni o’qishni chuqur tushuntirish, xaritani tayyorlash jarayoni foydalanish yo’llarini hamda topografik xaritalarning turlari, qishloq xo’jalik xaritalari, atlaslari, ularning tasnifi, tasvirlash usullari, masshtablari, aerokosmik ma'lumotlardan, kompyuterlardan foydalanish yo’llarini o’rgatadi.
Tabiatda tuproq turlarini xaritaga tushurish uchun, amaliy sharoitda olingan ma'lumotlar tuproqning hosil bo’lishi, rivojlanishi va unumdorligi kabi o’ta murakkab masalalarni yechishga yordam beradi. Tuproq xaritalari, agrotuproq rayonlashtirish xaritalari, tuproq bonitirovkasi xaritalari, tuproqni sho’rlanish va tuproq eroziyasi xaritalari, tuproqdagi xarakatchan fosfor va kaliy miqdorini belgilovchi kartogrammalar, olib borilgan tuproqkartografik izlanishlarning natijalari sifatida tuproqlardan oqilona foydalanish, sho’rlangan tuproqlar meliorativ holatini yaxshilash va o’g’it qo’llashning ilmiy asoslarini yaratishga yordam beradi.
Taqdim etilayotgan o’quv qo’llanmani oddiy tilida tushunarli qilib bayon etishga harakat qildik. Qo’llanmada amaliy mashg’ulotlarni bajarishda turli xil matematik hisoblashlarni bajarish lozimligi ko’rsatib o’tilgan bo’lib, bunda hisoblashning yengil ko’ch’ishi uch’un talabalardan WORD, EXCEL kabi kompyutor dasturlarini kengroq o’rganishni talab qiladi. Bu tuproq kartagrmmalariga kompyutordan foydalangan holda o’zgartirishlar kiritishni o’rganish uchun ham zarur.
Tuproqni dalada tekshirish va xaritaga tushirish ishlarini olib borish, tuproq unumdorligini oshirish, muhofaza qilish, ikkinch’i tarafdan, tabiiy tuproq qatlamidan oqilona foydalanish kabi murakkab, lekin dolzarb muammolarni yech’ish uch’un har tomonlama bilim manbaiga ega bo’lgan "Tuproqshunos" mutaxasislar kerak bo’ladi. Ushbu o’quv qo’llanmani tayyorlashda O’.Toshbekov tomanidan 2007 yilda chiqarilgan “Tuproqni dalada tekshirish va xaritalash” fanidan o’quv – metodik majmua hamda qo’shmcha adabiyitlar va internet ma’lumotlaridan foydalanildi.
|
| |
