MA’RUZA №11 YER YuZASINING FLORISTIK REGIONLARI
Reja:
1.Floristik komplekslar haqida tushuncha, floristik rayonlashtirish va uning amaliy
ahamiyati
2. Floristik shox bo’limlar, oblastlar va ularning tavsifi
3. Yer yuzasining floristik rayonlashtirilishi
Tayanch so’z va iboralar: Taksonomik birliklar,
hukmronlik, oblast, okrug,
stenopopulyastion maydon, golarktik, paleotropik, neotropik, Kap,
Avstraliya,
Golantarktik o’simliklar hukmronliklari, o’simliklarni geografik tarkalishi.
Shunga ko’ra o’simlik va hayvonlarning tarqalishini o’rganishda taksonomik
birliklardan foydalaniladi:
1.
Hukmronlik. Hukmronlik eng katta taksonamik birlik bo’lib, o’simlik va
hayvonlarning tarixan kelib chiqishi va genetik jihatdan bir-biriga bog`liq bo’lgan
oila, sinf, tiplarning bir kancha gruppirovkasini o’z ichiga oladi. Lekin hukmronlik
faqat hudud jihatidan katta maydonlargagina emas, u floristik va faunistik jihatdan
juda boy va ularning boshqa joylarda takrorlanmasligi, ya’ni
yaqqol ajralib
turadigan kichik hududlarga ham bu kategoriyalar beriladi. Masalan: kap
hukmronligi juda kichik oblast bo’lsa ham flora va faunasi boshqa joyda
uchramaydi. Shuning uchun alohida ajratilgan.
2.
Flora va fauna oblasti - maydon jihatdan hukmronlikka nisbatan bir
necha barobar kichik. Shu hukmronlikning ma’lum
bir qismining, ya’ni o’ziga
xosligi o’simlik va hayvonlarning shu hukmronlik ichida boshqa oblastlarga
o’xshamasligi bilan ajralib turadi.
3.
Provinstiyalar - Oblast maydonining bir necha provinstiyalarga bulinishi.
Bu provinstiyalar oblast ichidagi boshqa provinstiyalardan
flora va faunasining
o’ziga xosligi bilan ajralib turadi.
4.
Provinstiyalar - o’z navbatida bir necha okruglarga bo’linadi. Okruglar
esa rayonlarga bo’linadi. Rayonlar esa stenopopulyastion maydonlarga bo’linadi,
ya’ni aniq maydonlarga bo’linadi.
Hozirgi vaqtda yashab turgan o’simlik areallarini o’rganish
va ularning bir-biriga
solishtirish asosida hamda tarixiy kelib chiqishi paleantalogik metodlar bilan
aniqlanib va genetik jihatdan bir-biriga bog`liqligini o’rgangan
holda er sharining
barcha quruqlik qismi 6 ta o’simlik hukmronligiga va 34 ta floristik oblastlarga
bo’lib o’rganiladi.
