126
Glossariy
Termin
O’zbek tilidagi
sharhi
Ingliz tilidagi sharhi
SQL
Strukturalangan
so`rovlar tili
Structured Query
Language
cess
Microsoft Office
RMBBT dasturi
The Microsoft Office
RDBMS application
Append
Jadval oxirigacha
ma'lumotlarni qo'shish
Adding data to the end
of table
Accending order
Eng past va eng yuqori
uchun sanada
asoslangan matn
sohasida alifbo tartibi
In order from lowest to
highest. Also called
alphabetical order,
when a sort is based on
a text field, and
chronological, when a
sort is based on a date
field
Autonumber field
Yozishga qaraganda
katta maydonga
qo`shimcha ravishda
avtomatik saqlash
A field that
automatically stores a
numeric value ,that is
one greater than that in
the last record
added
Database
Tegishli ma`lumotlarni
yig`ish
An organized collection
of related data
Database schema
Ma'lumotlar bazasida
jadvallar yacheykasiga
ma'lumotlarning
bayoni va
ma'lumotlarni
uzatishni tashkil etish
A description of the
data, and the
organization of the data,
into tables in a
relational database
Datasheet
Ma'lumotlar uchun
satrlar ustunlar
The data for a table
organized with fields in
127
sohalarda va yozuvlar
bilan tashkil etish
columns and records in
rows
Datasheet view
Satrlar ustunlar
sohalarda va yozuvlar
bilan, bir ma'lumot
sahifasida bir stol
asosiy tuzilishini
ko'rish uchun
ishlatiladi
Used to display the
basic structure of a
table in a datasheet,
with fields in columns
and records in rows
Entry
Jadval uchun
ma'lumotlar
The data for a field
Field
Jadvaldagi
maydonlarni
belgilaydi
A column in a table.
Used to store data
OLAP
Xaqiqiy vaqtda
ma‟lumotlarga analitik
ishlov
bеrish
On-Line Analytical
Processing
OLTP
Xaqiqiy vaqtda
tranzaksiyalarga ishlov
bеrish
On-Line Transaction
Processing
Form
So`rovlar yordamida
ma`lumotlarni
ko`rishda ishlatiladi
A database object used
for entering records into
a table, and for viewing
existing records
Long integer
Uzun butun
toifa
A field size that
indicates a whole
number
Lookup field
Maydondagi
ma`lumotlarni
saqlaydi
A field that stores data;
retrieved from a field in
another table
Name
Jadval nomi bo`lib,
soz orqali ifodalanadi
Word or words, used to
describe the data stored
128
in a field
Primary key
Birlamchi kalit
hisoblanadi
A field in a table that is
designated to contain
unique data.
RDBMS
Relatsion ma`lumotlar
bazasini boshqarish
tizimi
(Relational Database
Management System) A
software application
that contains
tools to
manage data, answer
queries, create user-
friendly forms for data
entry, and generate
printed reports.
Date/time field
Maydon sana yoki
vaqtni saqlaydi
A field that stores a
date or time
Decending order
Oliy maqsadidan eng
past uchun
In order from highest to
lowest
Design view
Jadvallar uchun
maydon ta'riflar
ko'rsatadi
The table view that
shows the field
definitions for a table
Yes/No field
ha / yo'q, to'g'ri /
noto'g'ri, yoki / off
vakillik qilish.
A field that is either
selected or not selected
to represent yes/no,
true/false, or on/off.
ERP
Korxona resurslarini
rejalashtirish
Enterprise Resource
Planning
Record
Jadvaldagi
maydonlarni uchun
ma'lumotlar majmui
A set of data for fields
in a table
Updating
Yozuvni o`zgartirish
Modifying a record
Table
Ma'lumotlar bazasi
obyekti. Satr va
A database object that
stores related data
130
Adabiyotlar ro`yxati
1. В.П. Базы данных. Книга 2 распределенные и удаленные базы
данных: учебник.// Москва ИД «ФОРУМ» - ИНФРА-М. –
2018. – С 261.
2. Голицына О.Л. Базы данных: учеб. Пособие // – 4-е изд.,
перераб. И доп. – М.: ФОРУМ: ИНФРА-М, 2018. – 400 с.
3. Мартишин С.А. Базы данных. Практическое применение
СУБД SQL –и NoSQL –
типа для проектирования
информационных систем: учеб. Пособие // - Москва: ИД
«ФОРУМ» - ИНФРА-М, 2019, – 368 с.
4. Rahul Batra. SQL Primer An Accelerated introduction to SQL
Basics.// Gurgaon, India. 2019. –P 194.
5. Поликов А.М. Безопасность Oracle глазами аудиториа:
нападение и защита. –Москва. 2017. –336 с.
6. Usmonov J.T., Xujaqulov T.A. Ma‟lumotlar bazasini boshqarish
tizimi// o`quv qo`llanma. - Т. : Aloqachi, 2018. – 96 b.
7. Usmonov J. T., Xo'jaqulov T. A. Ma'lumotlar bazasini boshqarish
tizimi fanidan laboratoriya ishlarini bajarish bo'yicha uslubiy
ko'rsatma - Т. : TATU, 2016. – 55 b.
8. Eric Redmond, Jim R. Wilson. A Guide to Modern Databases and
the NoSQL MovementAQSH, 2015. – 347 с.
9. Elmasri, R., S. B. Navathe: Fundamentals
of Database Systems
(5th Ed.)// Addison Wesley, 2015. – 671 р.
Qo’shimcha adabiyotlar
1. Ўзбекистон Республикаси президентининг 2017 йил 7
февралдаги ПФ-4947-сон “Ўзбекистон Республикасини янада
ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар стратегияси тўғрисида”ги
Фармони.
2. Мирзиѐев Ш.М. Буюк келажагимизни мард ва олижаноб
халқимиз билан бирга қурамиз. Тошкент. «Ўзбекистон»,
НМИУ, 2017. – 488 б.
3. Fundamentals of database systems sixth edition. Ramez Elmasri.
Department of Computer Science and Engineering The University
of Texas at Arlington. 2011. – 261 с.
4. Введение в Oracle 10g. Перри Джеймс, Пост Джеральд. 697
стр 2013
131
5. Диго С.М. Базы данных Проектирование и использование.
издательство "Финансы и статистика". 2005 г. – 592 с.
6. Конноли Т., Брегк К.
Базы данных, проектирование,
реализация и сопровождения, теория и практика, Университет
Пейсли, Шотландия, изд. М.- СПБ.- Киев. 2003. – 264 с.
Internet saytlari
1.
www.intiut.ru
;
2. www.oracle.com
3.
www.library.tuit.uz
;
4.
www.intuit.ru
;
5. www.w3school.com;
6. www.ziyonet.uz;
