|
Musiqa darslarida musiqa savodi faoliyatini samarali tashkil etish uslublariBog'liq Sharipov B.B. Metodik tavsiya 2024ASOSIY QISM
Umumta’lim maktablarida musiqa madaniyati fani boshlang‘ich (1-4)
sinflarda musiqa tinglash, jamoa bo‘lib kuylash, musiqa savodi, musiqa
ijodkorligi kabi faoliyat turlarini o‘z ichiga oladi. Yuqori (5-7) sinflarda musiqa
tinglash, jamoa bo‘lib kuylash, musiqa savodi faoliyatlari amalga oshiriladi.
Musiqa savodi faoliyati boshlang‘ich va yuqori sinflarda ham mavjud
bo‘lib, o‘ziga xos o‘xshash va farqli jihatlari ham bor. Boshlang‘ich sinflarda
musiqa savodi faoliyati o‘quvchilarda musiqa san’ati haqidagi ilk tushunchalarni
shakllantirishga xizmat qiladi. Bu faoliyat nafaqat mustaqil, balki, boshqa faoliyat
turlari (musiqa tinglash, jamoa bo‘lib kuylash, musiqa ijodkorligi)da ham alohida
ahamiyat kasb etadi. Kuy-qo‘shiqni tinglab, tahlil qilish, to‘g‘ri kuylay bilishda
ham musiqa savodxonligi talab etiladi. Boshlang‘ich sinflarda musiqa savodi
o‘quvchilar diqqatini boshlangʻich nota savodxonligi, musiqaning ifoda vositalari
- kuy, registr, temp, ritm, dinamik belgilarga qaratishga oʻrgatish, ovoz sozlash va
qo‘shiq ijro etish qoidalariga doir bilimlar - chapak va cholg‘ularni chalish
qoidalariga amal qilishga oʻrgatish, kompozitor, bastakor, ijrochi, tinglovchi kabi
tushunchalarning mazmunini oʻrgatish va o‘rganiladigan asar mualliflari haqida
ma’lumotlar berish kabi bosqichlar bo‘yicha o‘rgatiladi.
Yuqori
sinflarda
ushbu
faoliyat
o‘quvchilardan musiqiy-nazariy
ma’lumotlarni bilish va amaliyotda qo‘llashni talab etadi. Bu jarayonda
o‘quvchilarning musiqiy lug‘at boyligini oshirish lozim. Mavzularni bir-biridan
farqlash, musiqiy janrlarni bir-biridan ajrata olish, fanga xos bo‘lgan atamalarni
o‘rganib borish aynan ushbu faoliyatning maqsadi, desak mubolag‘a bo‘lmaydi.
Musiqa savodi faoliyatda o‘quvchilarga tovush (musiqiy va shovqinli
tovushlar), musiqiy tovushqator va uning pog‘onalari, oktavalar, nota yo‘li,
o‘lchovlar, temp, intervallar, lad (major va minor ladi), xalq musiqasi ladlari,
akkordlar va boshqa bir qancha musiqiy-nazariy ma’lumotlar o‘rgatib boriladi.
Bu mavzularni shunchaki o‘qib tushunish o‘quvchiga qiyinchilik tug‘diradi. Bu
kabi mavzularni hayotiy tushunchalar bilan bog‘lab, mantiqiy va qiziqarli tarzda
o‘rganish o‘quvchilar uchun samarali natija beradi.
MUSIQA DARSLARIDA MUSIQA SAVODI FAOLIYATINI SAMARALI TASHKIL ETISH USLUBLARI
Sharipov B.B.
6
|
| |
