2. Uch o'lchovli jismlar va ularni tasvir qilish
Uch o'lchovli jismlar, matematik va fizikada amaliyotlarda, shuningdek kompyuter grafikasida keng qo'llaniladi. Ular koordinat tizimi yordamida ifodalangan va o'lchovlar bo'yicha birlashadilar. Uch o'lchovli jismlarni tasvir qilish uchun quyidagi usullar qo'llaniladi:
Vertexlar: Uch o'lchovli jismlarni tasvir qilishda, birinchi navbatda jismlarning vertexlari belgilanadi. Vertexlar, nuqta o'lchovlari (x, y, z) bo'yicha ifodalangan, jismlarning qattiq nuqtalari hisoblanadi.
Qattiqlar: Uch o'lchovli jismlar odatda qattiq ob'ektlar sifatida tasavvur qilinadi. Bu qattiq ob'ektlar, vertexlar orqali aniqlangan nuqtalar to'plami bilan aniqlanadi va ular orasida chizg'lar yordamida birlashtiriladi.
Kompyuter grafikasi: Uch o'lchovli jismlarni kompyuter grafikasi yordamida tasvir qilish juda oson. Vertexlar va ularning birlashtirilishi, ko'rsatkichlar yordamida boshqariladi. Bunday grafik dasturlarida, jismlar koordinat tizimida joylashgan, shuningdek transformatsiyalarni (aylantirish, aylantirish, o'lcham o'zgarishlari) boshqarish mumkin.
Modelleme dasturlari: Kompyuter grafika dasturlarida, 3D modelleme dasturlari uchun, masalan, Blender, Autodesk Maya, 3ds Max, va boshqalar, uch o'lchovli jismlarni tuzish, tahrirlash va tasvir qilish uchun ishlab chiqilgan.
Uch o'lchovli jismlar, ularning vertexlaridan va ularning birlashishi orqali, 3D ob'ektlar sifatida tasavvur qilinadi va kompyuter grafikasi yoki boshqa usullar orqali tasvir qilinadi.
Uch o'lchovli jismlar va ularni tasvir qilish bo'yicha quyidagilarni ta'kidlash mumkin:
Uch o'lchovli geometrik jismlarni yaratish:
Kub, shar, piramida, silindr, konus kabi asosiy 3D jismlarni yaratish
Jismlarning o'lchamlarini, pozitsiyasini, yo'nalishini belgilash
Jismlarga material, to'qima, rang kabi xususiyatlarni berish
Jismlarni pozitsiyalash, masshtabini o'zgartirish va aylantirish:
Jismlarni koordinata tizimida joylashtirilishi
Jismlarning hajmini o'zgartirish (masshtablash)
Jismlarni aylantirish (rotatsiya)
Jismlarni bir-biriga nisbatan joylashtirilishi
Sahna yoritilishini boshqarish:
Yorug'lik manbalarini joylashtirilishi, yo'nalishi, rangini boshqarish
Soyalarni yaratish va ularni namoyish qilish
Aks etishni, nurni, sfumato kabi effektlarni qo'llash
Kamera va proyeksiya:
Kamerani joylashtirilishi, yo'nalishi, linzasi kabi parametrlarni boshqarish
Ortogonal, perspektiv va boshqa proyeksiya turlarini qo'llash
Kamera harakat va pozitsiyasini vizualizatsiya qilish
Ushbu elementlar 3D-jismlarni tasvir qilishda asosiy bo'lib, ular orqali sahna yaratiladi, kuzatuvchining ko'rinishi boshqariladi va 3D-manzaraning mukammal tasvirini olish mumkin.
Uch o'lchovli jismlarning tasvirini quyidagicha berish mumkin:
To'g'ri burchakli parallelepiped - barcha burchaklari to'g'ri burchakli bo'lgan uch o'lchovli jism. Uning uzunligi, eni va balandligi beriladi.
Kula - barcha burchaklari yarimga qarashgan jism. Uning radiusi va uzunligi beriladi.
Sho'ra - barcha burchaklari yarim daqiqaga qarashgan jism. Uning radiusi va balandligi beriladi.
Tol - qari bilan uch burchagiga yaqqol va tasirchan burchakli bo'lgan jism. Uning diametri va uzunligi beriladi.
Kursi - ikki to'g'ri burchakli yuzasi bo'lgan jism. Uning uzunligi, eni va balandligi beriladi.
Kupol - bir yuzasi sferik, qolgan yuzalari to'g'ri burchakli bo'lgan jism. Uning diametri va balandligi beriladi.
Yulduz - tort burchagiga yaqqol burchakli bo'lgan jism. Uning diametri va sirti tasvirlanadi.
Shuningdek, ularning kesishuv joyalari, o'lchamlari, nisbatlar va boshqa xususiyatlari tasvirlanishi mumkin.
Uch o'lchovli jismlar va ularni tasvir qilish haqida quyidagilarni ayting:
Uch o'lchovli jismlar hajm va sahralarning mavjudligi bilan ajralib turadigan jismlardir.
Uch o'lchovli jismlarga misol qilib kub, sharoit, uchburchak, silindr, korsa va boshqalar kiradi.
Uch o'lchovli jismlarni tasvir qilishda uch o'lchovli koordinata tizimi va uning x, y, z o'qlari zixiroyli foydalaniladi.
Har bir nuqta uch o'lchovli tizimdagi (x, y, z) koordinatalari bilan ifodalanishi mumkin.
Jismning hajmi uning ichidagi tuzilish elementlari soni bilan belgilanadi.
Jism sahralari uchun esa uning yuzalarining maydoni hisoblanadi.
Jismlar grafik tasvirini ochib berishda AutoCAD, SolidWorks kabi 3D modellovchi dasturlardan foydalaniladi.
Jismlarning matematik formulalari asosida ularni 3D g'rafik tasvirini olish mumkin.
Taqqoslash uchun farqli jismlar qiyosiy raqobatchilikda tasvir etilishi mumkin.
Uch o'lchovli jismlarni geometrik xususiyatlari va hajmlari asosida o'rganish ishlab chiqarishni samaradorlashtiradi.
|
