2.1-rasm. Innovatsiyalarning yangiligini ko‘rib chiqish darajalari5
Innovatsion marketing ob’ekti intellektual mulk, yangi materiallar va tarkibiy qismlar, yangi mahsulotlar, yangi jarayonlar, yangi bozorlar, tovar va xizmatlarni siljitish yangi usullari, boshqaruvning yangicha tashkiliy shakllari hisoblanadi.
Innovatsiyalar yaratish mamlakatimizda doimo muhim ahamiyatga ega bo‘lib kelgan. Innovatsiyalarni tijoratlashtirish esa yoki mukammallashmagan, yoki umuman bo‘lmagan. Biroq bugungi kunga kelib, raqobat kurashida innovatsiyalar ishlab chiqarishni emas, ularni amaliy qo‘llashni tashkillashtira oladiganlar g‘olib kelmoqda.
2.2-jadval
Yangi tovarlar yaratish usullari6
Usul
|
Afzalliklar
|
Kamchiliklar
| |
O‘z yangiliklari
|
Yaratilayotgan mahsulot raqobatbardoshligi yuqori. Tovarga yo‘naltirilganlik. Yuqori daromadlar
|
Yangilik yaratish muddati uzunligi. Ularning katta qismi kutilgan natija keltirmaydigan ilmiy tadqiqotlar xarajatlarining kattaligi.
Malakali xodim ehtiyoj. Risk yuqoriligi
| |
Yangilikni
|
Tovarning hayotiylik davri boshida
|
Yangilikni ishlab chiqarishda tez
| |
boshqa
|
litsenziya xarid qilishda samarali.
|
o‘zlashtirish zarurati.
| |
firmadan xarid
|
Ilmiy tadqiqotlar o‘tkazish vaqtining
|
Boshqa firmalarning innovatsion
| |
qilish
|
qisqarishi.
|
faoliyatiga bog‘liqlik.
| |
(firmani,
|
Ilmiy tadqiqotlarni joriy
|
Bir martalik xarajatlar kattaligi.
| |
patent yoki
|
moliyalashtirish xarajatlari
|
Boshqa ishlab chiqaruvchilarning
| |
litsenziyani
|
qisqarishi.
|
tovardan nusxa ko‘chirish riski katta.
| |
xarid qilish)
|
Yangilikning ishlab chiqarishga tez
|
O‘z sohasida etakchi bo‘la olmaydigan
|
|
joriy qilinishi.
|
ishlab chiqaruvchi imidji
|
|
Ixtironi moliyalashtirish shaklini
|
|
|
tanlash imkoniyati
|
| |
Birgalikdagi
|
Ilmiy tadqiqotlar xarajatlari
|
Ishni muvofiqlashtirish qiyinligi.
| |
ishlanmalar
|
taqsimlanishi. Malakaliroq
|
Yangilik yaratish jarayoni uzoq davom
|
|
personaldan foydalanish imkoniyati.
|
etishi.
|
|
Hamkorning bozoriga chiqish
|
Foydaning hamkorlar o‘rtasida
|
|
imkoniyatini qo‘lga kiritish. Har bir
|
nomuvofiq taqsimlanishi.
|
|
hamkorning alohida ilmiy
|
Ishonch bilan bog‘liq muammolar
|
|
tadqiqotlar xarajatlari kamayishi
|
|
Innovatsion marketing iste’molchi ehtiyojlarini yaxshiroq qondirish, zamonaviy biznesda ustuvorlikni «funksional» mahsulotlardan «innovatsion» mahsulotlarga o‘tkazish hisobiga bozorni egallab olish imkoniyatini beradi:
funksional mahsulotlar eng muhim, zaruriy ehtiyojlarni qondirishga xizmat qiladi va aksariyat hollarda xarid joyiga qarab o‘tirmasdan xarid qilinadi (kerak bo‘lib qoldi — ko‘rib qoldi — xarid qildi);
innovatsion mahsulotlar esa, aksincha, texnika va modaning so‘nggi so‘zini ifodalaydi, ularga talabni oldindan aytish qiyin, ularning hayotiylik davri esa ancha qisqaroq bo‘ladi
Yangi mahsulot iste’molchi ahamiyatga ega deb hisoblaydigan har qanday yangilik kiritish yoki mavjud tovarni o‘zgartirishni ko‘zda tutadi. Biroq yangilik darajasi turlicha bo‘lishi va bir necha pog‘onada ko‘rib chiqilishi mumkin. Korxona uchun ilgari hech ham ishlab chiqarilmagan tovarlar innovatsion tovarlar bo‘ladi.
Shunday qilib, innovatsion marketing majmui maqsadli bozorga va innovatsiyalar potensial iste’molchisiga ta’sir ko‘rsatish, shuningdek, raqobat muhiti va iste’molchilar istaklaridagi o‘zgarishlarga o‘z vaqtida javob qaytarish bo‘yicha amaliy chora-tadbirlar yig‘indisini ifodalaydi.
|
