15
4-rasm Suv choki usulida bezash
Mashina baxya choki kostyumda keng qo`llaniladi. Ular bir necha qator,
yirik yoki mayda, asosiy matoni rangida yoki boshqa rangda, to`g`ri yoki figurali
bo`lishi mumkin. Bezak choklar chiziqlarni, choklarni, rel’yeflarni, detallarni
ko`rinadigan qiladi.
Zamonaviy buyumlarda bezak choklar, ayniqsa, djinsi buyumlarda keng
qo`llaniladi - baravariga texnologik (chokni maxkamlaydi) va estetik (kontrast
rangli iplardan qilingani bois) funktsiyalarni bajaradi.
XX asrdan boshlab liboslarda trikotaj bezak sifatida keng qo`llana boshladi.
Tabiiy va sun`iy mo`yna, charm va zamsha ustki kiyimda bezak sifatida
azaldan qo`llanib keladi.
To`r va tasmalardan foydalanish.
Tasmalar («v’yunchik», sutaj, lenta, tasma, shnur, kant, shokila, popuk va
boshqalar) kompozitsiyaning asosiy g`oyasini ifodalash vositasi bo`libgina emas,
16
balki ular kompozitsion yechimini boyitadi. Masalan, kant kiyim detalini ifodali va
ko`rinarli qiladi.
To`rlar libosda faqat bezak funktsiyasini bajaradi. To`r XIV asrda Evropada
kashf etilib, deyarli modadan chiqmaydi. To`rlar libosga mayinlik, noziklik va
yengillikni baxsh etadi.
To`rlar qo`lda va mashinada to`qiladi. Qo`lda to`qish usullari har xil: ilgak,
koklyushka, spitsa va igna bilan. Ular tasviriy mavzulari, eni va chetini ishlanishi
bilan farqlanadi. To`r ishlab chiqarish markazlari Frantsiya, Ispaniya, Belgiya,
Rossiya va boshqa mamlakatlarda bo`lgan. Osiyo xalqlar tarixiy kostyumida to`r
bo`lmagan.
