36
Boshqaruv faoliyati tarkibiga jamoatchilik tashkilotlaridagi faoliyat, ish
joylarida ijodiy tashabbuskorlikning yuzaga kelishi hamda ishlab chiqarishda band
bo’lgan xodimlarning taklif va maslahatlarini ham kiritish mumkin. Bu esa
boshqaruv faoliyatini,
bevosita boshqaruv
(korxona boshqaruv apparatining
faoliyati)
va
o’zini-o’zi boshqarish
(boshqaruv faoliyatining jamoatchilik shakli)
turlariga ajratilgan holda tasniflash imkonini yaratadi. Faoliyatning ikkala turi ham
amalda birgalikda yuritilib, ularning o’zaro aloqalari ishlab chiqarishni
boshqarishning samaradoriligini oshirishda muhim ahamiyat kasb etadi.
Ishlab
chiqarishning,
jumladan,
boshqaruv foliyatining o’zining
samaradorligini oshirishda, ishlab chiqarishning allohida elementlari va bo’g’inlari
o’rtasida yuzaga keluvchi
boshqaruv munosabatlari
muhim o’rin egallaydi.
Bugungi bozor munosabatlari sharoitida boshqaruv tizimi birinchi o’rinda
korxonaning barqarorligini ta’minlashi, xo’jalik tavakkalchiligini kamaytirishi,
sifatli va raqobatbardosh mahsulot ishlab chiqarishga ko’maklashishi zarur.
Shuningdek, u xodimlarning o’z mehnatlari natijasiga qiziqish darajasi ortishiga,
mehnat va ishlab chiqarish intizomini mustahkamlashga xizmat qilishi lozim.
Korxona yopiq tizim bo’lmaganligi sababli, boshqaruv tizimiga korxonada
yuzaga keluvchi ichki muhitdan tashqari, tashqi muhit, avvalo, aholining turmush
tarzi, jamiyat qurilmasi, davlat siyosati va hokazolar ta’sir ko’rsatishi mumkin.
Umuman olganda, boshqaruv siklini - maqsad va vazifalarni belgilashdan to
natijalarga erishishgacha quyidagi chizma shaklida ko’rsatish mumkin (2.3-
chizma).
2.3-chizma. Boshqaruv sikli