Navoiy davlat konchilik instituti ashurova n. B. Atamuradov sh

138 

ekologik muammolarni hal qilish;

raqobat muhitini kengaytirish.
11. Тavakkalchiklik va kafolatlar 
Ushbu bo’limda Siz barcha paydo bo’lishi mumkin bo’lgan barcha 
tavakkalchilik shakllari va ularni qanday yengib o’tmoqchi bo’layotganligingiz yoki 
qisqartirish shakllari haqida ma’lumot berishingiz kerak. Тavakkalchiliklar turli 
yo’llar bilan baholanadi, siz o’zingizga mosini tanlab olishingiz kerak. Ushbu 
bo’limda hech qachon biron nimani yashirmaslik kerak, chunki aldov fosh bo’lishi 
mumkin. Lekin kredit beruvchilar hech nimani sezmagan holda ham Siz bundan 
hech nima yutmaysiz, aksincha, ataylab qilingan yoki tasodifiy xatolar 
korxonangizning sinishiga olib kelishi ham mumkin. Hozirgi paytda har qanday 
tadbirkor tavakkalchilik bilan to’qnashadi, chunki bozor munosabatlari sharoitlari 
tez o’zgaruvchan, fors-major vaziyatlar uchrab turadi. Masalan, dovul yoki yong’in 
sizning xom ashyo zahirlaringizni yo’q qilishi mumkin. Umuman, bu masalaga 
jiddiy yondashish kerak.
Havfning birinchi manbai – albatta raqobatchilar, shu sababli Siz ishlab 
chiqarayotgan tovar bozoridagi raqobatni bayon qilish kerak. 
Quyida keltirilgan savollar bu vazifani yengillashtirishi mumkin: 
asosiy raqiblaringiz kimlar 
ularning savdo hajmlari qanday, daromadlari qanaqa, texnik xizmat darajasi 
qanday, ular yangi modellar ishlab chiqarishadimi, o’z mahsulotlarini reklama 
qilishga qancha pul sarflashadi, bunga e’tibor berishadimi. 
xaridorlar ularning tovarlariga qanday munosabatda bo’lishadi, ushbu 
tovarning xarakteristikasi qanday, dizayni va sifati qanaqa raqiblar o’z tovarlariga 
narx belgilashda nimadan kelib chiqishadi va ularning narxlari darajasi qanday.
Salohiyatli sarmoyadorlarning sizning loyihangizga munosabati ko’p jihatdan 
ushbu savollarga qanchalik aniq javob berishingizga bog’liq. Siz uchun eng asosiysi 
– paydo bo’lishi mumkin bo’lgan tavakkalchilikni ko’zdan qochirmaslik, ularning 
manbalarini aniqlash va taxminan qachon yuzaga kelishi mumkinligini aniqlashdan 

139 
iborat. Va, albatta, yuqorida ta’kidlanganidek, yuzaga kelishi mumkin bo’lgan 
yo’qotishlarni iloji boricha kamaytirish.
Тabiiyki, barcha xavflarni oldindan aniqlashning iloji yo’q, lekin taxminan 
belgilash mumkin. Shundan keyin Siz ushbu xavflarga qarshi qanday choralar 
qo’llashingizni bayon qilishingiz va bu vaziyatdan chiqib ketish dasturingizni 
tuzishingiz kerak. Shuningdek, qanday sug’urta polislarini va qanchaga olishingizni 
ham bayon qilishingiz zarur. 
Hamkor va sarmoyadorlarga turli shakllardagi kafolatlar berilishi mumkin. 
Ular orasida federal, hududiy, mahalliy organlar kafolatlari, sug’urta, aktivlarni 
(ko’chmas mulk, qimmatli qog’ozlar va h.k.) garovga qo’yish, bank kafolatlari, 
huquqlarni berish, tovar kafolatlari (tayyor mahsulot bilan) kabilarni ajratib 
ko’rsatish mumkin.

Download 4,58 Mb.