|
Laboratoriya sozlamalari va elektr ulanish sxemasi
|
| bet | 19/24 | | Sana | 17.01.2024 | | Hajmi | 55,43 Mb. | | #139587 |
Bog'liq Тажриба (ЭТМ-узб) 2-kurslar Laboratoriya sozlamalari va elektr ulanish sxemasi
B (H) bog`lanish - bir ferromagnit materialning siklik magnitlanish egri chizig`i halqa shakliga ega.Ular ossilograf yordamida olib tashlanishi mumkin.
Eksperimental tizimning sxematik diagrammasi. 1.-rasmda ko`rsatilgan.
1.-rasm.Gisteriza halqalarini olishning prinsipial sxemasi
Ferromagnitlarning tekshirilayotgan namunalari - har biri 100 ta o`ramga ega 2ta cho`lg`amdan iborat halqasimon o`zakdan tashkil topgan. Ular quyidagi mini bloklarga o`rnatilgan:"Toroidal transformator" (ferrit M2000NM), "GM14DS" va "GM11DS" (ferromagnit markasining belgilanishiga ko`ra).Halqasimon o`zakning gisteriza halqalarini “Kyuri nuqtasi” mini blokida joylashgan M6000NM ferrit yordamida analitik olish mumkin. Ushbu tajriba 7- Kyuri nuqtasini aniqlash bo'limida aniqroq ko`rsatilgan.Magnittolaning kesimi va uzunligi miniblok yorlig`ida ko`rsatilgan.Birlamchi cho`lg`am sinusoidal kuchlanish manbaiga ulanadi va o`zakda o`zgaruvchi magnit oqimini hosil qilish uchun ishlatiladi.Ikkinchi cho`lg`amga magnit oqimini o`lchash uchun integrator ulangan.Integratordagi chiqish kuchlanishi:
bu erda R va C -integratorning parametrlari, S –o`zakning kesimi va B- magnit induksiyasi.
Kirish signali DC komponentining integratsiyasini istisno qilish uchun integratorning reset kaliti yopiq holda bo'lishi kerak.
Ko'rib turganimizdek, o`zak ichidagi magnit induksiyasi:
O`zakdagi magnit maydon kuchlanganligi umumiy tok qonunlariga asosan topiladi:
Bu yerda l-o`zakning o`rtacha liniyasining uzunligi
Kuchlanish shunti 100 Om galvanik bog`lanish T1dan transformator orqali kuchlanish ossilografning gorizontal kiritilishiga beriladi va integrator chiqishi kuchlanishi vertikal kirish bilan ta'minlanadi. Birinchi magnit maydonning kuchlanganligiga mutanosib bo'lgani uchun va ikkinchisi - magnit induksiya B (H) ga bog'liqligi aniq o'lchovdagi ossilograf ekranida ko'rsatiladi. O'chiruvchi kuchlanish generator blokining o'rnatish maydoniga elektr simmetrida ko'rsatilgan tarzda o'rnatiladi (4.1.2-rasm). Va integrator blok paneliga to'liq himoyalangan joyda o'rnatiladi. Keyin unga 15 V kuchlanishli "+" va "-" kuchlanishlari avtomatik ravishda qo'llaniladi.
2.-rasm.Gisteriza halqalarini olib tashlash uchun montaj sxemasi.
Tajribani bajarishga doir ko`rsatmalar
• Blokning hamma kalitlari uzilganligiga ishonch hosil qiling
• Uskunani elektr ulanish sxemasiga muvufiq ulang (4.1.2-rasm). Ossilografni ulashda, namuna ajratuvchilarning attenuatorlari xl holatiga o'rnatilishi kerak. Sinovchi-bo'luvchilarni zanjirga ulash uchun aksessuarlar to'plamidan kamonli shtirlarni ishlating
•USB simini ossilografga va noutbukga ulang. Kompyuter ishlayotganida USB kabelini oldin ossilografga, so'ngra noutbukga ulang. Noutbukni yoqing.
• Bir fazali quvvat manbai G1 (218)ga himoyali o`chirish va avtomatik kalitni ulang..
• kuchlanish generator blokini yoqing, maxsus kuchlanish generatorida maksimal amplitudali 500 Hz chastotali sinusoidal signalni o`rnating.
• Ossilograf dasturini ishga tushiring Windows ish stoli ikonkasida "DSO -2090 USB" ustidagi sichqonchaning chap tugmachasini ikki marta bosish bilan boshlang va ekranning ikkita signalini ko'rsating: tokning nochiziqli o`zgarishi va nochiziqli magnit oqimini. Ekranni displeyda 1 ... 2 signal davriga sozlang. Kanallarning sezgirligini sozlang, chunki egri chiziqlar ossilograf doirasidan tashqariga chiqmasin.
•Wiew - Complete Tools menyudagi elementlardan foydalanib, ossilografni sozlash vositalaridan to'liq foydalanishni faollashtiring va menyudagi elementlarni bosish orqali yuqori qo'shimcha asboblar panellarini olib tashlang: Wiew-Tool Toolbar 1 va Thor asboblar paneli 2. (Yuqori asbob paneli chap).
•Chap vertikal sozlash asboblar paneli yordamida birinchi va ikkinchi kanallar uchun kuchlanishli amplitudalarni o'lchash "faollashtirish". Natijada "o'lchov" oynasida CH1: Tor = **** va CH1: Tor = **** belgilarida ko'rinadi. Ushbu oynada ortiqcha pozitsiyalar paydo bo'ladi, ularni o'chiring. (Tor - davriy signalning musbat og'irligi o'rtacha amplitudasi).
•X-Y rejimini yoqing (kanal 1 - X, kanal 2 - Y) va gisteriz halqalari tasvirining ekranda paydo bo'lishiga ishonch hosil qiling. Magnitlanish oqimini maksimal magnit induksiyani to'yinganlik chegarasining chegarasidan biroz kattaroq qilib sozlang. Agar kerak bo'lsa, sezuvchanlikni o'zgartiring.
•(CH1) Shuntdagi dastlabgi kuchlanishning amplituda qiymati va integrator(CH2)dan chiqishdagikuchlanishning amplituda qiymatini 4.1.1.-jadvalga yozing
•Magnitlanish tokini bosqichma-bosqich nolgacha kamaytirib,integratordan chiqishdagi kuchlanish bilan tok kuchi orasidagi bog`lanishni toping (tok kuchi Ush/Rsh ga teng ) .
•Magnit maydon induksiyaning,kuchlanganligining mos qiymatlarini hisoblab 4.1.3.-rasmdagi B(H) bog`lanish grafigini chizing.
•Nisbiy magnit singdiruvchanlikni jadvaldagi qiymatlar asosida hisoblang:
Bu yerda u0=1.25*10-6-bo`shliqning magnit sindiruvchanligi
•4.1.4.-rasmga asosan u(H) grafigini yasang , magnit maydon kuchlanganligining o`rtacha qiymati quyidagi formula orqali topiladi:
•GMNDS va GM14DS transformatorlari uchun tajribani, hisob-kitoblarni va tuzilmalarni takrorlang. Mini blokni transformator bilan almashtirishda, mini-qutidagi yorliqdagi rasmga muvofiq ikkinchi cho`lg`amni integrator bilan ulashni unutmang.
• x tugmasini bosib ossilografning virtual oynasini yoping.
• «ПУСК»tugmasi yordamida barcha oynalarni yoping va noutbukni o'chiring.
• Zanjirni yig`ing.
1- jadval
|
| |
