|
Bunda zanjirning to’la o’tkazuvchanligi y =
|
| bet | 12/12 | | Sana | 28.12.2023 | | Hajmi | 32,04 Kb. | | #128808 |
Bog'liq Nazariy elektrotexnika fanida mustaqi ishi-azkurs.orgBunda zanjirning to’la o’tkazuvchanligi y =
g2 +| ——oC [d)L
(2.59)
(2.60)
2
Aktiv, induktiv XL va sig’im Xc qarshiliklar parallel ulangan sinusoidal tok zanjiri uchun vector diagrammalar. Vektor diogramma qurishni barcha qarshiliklar uchun umumiy bo’lgan kuchlanish vectoridan boshlaymiz. Gorizantal yo’nalishda kuchlanish vektorini chizamz. Lg – vektori kuchlanish vektori yo’nalishda, IL – vektori kuchlanish vektoridan 900 orqada Ic - vektori esa kuchlanish vektoridan 900 oldinda qilib quriladi. Kirxgofning 1-qonuniga binoan, ayrim parallel tarmoqlardagi toklarning yig’indisi manbadan kelayotgan tok Iga teng, ya’ni: I = Ig +IL +Ic Parallel ulangan zanjir uchun Om qonuni quyidagicha yoziladi:
quvvat koeffitsienti
g cos(p = —
(2.61)
y
Toklar rezonansi. Induktiv va sig’im qarshiliklar paralel ulangan o’zgaruvchan tok zanjirida induktivlikdagi ILva sig’imdagi Ic toklar teng bo’lganda toklar rezonansi hodisasi sodir bo’ladi(2.16,d-rasm).
Toklar rezonansining sharti - bunda tok va kuchlanish faza bo’yicha bir-biriga mos kelishi kerak[2] .
Bu paytda zanjirdagi Iumumiy tok juda kam bo’ladi. Induktivlik va sig’im qarshiliklar orqali Iumumiy tokga nisbatan bir necha marta katta miqdorda o’zgaruvchan tok oqib o’tadi.
Toklar rezonansi paytida zanjirning tarmoqlanmagan qismidagi tok minimal qiymatiga erishgani sababli ulagich simlaridagi quvvat isrofi ham minimal bo’ladi. Tarmoqning tok manbai (generator) uchun ф = 0yani cosy = 1 bo’lganda samarali ish sharoiti yaratiladi. Aktiv va induktiv qarshilikli zanjirga kondensator ulanganda cos
ortadi.
_ 1
4a>C (2.62)
2.62- ifodadan toklar rezonansining sharti bilan kuchlanishlar rezonansi sharti o’zaro o’xshashligi ko’rinadi. Zanjirning tarmoqlanmagan qismida to’la rezonans paytida tok nolga teng bo’lib, paralel ulangan induktivlik va sig’imning umumiy to’la qarshiligi cheksiz qiymatga ortadi.
Vektor diagrammadan (2.16,d-rasm) ko’rinadiki, toklar rezonansida induktivlik va sig’imda toklar faza bo’yicha ф = 180 0 burchakka farq qilib, umumiy tok nolga teng, zanjirning to’la qarshiligi esa cheksiz katta bo’ladi.
Nazorat savollari
1. O’zgaruvchan tok va uni hosil qilish uslublari?
2. Sinusoidal kattaliklarning vektor tasvirlari va ularning mohiyati?
3. O’zgaruvchan tokning effektiv va urtacha qiymati nima?
4. O’zgaruvchan tok davri va chastotasi nima?
5. Sinusoidal tokning aktiv, reaktiv va to’la quvvatlari qanday aniqlanadi?
6. Zanjir elementlari qanday tartibda ulansa kuchlanishlar rezonansi sodir bo’ladi?
7. Qanday zanjirda toklar rezonansi sodir bo’ladi?
8. Sinusoidal tok zanjirlarini hisoblash uslublari.
http://azkurs.org
|
| |
