343
Эксперт система (ЭС) — қандайдир тор предмет соҳаси (ушбу соҳанинг эксперт-
мутахассисларидан олинган) ҳақида чуқур махсус билимлар асосида қурилган сунъий
интеллект системаси.
Электрон жадваллар (spreadsheet) — бу дастлаб жадвал форматида тақдим
этилган сонли ва бошқа маълумотлар билан ишлаш учун мўлжалланган ихтисослашган
иловадир.
3D-моделлаш —объектнинг уч ўлчовли моделини яратиш жараёни.
3D-моделлаш
масаласи— исталган объектнинг ҳажмли визуал образини ишлаб
чиқиш.
BI (Business Intelligence) - таҳлилийсистемалар.
Big Data – ахборот технологияларида катта берилганлар – катта ҳажмдаги
структураланган ва структураланмаган берилганларни қайта
ишлаш ва одам томонидан
қабул қилинадиган узлуксиз ўсиш шароитида самарали натижаларни олиш учун етарлича
кўп образли ёндашувлар, ускуналар ва методлари серияси.
Business Objectc– бу маҳсулотлар ахборотга кириш, уларни таҳлил қилиш
ва тақсимлаш ускунавий воситаларидир. Россиянинг 100 ан ошиқ компаниялари
бу дастурий маҳсулотларни операцион системаларининг
маълумотларига ва
маълумотлар омборига кириш, ахборотларни таҳлил қилиш ва корпоппатив
ҳисоблаш системаларини қуриш учун фойдаланадилар.
DataBase Access Kit – реляцион маълумотлар омборилик интерфейс.
Data Mining – берилганларни интеллектуал таҳлили — бу берилганларнинг катта
омбори ичида берк бўлган ўзаро алоқаларни руёбга чиқариш технологиясидир.
DMS (Document Management System) — ҳужжатларни бошқариш системаси /
ҳужжат алмашинишни автоматлаштириш системаси (электрон ҳужжат алмашиниш
системалари).
EAM-
системлар - ташкилотнинг асосий жамғармасини бошқариш системалари:
ERP (
Enterprise Resource Planning)
-
системалар – ташкилот ашёларини
режалаштириш системалари.
Link for Excel - Microsoft Excel ва бошқаларнинг имкониятларини
кенгайтиришшга мўлжалланган илова.
Maple - алгебраик ифодаларниўзгартириш ва соддалаштириш
методларини, чизиқли алгебра, статистик методларни, молиявий ҳисоблаш ва
таҳлил қилиш методларини ва бошқ. методларини фойдаланиб турли таҳлилий
ҳисоблар учун жойлаштирилган функциялар.
Mathematica - аналитик ва сонли ҳисоблашлар, ихтисослашган иловалар
тўплами.
MES (М
anufacturing execution system)
– қандайдир ишлаб чиқариш доирасида
маҳсулот чиқаришни синхронлаш, координация қилиш, таҳлил ва мақбуллаш масалаларини
ечиш учун мўлжалланган ихтисослаштирилган амалий дастурий таъминот)
–
системалари – ишлаб чиқариш ва таъмирлаш тезкор жараёнларини бошқариш
системалари.
Microsoft – DWH яратиш ва қўллаб-қувватлаш ва Olar – таҳлилни
бажарилишини таъминлайдиган Microsoft SQL Server 7.0 маҳсулотлари.
MRM
(Marketing Resource Management) —
маркетингли ашёларни бошқаришга
мўлжалланган ва маркетингни автоматлаштириш учун платформадан иборат бўлган
ихтисослаштирилган дастурий маҳсулот- системалар.
344
Finance Essentials – молиявий системаларни лойиҳалаш ва таҳлил
қилишга мўлжалланган илова.
Financial Time Series Toolbox – Молиявий маълумотларни киритиш, қайта
ишлаш, чиқариш, молиявий таҳлил ва прогноз қилиш учун илова.
Neural Network Toolbox – нейрон тармоқлари ёрдамида системаларни
лойиҳалаш ва моделлаш учун илова.
CAD-системалар.CAD (Computer-Aided Design) ифода маълум МОБС маъносини
билдиради. CAD-системалар дастлаб, муҳандис касб эгаларига қизиқ, лекин уларнинг
оммалашганларидан бири Autodesk компаниясининг AutoCAD лойиҳалаш системасидир.
Oracle – ўзига МОБС, иммитацион моделлашнинг Case – воситалари ва
ускуналарини олган, лекин DMg воситалари мавжуд бўлмаган дастурий
воситаларнинг энг тўла дастурий воситалар тўплами.
SDK (ингл.
software development kit) дастурий таъминот бўйича мутахассисларга
аниқ бир дастурлар пакети, базавий воситалар ишлаб чиқиш дастурий таъминоти, аппарат
платформаси, компьютер системалари, бошқарилувчи ўйин консуллари, операцион
системалар ва бошқа платформалар учун иловалар ишлаб чиқиш воситалар
комплектидир;
CMS
(Content Management System) – мазмун(контент)ни бошқариш
системалари.
CRM (
Customer Relationship Management), CRM система – мижозлар билан ўзаро
алоқаларни бошқариш системаси – буютмачи (мижоз)лар билан ўзаро таъсир этиш
стратегиясини, хусусан савдо даражасини кўтариш, маркетингни муқобиллаштириш ва
мижозларга хизмат қилишни яхшилашни автоматлаштиришга мўлжалланган ташкилотлар
учун амалий дастурий таъминот.
CTRM/ETRM (
Commodity Trade and Risk Management) — биржа молларини,
шунингдек улардан ишлаб чиқариладиган ускуналарни глобал савдо қилиш бизнес –
жараёнларни қўллаб-қувватлаш учун хизмат қиладиган ахборот системаларининг синфи.
Тарихан
ETRM (
Еnergy trade and risk management) нинг торроқ синфидан ажралиб чиққан)
- омборларни бошқариш системалари.
ChaosPro дастури – фрактал тасвирларни бепул
генераторларининг энг
яхшиларидан бири бўлган ушбу дастур.
Fractal Explorer дастури– тасвирларнинг фракталлари ва
етарлича таъсирчанлик
имконияти билан
уч ўлчовли
жозибадорлик (
аттрактор
) яратиш учун мўлжалланган
дастур.
МЕХ-файллар – у ёки бу функцияларни бажариш учун MatLab томонидан
чақириладиган С дастурлаш тилида ёзилган файллар.
Optimization Toolbox – ҳисобларни муқобиллаштириш учун илова.
Math Works MatLab– маълумотларни таҳлил қилиш ва визуаллаш, сонли
ва символли ҳисоблашлар, имитацион моделлаш.
Sas institute – DWH яратиш ва қўллаб-қувватлаш бўйича барча ишларни
ўиказишни тахъминлайдиган дастурлар комплекси бўлиб, моделлаш
ускуналарига ва шахсий объектли МОБС га эга.
Simulink, MatLab билан бирга борадиган дастур бўлиб, интерфаол
чизиқсиздинамик системаларни моделлаштириш системаси ҳисобланади.
SRM (
Supplier Relationship Management) — таъминловчилар билан ўзаро
муносабатларни бошқариш системалари.
345
Statistica – Маълумотларни статистик таҳлил қилиш, маълумотларни статистик
таҳлил қилишнинг мумтоз методларини қўллаб-қувватлаш, вақтинчалик қаторларни прогноз
қилиш, факторли, кластерли, дискриминантли ва дисперсион таҳлил, синфлаштириш
дарахти, ишончлилик таҳлили, яшаш таҳлили, маълумотларни олиш методи.
Statistics Toolbox – маълумотларни статистик таҳлил қилиш учун илова.
System Identification Toolbox – кириш ва чиқиш маълумотлари асосида
система
моделини қуриш учун илова.
WMS(Warehouse Management System) – омборни бошқариш системалари (ОБС).
