Germaniyaning
axborotni
himoyalash
tizimi
.
Axborot
oqimlarining
xavfsizligini
ta’minlashga
mas’ul
koordinatsiyalovchi
hukumat
idorasi
bo‘lib
1991-yilda
tashkil
etilgan
Federal
xavfsizlik
xizmati
(BSI)
hisoblanadi.
Bu
xizmat
axborot
texnikasi
sohasidagi
xavfsizlikni
ta’minlaydi.
Hozirgi
vaqtda
BSI
faoliyatining
umumiy
konsepsiyasi
NATO
va
YES
bilan
yaqin
hamkorlikda
quyidagi
funksiyalarni
bajarilishini ko‘zda tutadi:
–
axborot
texnologiyalarni
joriy
etishdagi
ehtimoliy
xavfni
baholash;
–
milliy
kommutatsiya
tizimlarining
himoyalash
darajasini
baholash uchun mezonlar, usullar va sinov vositalarini ishlab chiqish;
–
axborot
tizimlarining
himoyalanish
darajasini
tekshirish
va
muvofiqlik sertifikatlarini berish;
–
muhim
davlat
obektlariga
axborot
tizimlarini
joriy
etish
uchun
ruxsatnoma berish;
–
davlat
idoralari,
politsiya
va
boshqa
idoralarda
axborot
almashinishda
maxsus
xavfsizlik
choralarini
amalga
oshirish;
– sanoat vakillariga maslahatlar berish. Xavfsizlikni ta’minlovchi boshqa davlat
idoralari:
–
Germaniyaning
federal
razvedka
xizmati
(Bundesnachrichten-dienst
/BND/).
BND
federal
kansler
boshqarmasiga
bo‘ysunadigan
bo‘linma
hisoblanadi. BNDning shtat tarkibi 7000 kishidan ziyodni tashkil etadi,
ulardan 2000ga yaqini bevosita xorijda razvedka ma’lumotlarini yig‘ish
bilan band. Xodimlar orasida taxminan 70 ta turli soha vakillari: harbiy
xizmatchilar,
huquqshunoslar,
tarixchilar,
muhandislar
va
texnik
mutaxassislar mavjud.
–
Konstitutsiyani
himoyalash
federal
byurosi
(Verfassungsschutz
/BfV/). Ushbu byuro BND va BSI bilan bir qatorda mamlakatning uchta
maxsus xizmatlaridan biri hisoblanadi va u Germaniyaning ichki ishlar
vazirligiga
bo‘ysunadi.
Barcha
federal
yerlarda
mahalliy
ichki
ishlar
vazirligiga
bo‘ysunadigan
o‘zining
mos
xizmatlari
mavjud.
Har
yili
to‘plangan
axborotlar
asosida
Konstitutsiyaga
rioya
etilganligi
doirasidagi
ish
holati
haqida
hukumatga
hisobot
taqdim
etiladi,
unda
xulosalar va tavsiyalar qilinadi. Hukumat, o‘z navbatida, aniq choralarni
amalga
oshirish
kerakligi
haqida
qaror
qabul
qiladi.
Axborotning
yarmidan ko‘pini
maxsus xizmat ochiq manbalardan: ommaviy axborot
vositalarida
chop
etilgan
nashrlar,
Internet,
majlis
va
mitinglarda
ishtirok etish orqali yig‘adi. Axborotning bir qismi ayrim kishilardan va
boshqa idoralardan kelib tushadi.
Fransiyada
axborotni
himoyalash
tizimi
.
Fransiya
kibermaydonda
o‘zining
fuqarolarini
nazorat
qilish
bo‘yicha
tuzilma
tashkil
etgan.
Fransuzlar «Eshelon» nomli Amerika tizimiga
o‘xshash o‘z tizimini
yaratdilar.
U
deyarli
barcha
xususiy
global
kommunikatsiyalarni
tutib
qolishga yo‘naltirilgan.
Milliy
xavfsizlikni
ta’minlash
bo‘yicha
siyosatning
strategik
yo‘nalishlarini
ishlab
chiqish
bilan
CLUSIF
(Club
de
la
securite
informatique
francaise)
birlashmasi
shug‘ullanadi.
U
o‘zining
statusi
bo‘yicha
informatika
sohasida
ishlovchi
yuridik
va
fizik
shaxslarning
ochiq assotsiatsiyasi hisoblanadi. CLUSIF davlat tomonidan to‘liq qo‘llab
quvvatlanadi
va
maxsus
xizmatlar
bilan
yaqin
aloqaga
ega.
Fransiyaning
maxsus
xizmati
strukturasi.
Fransiya
razvedka
uyushmasining
umumiy
shtati,
uchta
har
xil
vazirlikka
bo‘ysunuvchi
xizmatlarda
ishlaydigan
12779
ga
yaqin
xodimlardan
iborat.
Uchta
xizmat Tashqi xavfsizlikning Bosh direksiyasi (DGSE); Harbiy razvedka
boshqarmasi
(DRM)
va
Harbiy
kontrrazvedka
boshqarmasi
(DPSD)
Mudofaa
vazirligi
himoyasida
faoliyat
olib
boradi.
Maxsus
xizmatlarga
jandarmeriyani (Gendarmerie) ham kiritish mumkin. Uning vazifalaridanbiri bo‘lib
razvedka faoliyatini yuritish hisoblanadi – jandarmeriyaning har bir qismida razvedka
bo‘limi mavjud. Ikkita maxsus xizmat: kontrrazvedka (DST) va Bosh razvedka xizmati
(RG) Ichki ishlar vazirligiga bo‘ysungan.
Rossiya Federatsiyasi (RF)ning axborot xavfsizligini ta’minlovchi davlat idoralari
strukturasi
.
Axborot xavfsizligining davlat siyosatini ishlab chiqish, qonunlar,
normativ-meyoriy hujjatlar tayyorlash, axborotni muhofaza qilishni ta’minlash
bo‘yicha o‘rnatilgan meyorlarni bajarilishi ustidan nazoratni davlat idoralari amalga
oshiradilar.
RF
Prezidenti
axborot
xavfsizligini
ta’minlovchi
davlat
idoralariga
boshchilik qiladi. U Xavfsizlik kengashini boshqaradi va davlatda axborot
xavfsizligini
ta’minlashga
doir
farmonlarni
tasdiqlaydi.
Mamlakatning
davlat
xavfsizligiga
oid
boshqa
masalalar
bilan
bir
qatorda axborot xavfsizligi tizimining umumiy boshqaruvini RF Prezidenti va
Hukumati amalga oshiradi.
RF
Prezidenti
huzuridagi
Xavfsizlik
Kengashi
davlat
xavfsizligi
masalalari
bilan
bevosita
shug‘ullanuvchi hokimiyat idorasi hisoblanadi.
Xavfsizlik
Kengashi
tarkibiga
Axborot
xavfsizligi
bo‘yicha
idoralararo
komissiya
kiradi.
Komissiya
davlatning
axborot
xavfsizligi
sohasida
Prezident
farmonlarini
tayyorlaydi,
qonun
chiqarish
tashabbusi
bilan
chiqadi,
vazirlik
va
idoralar
rahbarlarining
faoliyatini
muvofiqlashtiradi.
Axborot
xavfsizligi
bo‘yicha
idoralararo
komissiyaning
ishchi
idorasi
bo‘lib RF Prezidenti huzuridagi Davlat texnik komissiyasi hisoblanadi. Bu komissiya
qonun
loyihalarini
tayyorlashni
amalga
oshiradi,
normativ
meyoriy hujjatlarni ishlab chiqadi, axborotni muhofaza qilish vositalarini (kriptografik
vositalardan tashqari) sertifikatlashtirishni tashkil etadi, himoya vositalarini ishlab
chiqish sohasidagi faoliyatni litsenziyalashtiradi va axborotni muhofaza qilish bo‘yicha
mutaxassislarni o‘qitadi. Axborotni muhofaza qilish sohasida izlanishlar olib boruvchi
davlat ilmiy-tadqiqot tashkilotlari faoliyatini muvofiqlashtiradi. Bu komissiya Davlat
sirini himoyalash bo‘yicha idoralararo komissiya ishini ham ta’minlaydi.
Davlat
sirini
himoyalash
bo‘yicha
idoralararo
komissiyasiga
davlat
sirini
tashkil
etadigan
ma’lumotlardan
foydalanish,
axborotni
muhofaza
qilish vositalarini yaratish hamda davlat sirini himoyalash bo‘yicha xizmat ko‘rsatish
bilan bog‘liq korxona, muassasa va tashkilotlarni litsenziyalashni boshqarish vazifasi
yuklatilgan. RF vazirlik va idoralarida axborot xavfsizligi siyosatining mos
darajalarini boshqarishni ta’minlovchi iyerarxiyaga asoslangan tuzilmalar mavjud. Bu
tuzilmalar, turli-xil nomlangani bilan o‘xshash funksiyalarni bajaradilar .
Nazariy o‘quv mashg‘ulotining o‘qitish texnologiyasi.
Mavzu:
Texnik vositalar bilan himoyalanadigan axborotlarning turlari
.
O‘quv mashg‘ulotining o‘qitish texnologiyasi modeli
O‘quv soati 2 soat
O‘quvchilar soni: ______
O‘quv mashg‘ulotning shakli va turi:
Nazariy
O‘quv mashg‘ulotning rejasi tuzilishi.
1.Axborotlarni
muhofaza
qilishning
texnik vositalari
2.Himoyaning texnik vositalari
3.Obektni topishda texnik
O‘quv mashg‘uloti maqsadi:
O‘quv mavzusi bo‘yicha tushunchalarni shakllantirish. Ta’lim va tarbiyaning
mujassligi, o‘q’uv mavzulari bo‘yicha yoriqnoma berish, o‘quvchilarni ma’naviyatli
inson qilib tarbiyalash.
Pedagogik vazifalar:
O‘quvchilarda yangi mavzu bo‘yicha
tushunchalarni shakillantirish.
Texnik
vositalar bilan himoyalanadigan
axborotlarning turlarini
o‘rgatish.
O‘quv mashg‘ulotlari bo‘yicha
yo‘riqnoma berish.
O‘quvchilarning baxolash tartibi.
O‘quv faoliyati natijalari:
1.Dars davomida o‘rganganlarini
izoxlaydilar.
2.O‘tilgan mavzuni tushuntirib beradilar
3. O‘tilgan mavzu yuzasidan tushganlarini
hayot bilan bog‘lab va izoxlab beradilar
O‘qitish metodlari
Axborotli kichik ma’ruza, namoyish,
suhbat, savol javob, amaliy topshiriqlarni
bajarilishi.
O‘qitish vositalri
O‘A axborot xavfsizligi fanidan ma’ruza
matn. Tarqatma materiallar, kompyuter,
slaydlar, proektor.
O‘qitish faoliyatini tashkil etish
shakillari
Jamoa va guruhlarda ishlash, Yakka
tartibda va juftlashib ishlash.
O‘qitish sharoiti
Maxsus texnik vositalar bilan jihozlangan
o‘quv fan xonasi.
Qayta a’loqaning usul va vositalari
Savol- javob, og‘zaki nazorat, tezkor
so‘rov test, bajarilgan o‘quv
topshiriqlarni baholash
O‘quv mashg‘ulotning texnoloigik xaritasi
Ish
bosqichlari
va vaqti
Faoliyat mazmuni
|
